برای بسیاری از مردم، تابستان فصل تفریح و تعطیلات خانوادگی است اما برای پرورش دهندگان گوسفند شروع این فصل با چالش هایی همراه است که بر مقابله نکردن درست با آنها سلامت و عملکرد این حیوانات را بسیار تحت تاثیر قرار می‌دهد.
گوسفندان نیز به مانند هر موجود زنده‌ی دیگری ممکن است تحت تاثیر فشار گرما و رطوبت قرار بگیرند اما با مدیریت و نگهداری درست می‌توان به خوبی از گله ها محافظت کرد. در این مقاله از وب سایت بازار گوسفند به بررسی دستورالعمل ها و نکاتی در جهت کاهش اثرات منفی استرس گرمایی و خنک نگهداشتن گوسفندان می‌پردازیم. اگر در مناطقی با شرایط آب و هوایی گرم و خشک یا گرم مرطوب دامپروری خود را احداث کرده‌اید، حتما تا انتها برای آگاهی یافتن از روش های اصولی نگهداری گوسفندان در تابستان با ما همراه باشید.
در سایت ببینید: فروش گوسفند زنده تنها با یک تماس در تهران
شاخص تنش گرمایی و ارتباط آن با رطوبت و حرارت محیط
اساسا استرس گرمایی زمانی اتفاق می‌افتد که گوسفند قادر به حفظ تعادل بدن خود نباشد. درک و شناخت این شاخص سلامتی، باعث می‌شود متوجه شوید که گرما چقدر برای گوسفندان مضر است.
گرما می‌تواند باعث از دست دادن اشتها و سرکوب سیستم ایمنی بدن، کاهش نرخ رشد و کاهش تولید این حیوانات گردد.
در شرایطی که دما و رطوبت بیشتر از حد مجاز می‌شود، گوسفندان شروع به احساس اثرات منفی گرما می‌کنند.
در خصوص اهمیت رطوبت نیز باید بگوییم که به طور کلی به جز درجه حرارت محیط، رطوبت نیز در یک منطقه معین نقش مهمی در تعیین استرس گرمایی این حیوانات ایفا می‌کند. شاخص به عقیده بسیاری از کارشناسان دامپروری به اندازه‌ای اهمیت دارد که آن را اساسی ترین راه برای تشخیص این مورد می‌دانند که که گله شما در معرض استرس گرمایی قرار دارد یا خیر.
بسته به نژاد و ژنتیک این حیوانات، دمای محیطی مناسب جهت نگهداری گوسفندان چه در تابستان و چه در زمستان 7 تا 20 درجه سانتی گراد است. اگر دمای دامداری یا فضای قرارگیری گوسفندان بیشتر از این مقدار باشد باید خیلی سریع با استفاده از راهکارهایی مناسب این مشکل را برطرف کنید.
در این سایت بخوانید: آیا گوسفندان قادر به پریدن هستند؟
برخی دیگر از فاکتورهای تاثیر گذار بر استرس و تنش گرمایی گوسفندان
در حالی که شاخص رطوبت و دما دو معیار اصلی بر استرس گرمایی گوسفندان تلقی می‌شوند اما عوامل دیگری هم در این امر دخیل هستند که در این جدول آنها را معرفی کرده ایم.
| عوامل مهم | تاثیرات مهم بر تنش گرمایی |
|---|---|
| نژاد | نژادهایی با پاها، گردن، گوش‌های کوچک تر و بدن فشرده ترکه بیشتر در مناطق سردسیر یافت می‌شوند، بیشتر مستعد درگیری با استرس گرمایی هستند. |
| آبستنی | افزایش تولید گرما در بدن در دوران آبستنی گوسفندان، شدت این مشکل را بیشتر می‌کند. |
| پشم گوسفند | هر اندازه که پشم بدن گوسفندان کمتر باشد، خطرات مربوط به این نوع تنش پرخطر در گوسفندان کاهش می‌یابد. |
| سن | در بره ها به دلیل طول پشم کوتاه، سرعت تنفس زیاد و تولید گرمای متابولیکی بالا، استرس گرمایی امکان آسیب رسانی بیشتری دارد. |
| سرعت و شدت وزش باد | خطر تنش گرمایی در مناطق گرمسیر با سرعت باد کم یا شرایط آب و هوایی آرام افزایش می‌یابد. یعنی سرعت باد خیلی کم، اتلاف حرارت همرفتی را کاهش می دهد. |
| میزان تابش خورشید | گرمای حاصل از تابش خورشید می‌تواند از حرارتی که ناشی از عملیات سوخت و ساز بدن است فراتر رود. |
| درجه حرارت بالا محیط | درجه حرارت بالا فضای نگهداری گوسفندان به خصوص در روزهای تابستان، ریسک تنش گرمایی را به شدت افزایش می‌دهد. |
مهم ترین علائم این مشکل عبارتند از:
- بی تحرکی و ضعف
- نفس نفس زدن مداوم
- بی قراری
- مصرف زیاد آب
- افزایش شدت تنفس که ممکن است با حرکات عمیق قفسه سینه همراه باشد.
