قطع دنبه یا دم گوسفند
قطع دنبه بره‌های گوسفند، برخلاف تصور عمومی، صرفاً یک اقدام ساده در کار پرورش گوسفند نیست، بلکه عملی حساس و چندوجهی است که مستقیماً با سلامت دام، رفاه حیوان، بهداشت جایگاه و حتی بازده اقتصادی گله پیوند خورده است. در بسیاری از نژادهای گوسفند دنبه‌دار ایران، از جمله افشاری و سنجابی، رشد سریع دنبه و تجمع چربی در این ناحیه باعث می‌شود احتمال آلودگی مدفوع به پشم اطراف دم افزایش یابد. همین آلودگی کوچک در ظاهر، می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های پوستی، بروز عفونت، و حتی ابتلا به یکی از خطرناک‌ترین مشکلات دام یعنی میاز (حمله لارو مگس‌ها به بافت زنده) شود.
از دیدگاه علمی، هدف اصلی این عمل نه تغییر ژنتیکی یا اصلاح نژاد گوسفند ، بلکه پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای رفاه دام است. تحقیقات دامپزشکی نشان می‌دهد که قطع دنبه در سنین پایین، در صورت اجرای صحیح و با رعایت اصول ضدعفونی و کنترل درد، می‌تواند میزان تلفات ناشی از عفونت‌های دامی را به شکل چشمگیری کاهش دهد. در مقابل، بی‌توجهی به اصول بهداشتی یا انتخاب سن نامناسب برای عمل، خطر بروز زخم‌های عمیق، خونریزی شدید، افتادگی راست‌روده و حتی مرگ بره را به همراه دارد.
این نکته مهم را هم نباید فراموش کرد که دامداران حرفه‌ای امروزه به جای اتکا به روش‌های سنتی، به سراغ شیوه‌های علمی‌تر رفته‌اند. از جمله استفاده از ابزار استریل، بی‌حسی موضعی، داروهای ضدالتهاب و همچنین پایش منظم بره‌ها پس از عمل. تجربه‌های عملی دامداران در نقاط مختلف ایران نیز نشان می‌دهد که رعایت همین جزئیات به ظاهر ساده، تفاوت بزرگی در سرعت بهبود زخم دنبه و کاهش استرس حیوان ایجاد می‌کند.
در ادامه این مطلب، با بررسی جامع دلایل اصلی قطع دنبه، بهترین زمان و روش‌های استاندارد آن، مراقبت‌های ضروری پس از عمل و نیز راهکارهای علمی برای درمان زخم دنبه گوسفندان همراه شما خواهیم بود. اگر شما به دنبال پرورش اصولی و سودآور گوسفندان هستید، این مقاله می‌تواند همچون یک نقشه راه، از بسیاری از هزینه‌های ناخواسته پیشگیری کرده و سلامت گله‌تان را تضمین کند.
دلایل علمی و عملی قطع دنبه بره‌های گوسفند
قطع دنبه یکی از اقدامات رایج در مدیریت گله‌های دنبه‌دار است که ریشه در اهداف بهداشتی و رفاهی دارد. برخلاف برخی باورهای نادرست، این عمل تاثیری بر ویژگی‌های ژنتیکی، چندقلوزایی یا اصلاح نژاد گوسفند ندارد، بلکه هدف اصلی آن کاهش خطر آلودگی و پیشگیری از انواع بیماری‌های گوسفند است. مهم‌ترین دلایل و مزایای علمی و تجربی برای انجام این عمل عبارتند از:
- پیشگیری از آلودگی و تجمع مدفوع در ناحیه دمی: در نژادهای دنبه‌دار مانند افشاری، شال و مهربان، چربی و پشم متراکم اطراف دم شرایطی را فراهم می‌کند که مدفوع به آسانی به این بخش بچسبد. این آلودگی، به‌ویژه در فصول گرم، به سرعت منجر به زخم‌های پوستی و عفونت می‌شود.
