معرفی کامل بز کشمیر

آشنایی با خصوصیات و نحوه پرورش بز کشمیری

نرم، گرم، ظریف و گران قیمت. این ها کلماتی هستند که در هنگام لمس کرک کشمیری در ذهن افراد تداعی می شوند. بز کشمیر ، گونه‌ای مطرح در جهان است که برای قرن ها از الیاف و کرک آن برای تولید پوشاک مورد استفاده قرار گرفته است. الیاف نرم ، ارزشمند و ظریف این حیوانات در نقاط مختلف آسیا، اروپا و حتی آمریکا بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. در سال ها اخیر کشورهای استرالیا و نیوزلند و آمریکا با انتخاب بهترین ژن های بز کشمیری اقدام به پرورش این حیوانات پرفایده کرده اند. صرف نظر از تولید گوشت ، اصلی ترین هدف از پرورش نژاد بز کشمیر ، تولید کرک مرغوبی است که در تمام جهان تقاضای برای مصرف آن به شدت در حال افزایش است.

• برای خرید گوسفند زنده در تهران اینجا کلیک کنید.

کشمیر چیست؟

کلمه کشمير از یک منطقه جغرافیایی به نام کشمیر در آسیا گرفته شده است. هر چند که امروزه در این منطقه کشمیر کمی تولید می شود. پشمینه نیز یک اصطلاح است که امروزه در هند تقریبا هم معنی با کشمیر استفاده می شود.

در عصر کنونی کشمیر بیشتر از بزهای مناطق مغولستان، شمال چین، ایران و افغانستان تولید می شود. برای قرن ها کشمیر یک محصول فرعی از بزهای شیری و گوشتی می باشد. کشمیر توسط فولیکول های ثانویه تولید می شود. رنگ طبیعی کشمیر سفید، قهوه ای، خاکستری و سیاه است. الیاف کشمیر کمتر از موهير مدولاری می شوند.

نشان داده شده است که طول روز و کاشت ملاتونین بر رشد کشمیر و قطر الياف آن تاثیر دارد و می تواند فاز رشد بهاره کشمیر را افزایش دهد که از نظر اقتصادی نیز سودمند است. فولیکول های ثانویه کشمیر دو بار در سال فاز رشد را نشان می دهند که در حدود بهار شروع شده و تابستان و پاییز نیز ادامه می یابد.

رشد الياف کشمیر به طور خطی از اواسط تابستان تا اوایل زمستان کاهش می یابد و در این زمان رشد الياف ها هم زمان متوقف شده و در نهایت از فولیکول ها جدا می شوند. با افزایش طول روز، دوره‌ی تولید الیاف برای بزهای کشمیر افزایش می یابد، تا این زمان هيچ استفاده ی اقتصادی عملی از این پدیده نشده است.

نکته‌ای جالب در خصوص این بزهای زیبا :

در مورد بزهای کشمیری که از مقاومت و قدرت سازگاری بالایی با شرایط اقلیمی مختلف برخوردارند، نکته جالبی وجود دارد و آن این است که این بزهای کشمیری گونه‌ای از بزهای اهلی هستند و نه یک نژاد خاص.
چگونه می تواند این چنین باشد؟

اساسا کرک کشمیر را از 150 نژاد مختلف می توان بدست آورد. این نوع الیاف زیرپوش نرمی است که در اکثر نژادها به خصوص نژادهایی که منشا آن دره کشمیر، کشور مغولستان و چین هستند بیشتر یافت می شود.
در آمریکا شمالی ، بزهای کشمیری ، نژادهای گوشتی نیز محسوب می شوند و اغلب به عنوان حیوانی دو منظوره سودآور توسط دامداران پرورش داده می شوند.

• فروش مرغ و خروس محلی در تهران تنها با یک تماس

مهم ترین خصوصیات بدنی بز کشمیر :

بز کشمیر از آنقوره بزرگتر است و بدنی کشیده دارد، بدن این نژاد از کرک بسیار نرم و ظریف به رنگهای سفید، زرد، قهوه ای تیره، سیاه و قهوه ای روشن پوشیده شده است کرک بز کشمیر بسیار لطیف و گران بها است و از آن پارچه های بسیار لطیفی بافته می شود. شیر آنها مانند نژاد آنقوره اندک است.

کرک سفید رنگ بز کشمیر از رنگی ها با ارزش تر است. کشور چین حداقل دارای 5 نژاد از بزهایی است که توسط انتخاب بهبود یافته اند و دارای تولید کنندگان کشمیر مرغوب تری نیز هستند، مهم ترین نژاد آن لیاونینگ است که مهم ترین بز تولید کنندهی کشمیر در چین می باشد.