- جمع شدن کل گوسفندان در کنار هم
- افزایش دمای بدن در ناحیه‌هایی مثل مقعد
- ناتوانی در ایستادن
هنگامی که صحبت از نفس نفس زدن مداوم می‌شود، صاحبان گله باید مراقب این رفتار باشند تا شدت تنش گرمایی را متوجه شوند به این صورت که:
- استرس گرمایی خفیف: نفس نفس زدن خفیف همراه با دهان بسته و با حرکات قابل مشاهده قفسه سینه تا حدودی مشخص می‌شود.
- استرس گرمایی متوسط: نفس نفس زدن سریع با دهان کمی باز. در این حالت زبان از مرز لب ها هنوز رد نشده و همچنین با حرکات قابل مشاهده و سریع قفسه سینه شدت آن تعیین می‌شود.
- استرس گرمایی شدید: نفس نفس زدن با دهان باز و باز زبانی کاملاً کشیده و سر رو به پایین پایین قرار می‌گیرد. دوره های نفس نفس زدن با تنفس عمیق متناوب خواهد شد.
تنش گرمایی آثار کوتاه مدت و بلند مدتی برای گله ایجاد می‌کند و به هر صورت ممکن باید آثار و عوامل ایجاد کننده آن را کنترل کنید.
با در نظر گرفتن این موارد، در این قسمت نکاتی مهم در رابطه با خنک نگهداشتن گوسفندان در تابستان به شما دامداران گرامی معرفی خواهیم کرد. البته برخی از این نکات مرتبط با کاهش تنش گرمایی در گوسفندان را می‌توان از قبل انجام داد. برخی دیگر نیز می‌توانید در حین وقوع چنین اتفاقی انجام دهید.
4 نکته کاربردی برای خنک نگه داشتن گوسفندان در تابستان
1 – به تامین آب مورد نیاز برای گله بیشتر اهمیت دهید
همانطور که انتظار می‌رود، مصرف آب در میان گوسفندان در طول فصول گرم به شدت افزایش می‌یابد. گوسفندان با استفاده از غریزه خود از آب برای مبارزه با استرس گرمایی استفاده می‌کنند.
شدت مصرف آب به ویژه در بین بره ها نسبت به قوچ ها و میش های بالغ به دلیل سرعت متابولیسم بالا و طول پشم کوتاه بیشتر است. برای مطمئن شدن از جریان ثابت آب تمیز و تازه در آبشخور دامداری که باید فاقد هرگونه آلودگی باشد، بیاد به طور مداوم آبخوری را را بررسی کنید و یا از سیستم های اتوماتیک استفاده نمایید.
امروزه با تولید آبشخورهای خودکار، فرایند مهیا کردن آب آشامیدنی تمیز برای این حیوانات با سهولت بیشتری انجام می‌شود. همچنین در کنار آب می‌توانید از الکترولیت های مملو از اسیدهای آمینه و انرژی که به آب اضافه می‌شوند، استفاده نمایید تا به گله خود برای جذب بیشتر مواد مغذی و مایعات از دست رفته بدن این حیوانات کمک نمایید. در زمان تنش گرمایی، مصرف آب گوسفندان تقریبا دو برابر می‌شود.