- کاهش خطر ابتلا به میاز (حمله لارو مگس‌ها): میاز یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های دامی است که با هجوم لارو مگس به زخم‌های سطحی ایجاد می‌شود. اگر بره‌ها دنبه کامل داشته باشند، احتمال ایجاد زخم و آلودگی در این ناحیه بسیار بیشتر است. تجربه دامداران نشان داده که قطع صحیح دنبه میزان بروز میاز را به‌شدت کاهش می‌دهد.
- بهبود شرایط بهداشتی در جایگاه دام: بره‌هایی که دنبه کوتاه دارند، در زمان دفع مدفوع کمتر جایگاه را آلوده می‌کنند. این موضوع به‌طور غیرمستقیم باعث کاهش هزینه‌های نظافت و ضدعفونی جایگاه و افزایش رفاه کلی دام‌ها می‌شود.
- سهولت در جفت‌گیری و زایمان: باقی ماندن دنبه بزرگ و پرمو، مانع از جفت‌گیری راحت قوچ و میش می‌شود. کوتاه کردن دنبه به میزان استاندارد، روند جفت‌گیری را تسهیل کرده و حتی در زمان زایمان، عبور بره آسان‌تر انجام می‌شود.
- مدیریت بهتر رفاه دام: در اقلیم‌های گرم و خشک ایران، تجمع چربی و پشم در ناحیه دمی می‌تواند به گرمازدگی موضعی و استرس بیشتر حیوان منجر شود. کوتاه کردن دنبه این فشار را کاهش داده و سطح رفاه دام را بالا می‌برد.
نکته مهم: قطع دنبه گوسفند یا بره تنها در صورتی فواید بالا را به همراه دارد که در سن مناسب، با ابزار استریل و تحت شرایط بهداشتی انجام شود. هرگونه بی‌دقتی می‌تواند نتیجه‌ای معکوس ایجاد کند و سلامت بره را به خطر اندازد.
زمان مناسب برای قطع دنبه گوسفندان
انتخاب زمان درست برای قطع دنبه، شاید مهم‌تر از خودِ عمل باشد. اگر این اقدام در سن یا شرایط نامناسب انجام شود، نه تنها بره دچار درد و استرس شدید می‌شود، بلکه احتمال خونریزی، عفونت و حتی تلفات نیز افزایش می‌یابد. بر اساس تجربه دامداران حرفه‌ای و مطالعات دامپزشکی، بهترین بازه زمانی برای قطع دنبه، سنین پایین و ترجیحاً پیش از یک‌ماهگی است.
سن بره‌ها:
- در حالت ایده‌آل، عمل باید در هفته اول تا سوم زندگی بره انجام شود. در این زمان، رگ‌های خونی هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته‌اند و روند ترمیم بافتی سریع‌تر انجام می‌شود.
- اگر بره بیش از ۳۰ روز سن داشته باشد، عوارض جانبی بیشتر شده و احتمال درد، خونریزی و عفونت افزایش می‌یابد.
وزن و وضعیت جسمانی:
انتخاب بره‌های سالم و دارای وزن طبیعی (نه ضعیف یا بیمار) برای قطع دنبه بسیار مهم است. بره‌های ضعیف یا دچار کم‌خونی، توان تحمل استرس و خونریزی را ندارند.
شرایط آب و هوایی:
- بهترین زمان انجام عمل، فصول خنک سال (بهار و پاییز) یا روزهایی با دمای معتدل است.
- انجام این کار در فصول گرم و مرطوب به‌ویژه تابستان، خطر حمله مگس و بروز میاز را چند برابر می‌کند.
- در زمستان‌های بسیار سرد هم خطر یخ‌زدگی زخم و طولانی شدن بهبود وجود دارد.
برنامه واکسیناسیون:
برای جلوگیری از بیماری‌های خطرناکی مانند کزاز، باید بره‌ها (یا مادرانشان پیش از زایمان) واکسینه شده باشند. بهترین حالت این است که قطع دنبه چند روز پس از واکسیناسیون انجام شود تا سیستم ایمنی دام آمادگی کافی داشته باشد.
