اصول و شرایط حمل و نقل دام زنده چیست؟
یکی از مهم ترین کارهایی که یک دامدار موفق باید به آن توجه داشته باشد، درنظر گرفتن یکسری نکات کوچک اما مهم و دارای اهمیت می‌باشد که ضمن حفظ سلامت اعضا گله و کاهش تنش برای این حیوانات، با کمترین خسارت رو به رو شود. از جمله این نکات حمل و نقل مناسب دام ها است که در ادامه به شرح کامل اهمیت و نحوه درست آن می‌پردازیم.
رعایت اصول و شرایط حمل و نقل دام از آنجایی اهمیت دارد که ممکن است در اثر کم توجهی به برخی از موارد، دامداران دچار مشکلاتی نظیر از دست دادن وزن دام و یا ایجاد تلفات در گله خود شوند. از این رو عمل کردن به اصول حمل دام زنده از یک مکان به مکانی دیگر بسیار حائز اهمیت است و باید به دقت انجام شود.
قوانینی در کشور وجود دارد که توسط دستگاه های مختلفی نظیر سازمان دامپزشکی و نیروی انتظامی به اجرا در می‌آیند تا بر روی این فرایند، نظارت های لازم را داشته باشند.
توجه داشته باشید که حمل و نقل دام زنده حتما باید توسط ماشین‌های دارای مجوز از سازمان دامپزشکی انجام شود. به علاوه انتقال دام از یک استان به استان دیگر نیازمند مجوز مخصوصی نیز هست.
قبل از جابجایی گوسفندان یا حتی گاو و بز، باید با برخی خصوصیات رفتاری این حیوانات آشنا باشید. از جمله این خصوصیات می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- گوسفندان اصلا دوست ندارند در یک محیط تنگ و تنها محصور شوند.
- این حیوانات تمایل دارند در کنار سایر همنوعان خود از آنها نگهداری شود.
- گوسفندان از کارگران و سگ‌ها در صورت احساس خطر دوری می‌کنند.
- این حیوانات حافظه بلند مدت نسبتا خوبی دارند و در صورت داشتن یک تجربه ناخوشایند از یک محل سعی می‌کنند، به آنجا نزدیک نشوند.
- گوسفندان ترجیح می‌دهند همیشه از یک منطقه تاریک به سمت یک منطقه روشن حرکت کنند.
- آنها حرکت در یک منطقه مسطح را به یک ناحیه شیب دار ترجیح می‌دهند.
- این حیوانات مانند همه دام‌ها به صدای بلند، فریاد و پارس کردن سگ‌ها واکنش منفی نشان می‌دهند و دچار استرس می‌شوند.
- این قبیل حیوانات اهلی با میل بیشتری به سمت یک منطقه باز حرکت می‌کنند و از هنگامی که مثلا هنگام عبور از یک درب و تاریک از خود مقاومت نشان می‌دهند.
اطلاع داشتن از چنین ویژگی‌های رفتاری به شما دامداران در جهت مدیریت هر چه بهتر گله بسیار کمک می‌کند و از میزان استرس گوسفند و مشکلاتی که ممکن است برای سلامت این حیوانات ایجاد شود، می‌کاهد.
برای اطلاع از آخرین و به روز ترین قیمت گوسفند زنده کلیک نمایید.
مهم ترین ویژگی های حمل و نقل مناسب دام زنده:
- تمامی خودرو های حمل دام زنده باید قبل و بعد از بارگیری تمیز و ضدعفونی شده باشند و عاری از هرگونه خراشیدگی و شکستگی باشد تا به دام ها در طول مدت انتقال آسیبی وارد نشود.
- حتما باید از خودرویی که دارای مجوز است و همچنین امکانات لازم را دارد استفاده شود.
- شماره پلاک دریافت شده از دامپزشکی را حتما نصب کنید.
- از 48 ساعت قبل از بارگیری گوسفندان،گاوها یا بزهای موردنظر برای جابه‌جایی را قرنطینه کنید.
- باید ماشین حمل دام دارای کف پوش مناسب باشد.
- در طول مسیر بهتر است هر چند وقت یکبار وضعیت قرارگیری دام‌ها را در کامیون بررسی کنید تا به صورت خوابیده نباشند و زیر دست و پای سایر دام های دیگر نیز قرار نگیرند.
- در مسیرهای طولانی باید علوفه و آب کافی برای آنها تهیه شود.
- جریان هوا در ماشین را بررسی کنید.
- جایگاهی مناسب جهت سوار و پیاده شدن دام به خودرو در نظر بگیرید.
- در فصول سرد به خصوص در هنگام بارندگی سعی کنید محفظه بارگیری را بپوشانید. در چنین مواقعی شکستگی استخوان پا به دلیل افتادن افزایش پیدا می‌کند.
