بررسی سن بلوغ گاو برای آبستنی
هر شخصی که در شغل گاوداری فعالیت می‌کند باید موارد مختلفی از خصوصیات بدنی گاوها را به طور تخصصی بشناسد و بداند که در چه زمانی میتوان از این حیوانات مناسب‌ترین بهره را برد. یکی اصلی‌ترین نکاتی که گاوداران باید از آن مطلع باشند، سن مناسب برای زاد و ولد آنها است. اگر خیلی زود برای جفت گیری آنها تلاش کنید به جز ایجاد خطر برای سلامت این حیوانات، نتیجه مطلوبی نیز بدست نخواهید آورد. از سوی دیگر، زمانی که خیلی دیر هم گاوهای نر و ماده گله خود را در موقعیت جفت گیری قرار دهید، حتمالاً بازهم به نتایج دلخواه نخواهید رسید.
تلیسه‌ها برای اولین بار در سن 9 تا 22 ماهگی علائم بلوغ را از خود نشان می‌دهند. هنگامی که آنها در اوج آمادگی برای جفت گیری هستند، باید گاوداران از روی نشانه‌های مختلف از این فرصت حداکثر استفاده را ببرند.
باید بدانید که اساسا گاوها از نژادهای مختلف در سن‌های متفاوتی به بلوغ جنسی می‌رسند.
برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا گاو برای جفت گیری آماده است یا نه، موارد مختلفی وجود دارد که در ادامه سعی می‌کنیم با ارائه نکات مختلفی این موارد را برای شما شرح دهیم.
در این سایت بخوانید: ارائه مطالب تخصصی در رابطه با شغل گاوداری و پرورش گاو
جفت گیری زودهنگام گاو چه تبعاتی به همراه خواهد داشت؟
خطر اصلی در تولید مثل زودرس این است که بدن تلیسه به اندازه کافی رشد نکرده و به خوبی قادر نیست که گوساله یا جنین را از لگن خود در زایمان زایش عبور دهد. شرایط در برای بعضی گاو های ماده جوان که آبستن هستند در چنین حالتی به گونه‌ای رقم می‌خورد که برای خارج کردن گوساله به عمل جراحی سزارین نیاز می‌شود.
در نظر داشته باشید که جراحی روی گاو بسیار پرهزنیه‌تر از روش زایمان طبیعی است و گوساله تازه متولد شده باید با بطری تغذیه شود چرا که گاو ماده قادر به شیر دادن به گوساله تازه متولد شده نیست.
به جز زایمان مسئله مهم بعدی این است که اگر تلیسه خیلی کوچک باشد، برای مراقبت و شیردادن به گوساله خود در میان گاوهای دیگر گله و همچنین جفت گیری با گاوهای نر درشت هیکل دچار مشکل می‌شود. این دلیل اصلی بسیاری از کارشناسانی است که توصیه میکنند تا زمانی که تلیسه حداقل به اندازه دو سوم اندازه گله رشد نکرد، نباید آبستن شود.
- با روش های تشخیص آبستنی گاو و گوسفند در این بخش آشنا شوید.
گاو ها در چه سنی آماده جفت گیری می‌شوند؟
بسته به نژاد و شرایط تغذیه و نگهداری، گاو های معمولا بعد از نه ماهگی برای جفت اندازی آماده هستند، اما توجه داشته باشید که این میزان می‌تواند تا سن 22 ماهگی نیز ادامه پیدا کند.
چند نشانه رسیدن به آمادگی جهت جفت گیری گاوها عبارتند از:
بی‌تابی و بی قراری: گاوهایی که در اوج برانگیختگی جنسی هستند تمایل دارند خیلی بیشتر از حد معمول حرکت کنند و حتی ممکن است در فضای آزاد از گله هم دور شوند.
لیسیدن: گاوهایی که در چنین حالتی قرار دارند، معمولا سایر هم نوعان خود را می‌لیسند. گاوهای نر در چنین حالتی بسیار راحت تر عمل جفت گیری را انجام می‌دهند.