2 – در ماه های ابتدایی بهار پشم گوسفندان را برش دهید
از آنجایی که پوشش پشمی برای بدن گوسفندان به عنوان یک لایه محفاظتی و عایق در برابر سرما عمل می‌کند، بهتره با شروع فصل گرما با استفاده از تکنیک هایی که در مقاله پشم چینی گوسفند به آن اشاره کرده‌ایم، پشم اضافی بدن این حیوانات را کوتاه کنید تا گوسفندان از این جریان هوای گرمای را با راحتی بیشتری عبور کنند. پشم چینی به جز مقابله با تنش گرمایی این فرصت را به گوسفندان می‌دهد که دوباره تا زمستان بعد زمان کافی برای رویش مجدد پشم داشته باشند.
3 – ایجاد سایه کافی و تهویه مناسب
به مانند هر حیوانی، گله گوسفندان هم برای جلوگیری از شدت گرما، به دنبال یافتن سایه برای پناه گرفتن در مقابل تابش خورشید هستند.
فراهم کردن یک سایه با استفاده از سایبان یا سقف های دائمی در هر واحد پرورش دام سبک و سنگین اهمیت دارد. با این حال اگر این امکان برای شما دامداران مهیا نبود با استفاده از پارچه های مشکب یا برزنت می‌توانید چنین سایه‌ای را در محیط نگهداری گوسفندان ایجاد کنید.
البته سازه ایجاد کننده سایه می‌تواند متحرک یا ثابت ساخته شود که حالت ایده آل آن برای تابستان، سایبان محترک یا چرخشی است.
به جز کاهش تنش گرمایی، داشتن یک سایه بان مناسب در دامداری ها منجر به بهبود روند تولید شیر، تولید مثل و افزایش وزن گوسفندان خواهد شد.
داشتن تهویه نیز در کنار سایبان مهم است. اگر گوسفندان شما برای مدت طولانی در محیط سرپوشیده قرار دارند، باید از ابزارآلات تهویه استاندارد برای کاهش رطوبت محیط بهره ببرید. به طور کلی در یک جایگاه دامداری باید تمرکز خود را بر ایجاد سایبان خوب و فراهم کردن دستگاه های گرمایشی ، سرمایشی و تهویه قرار دهید.
جهت خرید مرغ و خروس محلی در تهران کلیک کنید.
4 – استفاده از یک رژیم غذایی مغذی
حتی بدون توجه به موضوع استرس گرمایی در گوسفندان، کیفیت مراتع در طول فصل گرم تابستان بسیار ضعیف می‌شود. به همین دلیل داشتن یک جیره مغذی متعادل که همراه با تمامی علوفه و غلات مورد نیاز گوسفندان باشد، برای رشد و تولید این حیوانات بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
هوای گرم می‌تواند بر میزان تولید شیر میش ها تاثیرات منفی داشته باشد. همچنین اگر بره های شما از شیر گرفته شوند، مطمئن شوید که انرژی کافی برای رشد در اختیار دارند.
در ضمن حمام دادن دام‌ها به صورت درست در فصل گرما برای سلامت این حیوانات امری ضروری است.
سخن آخر:
همانطور که متوجه شدید، برنامه ریزی پیشگیرانه و آمادگی لازم در جهت خنک نگهداشتن گوسفندان در تابستان برای حفظ سلامت این حیوانات خیلی کمک کننده خواهد بود.
در اغلب اوقات شدت یافتن استرس گرمایی می‌تواند در عرض چند ثانیه به یک وضعیت خطرناک برای این حیوانات اهلی تبدیل شود که اگر به درستی کنترل و درمان نشود، حتی منجر به تلفات در عمده در گله خواهد شد. در ضمن از شستشوی بره ها برای خنک نگهداشتن آنها خودداری کنید. با وجود اینکه این کار سبب خنک شدن بدن حیوانات مختلفی می‌شود اما برای گوسفندان این روش اصلا مناسب نیست به این دلیل که هوایی که از میان پشم برای تنظیم دمای بدن جریان می‌یابد در صورت خیس شدن پشم دیگر امکان عبور نداشته و سلامتی گوسفندان در معرض خطر قرار می‌گیرد.
ارائه شده توسط سایت بازار گوسفند بهترین مرکز خرید دام زنده در تهران