- تا حد امکان باید دام‌ها در زمان جابه‌جایی در یک بازه وزنی قرار داشته باشند. ناهمگونی در گله حمل شده باعث اذیت شدن دام‌های کوچکتر می شود.
- در هنگام سوار کردن و پیاده کردن دام ها باید از سکوهایی با ارتفاع مناسب و نورکافی استفاده شود.
- در هنگام حمل دام حتما نکات ایمنی را جهت ایجاد نشدن زخم در پوست حیوان رعایت کنید زیرا به هرحال همانطور که می دانید احتمال ایجاد این گونه زخم ها و به سبب آمدن تشکیل عفونت های کم و شدید در بدن دام وجود دارد که می تواند مشکل زا باشد. رفتار مناسب داشتن با گوسفند یا حتی سایر دام های زنده می تواند از ایجاد تنش و ترس و همچنین افزایش ضربان قلب در این حیوانات جلوگیری کند.
- برای دام سبک حداقل تراکم 40 سانتی‌متر و برای دام‌های سنگین تراکم 1.4 متر را در کامیون در نظر بگیرید.
- همانطور که ذکر شد حمل و نقل دام زنده چه در فواصل کم و چه در فواصل زیاد باعث ایجاد تنش در گله شما دامداران گرامی خواهد شد پس حتما سعی کنید پروتکل های مربوطه را رعایت نمایید. بی شک رعایت نکردن این پروتکل های باعث موارد زیان باری از جمله لنگش ، سقط جنین ، و حتی مرگ در اثر خفگی و … خواهد شد.
- عجله نکنید، انتخاب جاده آسفالت شده و نرم و جابه جایی در موقع عصر یا اوایل صبح که نورخورشید به صورت عمود نمی‌تابد از جمله مواردی است که باید رعایت شود.
حمل و نقل گوسفند به صورت صحیح را جدی بگیرید:
جا به جایی هر نوع دام زنده به خصوص گوسفند از یک محل به محل دیگر به صورت نامناسب ممکن است به موضوعی خطرناک برای سلامت این حیوانات تبدیل شود . یکی از اصلی ترین اهدافی که دامداران برای انتقال دام زنده مد نظر دارند، حمل دام ها تا محل بازار فروش می باشد . اگر می خواهید که در این نقل و انتقال گوسفندان شما دچار مرگ و میر و بی حالی نشوند، نکاتی اصولی حمل دام زنده را جدی بگیرید.
انتخاب یک وسیله نقلیه مناسب، بسیار مهم می باشد. معمولا کامیون ها و وانت بارهای مختلفی برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما تجربه نشان داده است که برای انتقال گوسفند برای مسافت های بیشتر از هزار کیلومتر، قطار وسیله بهتری هست. اگر این امکان را نداشتید، از کامیون های تریلی دار مدرن که مخصوص حمل گوسفند است، بایستی استفاده شود. مشخص نمودن دقیق مدت سفر، تاریخ حرکت و امکانات لازم برای سفرهای طولانی بسیار با اهمیت است.
هر نوع وسیله نقلیه ای که از آن استفاده می کنید، باید تمیز و ضدعفونی شود و بر روی کف آن نیز بستر نرم قرار گیرد. مناسب ترین بستر برای گوسفند، گاو و بز در زمانی که هوا گرم است، ماسه تمیز بدون خاک می باشد. البته در فصول سرد مخلوطی از ماسه و کاه و پوشال گزنیه خوبی برای این منظور است. همچنین ضخامت بستر باید تقریبا 3 یا 4 سانتی متر باشد.
شب های فصول گرم سال برای انتقال مناسب ترین وقت می باشد چراکه بالا بودن یا پایین بودن بیش از حد دمای محیط می تواند ایجاد تنش و تلفات شود.
شرایط بارگیری
در موقع بارزدن دام ها و پیاده نمودن سعی شود در کمال ملایمت و در نهایت آرامش و خونسردی با بره ها رفتار گردد که در غیر اینصورت، استرس حاصله باعث افت وزن و بد شدن کیفیت لاشه می شود.
استفاده از ساده ترین وسایل مثل چوب های پهن و قرار دادن آن بین زمین و سطح کف کامیون می تواند به بارگیری و پیاده نمودن بره ها و جلوگیری از مجروح شدن آنها کمک نماید.
دقت شود هرگز برای سوار یا پیاده نمودن بره ها از گرفتن پشم آنها استفاده نشود زیرا باعث پایین آمدن کیفیت لاشه و استرس می گردد.
رعایت اصول بهداشت
در صورت حمل بره ها از منطقه یا استانی دیگر چنانچه مسئله کنترل بیماری های عفونی مطرح باشد، پرواربند باید جواز حمل را از مراکز دامپزشکی مسئول قبلا دریافت کرده باشد.