تکان دادن دم: متورم شدن اندام تناسلی و تکان دادن دم یکی دیگر از نشانه‌های آمادگی برای جفت گیری از سوی گاو ماده است.
دفع ادرار: گاو ها در زمان اوج تحریک به صورت ناگهانی ادرار میکنند و پس از اتمام کار یک نفس عمیق می‌کشند.
آیا تلیسه شش ماهه می‌تواند آبستن شود؟
اگرچه نگرانی‌هایی در مورد روند تولید مثل اینگونه تلیسه‌های وجودد دارد اما در بسیاری از گاوداری‌های صنعتی امکان آبستنی تلیسه شش ماهه نیز وجود دارد. اگر تلیسه‌های خود را در کنار گاوهای نر مثلا در چراگاه‌ها نگهداری می‌کنید، باید این مورد را مد نظر داشته باشید.
اگر یک تلیسه جوان را در نزدیکی یک راس گاو نر بالغ و آماده جفت گیری نگه دارید، احتمال زیادی برای جفت گیری و آبستنی وجود دارد. بهتره تلیسه‌ها را از حدود شش ماهگی از گاوها نر جدا کنید تا زمانی که به اندازه کافی رشد کنند و بالغ شوند.
آیا گوساله‌های نر 7 یا 8 ماه توانایی باروری دارند؟
برخی گوساله‌های نر در گاوداری‌ها از همان ابتدا اخته می‌شوند و پس از پروار شدن روانه کشتارگاه‌‌ها خواهند شد. با داشتن چند راس گاو نر خوب می‌توانید یک گله گاو ماده را برای آبستنی پوشش دهید.
گاوهای نر از نژادهای شیری معمولاً در حدود هفت تا هشت ماهگی و نژادهای گوشتی در حدود 10 ماهگی به بلوغ می رسند. امکان آبستنی در صورت وجود شرایط خوب وجود دارد.
اکثر گاوهای نر بزرگ جثه از حدود دو سالگی به بعد قدرت باروری بهتری پیدا میکنند و توانایی جفت گیری مرتب را دارند. برای اینکه آبستنی و جفت گیری پرمخاطره‌ای نداشته باشید، بهتره قبل از جفت اندازی یک آزمایش یا نمونه اسپرم از گاو نر بگیرید.
جهت مطالعه بیشتر: چه موقع گوساله را میتوان از شیر گرفت؟
برخی از نشانه‌های یک گاو نر خوب برای آبستن نمودن گاوهای ماده:
اندازه و سایز ساق پا و ناحیه باسن
گاوها حیوانات بزرگ و سنگینی هستند، بنابراین باید عضلات قدرتمندی برای بلند شدن روی پاهای عقب، برای جفت گیری با گاوهای ماده داشته باشند.
اندازه اسکروتوم
بررسی دور کیسه بیضه یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید در مورد گاوهای نر بالغ اندازه گیری شوند. گوساله‌های نر با کیسه بیضه بزرگ معمولاً زودتر به آمادگی و بلوغ جنسی می‌رسند.
سلامتی گاو
یک گاو نر مولد بدون داشتن سلامتی کامل نمی‌تواند قدرت باروری زیادی داشته باشد. استفاده از چنین گاوهایی برای گاوداران به جز اتلاف وقت و هزنیه، ثمره دیگری به همراه ندارند. حتما از دامپزشکان بخواهید که سلامت گاوهای گله شما را به صورت مرتب ارزیابی کنند.
لقاح طبیعی در مقابل لقاح مصنوعی گاو
از آنجایی که جفت گیری گاوها همواره با مخاطرات زیادی همراه است، به نظر می‌رسد با استفاده از روش لقاح مصنوعی عملیات بارور نمودن گاو ماده با روش بهتری انجام می‌شود. امروزه در بیشتر گاوداری های کشورهای پیشرو صنعت دامداری از هوش مصنوعی جهت لقاح مصنوعی استفاده میکنند، زیرا در عین مقرون به صرفه بودن، با سرعت بیشتری فرایند باروری انجام می‌پذیرد.