هماهنگی با سایر اقدامات مدیریتی:
بسیاری از دامداران باهوش، عمل قطع دنبه را همراه با سایر کارهای مدیریتی مانند اخته کردن، نشانه‌گذاری یا واکسیناسیون انجام می‌دهند تا بره‌ها در یک دوره‌ی کوتاه دچار استرس شوند و زمان بهبود کلی کمتر شود. با این حال، باید توجه داشت که انجام چند عمل همزمان نیازمند دقت و نظارت بیشتر بر وضعیت سلامتی بره است.
نکته کلیدی برای دامداران ایرانی: در نژادهای دنبه‌دار سنگین مانند افشاری و مهربان، اگر دنبه بیش از حد کوتاه شود، خطر بروز افتادگی راست‌روده (پرولاپس) وجود دارد. بنابراین، در زمان قطع باید حداقل دو مهره‌ی دمی باقی بماند تا هم بهداشت ناحیه حفظ شود و هم ساختار اسکلتی حیوان آسیب نبیند.
روش‌های قطع دنبه بره‌های گوسفند
روش‌های متنوعی برای قطع دنبه وجود دارد و انتخاب روش به عواملی مثل سن بره، امکانات دامدار، شرایط آب‌وهوایی و تجربه فرد انجام‌دهنده بستگی دارد. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند، اما اصل اساسی در همه آنها رعایت بهداشت، کنترل درد و کاهش استرس حیوان است. مهم‌ترین روش‌های کاربردی عبارتند از:
1- استفاده از حلقه پلاستیکی (Elastrator)
این روش یکی از رایج‌ترین شیوه‌ها در دامداری‌های ایران است. در آن، حلقه پلاستیکی (کش قطع دنبه) محکم و کوچک با وسیله‌ای به نام «الاستراتور» در ابتدای دنبه قرار داده می‌شود. حلقه جریان خون را در ناحیه مسدود کرده و پس از حدود ۷ تا ۱۰ روز، دنبه خشک شده و به‌طور طبیعی جدا می‌شود.
مزایا:
- ساده و سریع است و نیاز به مهارت زیاد ندارد.
- خونریزی در آن وجود ندارد.
معایب:
- درد طولانی‌مدت ایجاد می‌کند.
- خطر ابتلا به کزاز و میاز (در اثر بافت مرده) بالاتر است.
- نیازمند کنترل روزانه و استفاده از واکسن کزاز یا داروهای ضدعفونی و دافع مگس است.
توصیه: این روش باید فقط در هفته‌های اول زندگی بره انجام شود و دامدار باید محل را روزانه بررسی کرده و در صورت تورم غیرطبیعی یا بوی بد، فوراً دامپزشک را مطلع کند.
2- قطع با چاقوی استریل
روش سنتی و قدیمی که هنوز در بسیاری از روستاهای ایران رایج است. در این روش، بره مهار شده و دنبه با چاقوی تیز و استریل قطع می‌شود. سپس محل زخم ضدعفونی و گاهی با نخ یا وسیله دیگر بسته می‌شود.
مزایا:
- عمل سریع انجام می‌شود.
- در صورت استفاده از ابزار داغ (چاقوی حرارتی)، خونریزی کمتر است.
معایب:
- در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی، خطر خونریزی شدید و عفونت بالاست.
- نیازمند مهارت فردی است.
توصیه: استفاده از چاقوی داغ یا دستگاه برش حرارتی به جای چاقوی ساده، احتمال خونریزی را به حداقل می‌رساند و استریل‌بودن ابزار بسیار حیاتی است.
3- دستگاه‌های حرارتی یا الکتروکوتر
این روش که بیشتر در دامداری‌های صنعتی یا دامپزشکی‌ها کاربرد دارد، با استفاده از دستگاه برش حرارتی انجام می‌شود. دستگاه همزمان دنبه را قطع و رگ‌ها را می‌بندد.
مزایا:
- خونریزی تقریباً صفر.
- کاهش احتمال عفونت.
- سرعت بالای بهبود زخم.
معایب:
- هزینه ابزار بالاتر است.
- نیاز به منبع انرژی (برق یا گاز) دارد.