باربند کامیون باید کاملا تمیز شود و قبل از بارگیری با مواد ضدعفونی کننده اماکن دامی سمپاشی گردد.
در کل در خصوص حمل دام زنده زنده به خصوص دام های پرواری از یک استان به استانی دیگر باید موضوع کنترل بیماری های واگیردار و عفونی به شدت مورد توجه قرار بگیرید. به دلیل وضع قوانین سخت در این حوزه فردی که قصد انتقال دام از استان به استان دیگری را داشته باشد باید حتما با مراجعه به اداره دامپزشکی ، مجوز مربوطه را دریافت کند.
رعایت پرهیز غذایی
حداقل از ۱۲ ساعت قبل از حرکت مقدار کمتری غذا و آب در اختیار حیوان قرار گیرد. تغذیه دانه های غلات را یک وعده قبل از حرکت باید قطع گردد ۲ تا ۳ ساعت قبل حرکت باید آبشخورها خالی گردد ، تا بره ها آب ننوشند از خورانیدن غذاهای تر و علوفه های سبز و تر حتی المقدور باید جلوگیری شود و غذای خشک در اختیار حیوان قرار گیرد، زیرا ادرار و مدفوع باعث کثیف شدن کف وسیله نقلیه و خود حیوان می‌شود.
قبل از بارگیری گوسفند در کامیون و در طول مسیر از محل بارگیری تا کشتارگاه یا ایستگاه عرضه دام از دادن آب و هر نوع مواد غذایی به بره ها شدید جلوگیری شود.
پس از پیاده کردن گوسفندان در مقصد، آب خنک و علوفه خشک یا سبز در اختیار آنها قرار داده و فرصت کافی برای استراحت به دام ها داده شود.
جهت جلوگیری از استرس ناشی از تغییر آب و هوای محل پرواربندی یا محل عرضه دام ، ترتیبی اتخاذ شود تا دام ها در محل جدید ، مدت زیادی در هوای آزادبه ویژه در فصول سرد و مناطقی که بادهای شدید دارند قرار نگیرند.
تب حمل و نقل
همانطور که اشاره کردیم، اصلی ترین دلیل برای رعایت اصول حمل و نقل دام‌هایی همچون گاو، گوسفند و بز تنها برای حفظ سلامت گله و کاهش استرس ایجاد شده برای این حیوانات در زمان حمل می‌باشد.
در ضمن توجه داشته باشید که شدت این مراقبت برای گاوها و گوسفندان آبستن یا شیرده چندین برابر می‌شود. اگر سطح استرس و تنش منتقل شده به اینگونه دام‌ها در زمان جابه‌جایی از سطح نرمال زیادتر شود، حتی ممکن است تا دو هفته بعد از حمل به بیماری هایی مانند پاستورلا تنفسی، درد عضلانی یا تب دچار شوند. علاوبر این مریضی پیشگیری از ابتلا دام به سایر بیماری‌های با منشاء باکتریایی و ویروسی را حتما جدی بگیرید.
- برای کسب اطلاع از شرایط خرید مرغ زنده در تهران کلیک کنید.
برخی دیگر از نکات ضروری در هنگام حمل و نقل دام زنده :
در حین حمل و نقل دام زنده حتما اقدامات اولیه بهداشتی باید رعایت شود.
هنگامی که گوسفندان و سایر دام های زنده خود را برای اولین بار به محل نگهداری خود منتقل می کنید سعی کنید ، مشخصات تمامی این حیوانات را ثبت نمایید. این کار به شما در پیشبرد هرچه بهتر اهداف دامپروری خود کمک شایانی می کند .
در هنگامی که قصد سوار کردن دام های خود به ماشین حمل را دارید بهتر است از پشم یا شاخ، این حیوانات کشیده نشوند.
زیرا این عمل سبب ایجاد کشیدن پشم و مو سبب ایجاد کبود و کندن شدن این قسمت از بدن می شود، همچنین از آنجایی که شاخ قسمتی حساس از بدن می باشد و ممکن است در اثر ضربه شکسته شوند.
همانطور که گفته شد ارگان های مربوطه از جمله دامپزشکی برای نقل و انتقال دام زنده یکسری قوانین و دستورالعمل هایی تهیه کرده اند که لازم است اجرا شوند از جمله این دستورالعمل ها این است که باید در روز حمل، دامپزشک تمامی دام ها را معاینه نماید و نداشتن علائم بیماری واگیردار و غیر واگیر را بررسی کند.
واکسن های لازم باید تزریق شده باشند.