در ضمن در روش لقاح مصنوعی از اسپرم گاوهای نر با نژادهای خاص و با ارزش میتوان با هدف اصلاح ژنتیکی گله‌ها استفاده کرد. به نظر می‌رسد تنها عیب روش لقاح مصنوعی به بالا بودن هزنیه‌های آن مربوط شود که گاهی اوقات برای واحدهای کوچک پرورش گاو این هزنیه‌های قابل اصلا قابل پرداخت نیست.
نظارت و ارزیابی بلوغ تلیسه‌های گله
مراقبت از سلامت و رشد کافی تلیسه‌های قبل و بعد از بارداری بسیار مهم است. تا زمانی اندازه آنها به مقدار کافی رشد نکرده بود، بهتره از آبستنی آنها جلوگیری کنید.
نحوه محاسبه تاریخ زایمان گاو آبستن
بارداری گاو به صورت طبیعی تقریباً نه ماه (280 روز) طول می کشد. تعیین تاریخ دقیق زایش یک راس گاو آبستن معمولا توسط گاوداران به سادگی قابل تشخیص است. چرا که عموماً آنها می‌دانند که چه روز تلقیح یا جفت گیری این حیوانات انجام شده است. در نژادهای گاو با جثه کوچک زمان زایش گوساله‌ها معمولا زودتر اتفاق می‌افتد در حالی که در نژادهای بزرگ جثه و گاوهای مسن ممکن است زمان زایش دیرتر باشد.
اگر گاو آبستن شما چند پس از موعد زایمان، علائم خاصی مثل پرشدن پستان را از خود نشان نداد، باید از دامپزشکان بخواهید که گاو باردار را معاینه کنند. در ضمن اگر گاو آبستن شما از خوردن خوراک دست کشید و از گله جدا شد، بدانید که در حال آماده شدن برای زایمان است.
معرفی روش‌هایی برای موفقیت بیشتر در زمان زایش گوساله ها
زایش گاو های باردار در فصل پاییز به نسبت بهار زحمت کمتری دارد اما به خاطر شرایط آب و هوایی سردتر نیاز این حیوانات به تغذیه بهتر بیشتر می‌شود.
زایش پاییزی گاو شکلی از زایمان است که از مرداد ماه تا آبان ماه معمولا اتفاق می‌افتد و در این زمان برای مراقبت بیشتر از گاو و گوساله به راهکارهای زیر اهمیت بیشتری دهید. مهم ترین این راهکارها عبارتند از:
- نیازهایی غذایی این حیوانات را بهتر برآورده کنید: همانطور که این فصل با سرما و یخبندان همراه است و گوساله‌های تازه متولد شده، از نظر بدنی ضعیف هستند، با تغذیه بهتر گاو مادر باید، نیازهایی غذایی آنها از طریق تولید شیر بیشتر به خوبی تامین شود.
- گوساله‌ها را در زمان مناسب از شیر بگیرید: از شیر گرفتن گوساله ها در روش سنتی معمولا طولانی تر از روش صنعتی است. با توجه به هزنیه‌های نگهداری و تهیه خوراک، باید پس از مشورت با دامپزشک و کارشناس جیره نویسی خود بهترین زمان برای قطع شیر گوساله ها را مشخص کنید.
- واکسیناسیون را فراموش نکنید: با اینکه یک گوساله پس از دریافت آغوز کافی، در دو ماهه اول زندگی ایمنی بدنی به نسبت خوبی دارد. اما پس از این مدت انتظار می‌رود برای حفاظت از سلامت این حیوانات و جلوگیری از ایجاد تنش و استرس، واکسن های مربوط را در زمان مناسب به این حیوانات تزریق کنید.
جهت اطلاع از آخرین قیمت گوسفند زنده در کشور کلیک کنید.