بزهای کشمیر پر تولید چینی و مغول سالیانه 200 گرم کشمیر به تولیدشان افزوده می شود. در مقابل، تولید بزهای کشمیر استرالیایی و آمریکایی سالیانه 50 تا 150 گرم تغییر می کند. این مربوط به تفاوت های ژنتیکی می باشد. تأثیرات تغذیه ای روی الیاف در بزهای با تولید پایین تر کم می باشد.

به عنوان یک اصل اساسی برای بررسی این نوع بزها ساختار بدنی و پوشش الیافی خوب روی پوست بیشتر حائز اهمیت می باشد.

پوشش الیاف باید کامل و ثابت باشد. کامل به این معنی که گردن، شانه، پهلوها و بخش پشت بدنی به طور کامل با کرک نرم و ظریف پوشانده شده باشد و ثابت به معنای یکدست بودن کیفیت و ساختار چین و چروک الیاف است .

همانطور که اشاره کردیم ژنتیک و خصوصیات بز کشمیر به جز تولید الیاف باکیفیت و پرتقاضا ، در جهت تولید گوشت بز نیز مورد استفاده قرار می گیرد و این بزها برای تامین نیازهای گوشت بز در بازار محصولات غذایی بسیار مناسب هستند.

قد و وزن بزهای کشمیری:

از آنجایی که بزهای کشمیری به یک نژاد خاص اطلاق نمی شود، در هنگام بررسی وضعیت بدنی نمی توان قد و وزن خاصی را برای این حیوانات در نظر گرفت.

هر بز چه میزان کرک کشمیر تولید می کند؟

هنگامی که پشم بزها چیده می شود، در حدود 20 درصد از کل ماده به دست آمده را می توان به عنوان الیاف مرغوب کشمیر بدست آورد. البته این میزان بسته به نژاد ، سن و زمان ممکن است تغییر کند اما بهترین روش شانه کردن پشم به جای قیچی کرد آن می باشد که کمتر در کشورهای مشهور دارنده بزهای کشمیر مورد استفاده قرار می گیرد.

نشان داده شده است که مصرف خوراک روی متوسط قطر الياف تأثیر مثبت دارد. در یک تحقیق اثرات سن و جنس روی صفات اقتصادی اصلی تولیدی بزها بررسی شد. در بزها میزان تولید در 3 سالگی به حداکثر خود (945 گرم) رسید. در حالی که تولید در ماده ها با افزایش سن (350گرم در 1 سالگی به 486 گرم در 6 سالگی) افزایش یافت. نرها و ماده ها ظریف ترین کشمیر را در سن 1 تا 2 سالگی تولید می کنند.

تولید گوشت از این نوع بزها :

به دلیل شرایط پرورش بز، برای سودآوری بیشتر پرورش دهندگان این گونه بزها به جز تولید الیاف، از فروش گوشت این بزها نیز به کسب درامد می پردازند. در برخی کشورها حتی برای افزایش نرخ بهره وری، با تلاقی با نژاد معروف بز اسپانیایی سعی شده است به این هدف دامداران بیشتر نزدیک شوند.

خصوصیات رفتاری :

خلق و خو و رفتار بز کشمیری بسیار به نژاد آن بستگی دارد. بزهای کشمیری استرالیایی و نیوزلندی معمولا ویژگی رفتاری محتاط و وحشی تر دارند در حالی که بزهای کشمیری در سایر نقاط دنیا آرام تر و اهلی تر هستند. اگر قصد نگهداری از آنها را دارید، همیشه بهتره قبل از خرید یک گله به طور دقیق خصوصیات رفتاری این حیوانات را ارزیابی کنید.

شکست یک پروژه علمی درباره این بزهای خاص :

در گذشته‌ای نه چندان دور چندین پروژه علمی جهت اصلاح نژاد بزهای کشمیری در مناطق مختلف دنیا انجام شده است. هدف اصلی دانشمندان از پیگیری و اجرای این پروژه ها افزایش تولید کرک کشمیر بوده است. با وجود نتیجه بخشی برخی از این پروژه ها اما نتیجه کار به حد چشمگیری نبود و متاسفانه این چنین آزمایش های اصطلاح ژنتیکی اثربخشی چندانی نداشته اند. برای اینکه این الیاف را بتوان به قیمت مناسب فروخت باید قطری در حدود 19 میکرون یا کمتر داشته باشند.

پرورش بز کشمیری :

‌پرورش این نوع بز به مانند سایر بزها نیازمند رعایت یکسری نکات و فراهم آوردن برخی شرایط است. بزهای نر از 4 تا 5 ماهگی معمولا به بلوغ جنسی می رسند و در 9 تا 12 ماهگی کاملا بالغ می شوند.
بیشتر بزها در طول سال قادر به جفت گیری هستند و دوره آبستنی این حیوانات حدود 150 روز به طول می انجامد. بزغاله ها باید در برابر هوای سرد و مرطوب محافظت شوند و حتی ممکن در مناطق سردسیر به وسایل گرمایشی خاص نیز نیاز داشته باشند.