فردی که به عنوان راننده انتخاب می کنید باید از گواهینامه، مجوز و مهارت های لازم برخوردار باشد . احتیاط کردن در هنگام ترمز زدن و دور زدن برای اینکه دام های سبک و سنگین بر روی هم قرار نگیرند بسیار ضروری است. توجه داشته باشید که در میان این حیوانات اگر دام زنده ای جثه کوچکی داشته باشد یا دچار بی حالی شود و بر روی کف کامیون بیافتد معمولا توانایی کافی برای بلند شدن را ندارد و احتمال تلف شدن این چنین دام هایی به شدت زیاد می‌شود.
استفاده از فناوری‌های پیشرفته در صنعت حمل و نقل دام
در دوره رو به پیشرفت کنونی، فناوری و تکنولوژی به انقلابی در صنعت دامپروری منجر شده است. استفاده از چنین فناوری‌هایی به بهینه شدن کارها، جلوگیری از اتلاف زمان و هزنیه ها به شدت کمک کرده است. با اینکه سرمایه گذاری برای کارگیری تجهیزات و روش های جدید نیاز به سرمایه گذاری اولیه دارد اما پس از گذشت یک دوره زمانی کوتاه، به دلیل افزایش بهره وری و کاهش هزنیه‌ها این سرمایه گذاری جبران می‌شوند.
فناورهای جدید در تمامی مراحل پرورش و نگهداری گوسفندان از جمله فرایند حمل و نقل این حیوانات پیشرفت‌هایی چشمگیری داشته است. در این بخش نگاهی دقیق‌تری در مورد روش های استفاده از آن و مزایای آنها خواهیم داشت.
استفاده از دوربین های مداربسته
دوربین های مداربسته برای نظارت بر گله گوسفندان نقش بسیاری مفیدی را ایفا می‌کنند. در هنگام جابجایی و حتی پیش از حمل و نقل شما می‌توانید از تمامی مراحل این کار آگاهی پیدا کنید. نظارت از راه دور به جز حفظ امنیت گله، باعث می‌شود به عنوان مثال از اینکه گوسفندان به اندازه کافی آب خورده اند یا نه آگاهی پیدا کنید. (تامین آب کافی برای بدن گوسفند پیش از جابجایی بسیار مهم است چراکه باعث هیدراته شدن بدن و جلوگیری از تنش گرمایی و استرس برای این حیوانات می‌شود.)
استفاده از پهبادهای کوچک و بزرگ
داشتن پهباد به دامداران برای مراقبت از گله بسیار کمک می‌کند. کارایی این پهبادها نیز بسته به نوع و مشخصاتی که دارند می‌تواند با یکدیگر تفاوت هایی زیادی داشته باشند. نظارت بر گله از طریق پهباد ساده ترین کاری است که می‌توان با این دستگاه ها انجام داد. امروزه مدل هایی از پهباد های مخصوص کار دامپروری تولید شده است که با ایجاد صداهای مخصوص گوسفندان را به حرکت در جهت خاصی ترغیب می‌کنند.
همچنین در زمانی که گوسفندان فاصله بین چراگاه تا جایگاه دامداری را طی می‌کنند، شما از طریق چنین پهبادهایی، خیلی ساده بدون وارد کردن استرس به گله، قادر به نظارت بر گله خود خواهید بود.
رهگیری گوسفندان با استفاده از جی پی اس
شناسایی و رهگیری الکترونیکی گوسفندان به لطف اختراع دستگاه های مخصوص مثل گردن بندهای هوشمند، امروزه در کشورهای پیشرو صنعت دامپروری مثل استرالیا بسیار رایج شده است.
در نظر گرفتن مسیرهای بهتر و راحت تر در مناطق صعب العبور برای جابجایی گوسفندان
زمانی که مدام مجبور به جابجایی گله از چراگاه به دامداری باشد، در بعضی مواقع به دلیل مناسب نبودن شرایط جوی و مسیر عبوری گله، ممکن است گوسفندان در معرض خطرات جدی قرار بگیرند. برای جلوگیری از اتفاق افتادن مشکلاتی از این قبیل باید یک مسیر نقل و انتقال خوب ایجاد کنید. از آنجایی هم که ساخت یک جاده با استفاده ماشین آلات سنگین انجام می‌شود نیاز به بودجه زیادی می‌باشد. برای کاهش این هزنیه ها باید تمامی دامداران یک منطقه با هم توافق کرده و یک مسیر ایمن را برای گله های خود احداث نمایند. این روش هم به مانند هر نوع سرمایه گذاری دیگری پس از گذشت یک دوره زمانی چند سال به واسطه صرف جویی ها و کاهش خطر تلف شدن دام ها در مسیر قابل بازگشت است.
رعایت این نکات باعث می شود زحمات این قشر که برای پرواربندی گله خود زحمات زیادی رامل می کنن تحد می تواند بسیار مفید باشد. امیدواریم این مقاله نیز مورد استفاده شما قرار گرفته باشد.
- بازار گوسفند بزرگترین مرکز خرید دام زنده در تهران