• برای اینکه کامل با نکات پرورش بز آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم حتما لینک مشخص شده را دنبال نمایید.

تولید جهانی کشمیر 

از نظر تاریخی کشمیر در مناطق هیمالیایی از چین در غرب و ایران در شرق تولید شده است. امروزه مقادیر گسترده ای از کشمیر در مغولستان، ایران، افغانستان، ترکیه، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان، هند، استرالیا و نیوزیلند تولید می شود. برخی کشورهای اروپایی و آمریکا مقادیر کمی کشمیر تولید می کنند.

همانند موهير، قیمت و تولید کشمیر نیز براساس مد روز متفاوت است. تولید کشمیر از اواسط تابستان تا سرمای زمستان صورت می گیرد. کیفیت کشمیرتوسط طول، بافت، رنگ و قطر الياف تعیین می شود. با کیفیت ترین کشمیر از چین منشأ می گیرد و نوع کم مرغوب تر کشمیر مربوط به ایران و افغانستان است. چین و مغولستان 85 درصد کشمیر جهان را تولید می کنند.

کشمیر استرالیایی

این نژاد، نژادی است اهلی که پراکندگی آن از کشور استرالیا نشات گرفته است. در حالی که از نظر تحمل به سختی و باروری مشابه سایر بزهای بوته زار بوده و قادر است در مناطقی زندگی کند که هیچ شباهتی به منطقه زندگی اجداد آنها ندارد. اما از لحاظ ظاهری با سایر بزها متفاوت است. این نژاد در اواسط زمستان دارای پوشش بلند مناسب و متراکم می باشد. اجداد این نژاد دارای زندگی متفاوت با بزهای امروزی بودند و معمولا به رنگ سیاه دیده می شوند

بررسی خصوصیات کشمیر:

کشمیر چیده شده در زمان لمس کردن نرم بوده و دارای صفات حرارتی عالی می‌باشد. از لحاظ میکروسکوپی، الیاف‌های کشمیر بسیار مشابه پشم مرینوس ظریف است.

خط بندی طولی واضحی در لایه‌ی کوتیکولی الیاف‌های سفید و رنگی دیده می‌شود. هیچ مدولاری وجود ندارد به جزء مدولارهای ممتدی که در تعداد کمی از الیاف‌های مویی وجود دارد و باعث خراب کردن
یک نمونه کشمیر چیده شده می‌شود، که این‌ها چندین برابر ضخیم‌تر از الیاف ظریف هستند. پولک‌ها بر روی موها با یک طرح موج دار نامنظم با مرزهای نزدیک به یکدیگر و مسطح وجود دارند

نکات تکمیلی در مورد بزهای کشمیری:

بسیاری از اطلاعات ژنتیکی در رابطه با بزهای کشمیر از استرالیا، نیوزیلند و چین منشأ گرفته است. در مقایسه با صفات بزهای آنقوره، وراثت پذیری در بزهای کشمیر بالا می باشد. ارتباط فنوتیپی بین وزن بدن و صفات الياف مثبت می باشد و یک ارتباط نامطلوب فنوتیپی و ژنوتیپی بین میانگین قطر الياف و وزن وجود دارد. بقیه ی صفات که برای برنامه های انتخاب در بزهای کشمیر باید در نظر گرفته شود عبارتند از: میانگین طول تار مو، حجم فولیکول ثانویه، نسبت فولیکول ثانویه به اولیه و تغییر در میانگین قطر الياف با سن می باشد.

فروش کشمیر

با آزاد شدن اقتصاد چین، بازار فروش کشمیر در سال 1980 بهبود و قیمت آن افزایش یافت. پیش از انتقال مغول ها به جوامع سرمایه داری، کشمیر در همان جا تولید و به کشورهای غربی فرستاده می‌شد. امروزه گله داران مغولی تولیدات خود را به تجار مغول، چینی و یا مستقیما به فرآوری کننده ها می‌فروشند. امروزه چین از ماده خام کشمیر، محصولات و لباس تولید می‌کند. این رشد منجر به تولیدات کشمیری با قیمت پایین از بازار چین شده است و بنابراین کارخانه های اروپایی برای خرید مقدار کافی کشمیر خام دچار مشکل شده اند. این کمبود کشمیر باعث شکل گرفتن هدف تولید کشمیر در کشورهای استرالیا، نیوزیلند و ایالات متحده شده است.

سخن نهایی :

در کل می توان گفت که بزهای کشمیری حیوانات بسیار ارزشمند و دو منظوره‌ای برای تولید گوشت و الیاف گران قیمت هستند. با پیش بینی های صورت گرفته پیرامون افزایش جمعیت در کل جهان ، سرمایه گذاری و پرورش این گونه از بز می تواند سود قابل توجهی را نصیب دامداران کند.

درباره اصول ورود دام جدید به گله بیشتر بخوانید.