توصیه: این روش برای دامداری‌های بزرگ و مناطقی که تجهیزات در دسترس است، بهترین گزینه از نظر رفاه و سلامت حیوان به شمار می‌رود.
4- روش‌های کمتر رایج (مانند بستن با نخ یا بریدن دستی بدون ضدعفونی)
این روش‌ها همچنان در برخی مناطق به‌صورت سنتی انجام می‌شوند، اما بسیار پرخطر هستند و می‌توانند منجر به خونریزی شدید، عفونت گسترده یا حتی مرگ بره شوند. توصیه می‌شود به‌هیچ‌عنوان از این روش‌های غیراستاندارد استفاده نشود.
انتخاب بهترین روش
در شرایط دامداری‌های ایران، ترکیبی از روش حلقه در سنین پایین و یا روش برش حرارتی با دستگاه بهترین نتایج را دارد. هرچند روش سنتی با چاقو همچنان رایج است، اما از دیدگاه رفاه حیوان و اصول علمی، استفاده از ابزارهای مدرن به شدت توصیه می‌شود.
نکته کلیدی: قطع دنبه هر روشی که داشته باشد، باید همراه با ضدعفونی دقیق، واکسیناسیون کزاز، استفاده از داروهای ضدالتهاب (با نسخه دامپزشک) و پایش روزانه زخم باشد. کوچک‌ترین سهل‌انگاری در این زمینه می‌تواند همه مزایای عمل را از بین ببرد.
مراقبت‌های بعد از عمل قطع دنبه یا دم
پس از قطع دنبه، مرحله‌ی اصلی تازه آغاز می‌شود؛ چون کوچک‌ترین بی‌توجهی در این دوره می‌تواند بره را دچار عفونت، خونریزی یا میاز کند. مهم‌ترین مراقبت‌ها عبارتند از:
- ضدعفونی منظم: بلافاصله بعد از عمل و تا چند روز پس از آن باید محل زخم با ید یا اسپری‌های ضدعفونی پوشانده شود.
- پیشگیری از کزاز: استفاده از واکسن کزاز یا سرم ضدکزاز (طبق دستور دامپزشک) یکی از الزامات حیاتی است.
- کنترل مگس و میاز: در فصل‌های گرم باید از پودرها یا اسپری‌های دافع مگس استفاده شود و جایگاه دام همیشه تمیز نگه داشته شود.
- پایش روزانه زخم: دامدار باید هر روز بره را بررسی کند؛ اگر زخم متورم، بدبو یا چرکی بود، مراجعه فوری به دامپزشک ضروری است.
- تغذیه و استراحت کافی: بره‌هایی که بعد از عمل تغذیه خوب و محیط آرام دارند، سریع‌تر بهبود پیدا می‌کنند.
نکته مهم: دامدار باید بداند که قطع دنبه بدون مراقبت بعدی، می‌تواند به‌جای سود، خسارت بزرگی به گله وارد کند.
مشکلات رایج دنبه گوسفند و راه‌های درمان
دنبه گوسفند اگرچه نقش مهمی در ذخیره انرژی و ویژگی‌های نژادی دارد، اما می‌تواند منشأ برخی مشکلات بهداشتی و مدیریتی نیز باشد. از ورم و عفونت دنبه گرفته تا زخم‌ها و سفت شدن غیرطبیعی آن، همگی مسائلی هستند که در صورت بی‌توجهی، سلامت دام را تهدید کرده و بازدهی گله را کاهش می‌دهند. شناخت این مشکلات و آشنایی با روش‌های علمی درمان آنها، به دامدار کمک می‌کند تا از خسارت‌های اقتصادی و تلفات احتمالی جلوگیری کند. در ادامه با این موضوعات آشنا خواهید شد.
علت ورم دنبه گوسفند
ورم دنبه در گوسفندان می‌تواند نشانه‌ی یک مشکل جدی یا واکنشی موقت به یک عامل خارجی باشد. شایع‌ترین دلایل عبارتند از:
- عفونت‌های باکتریایی یا انگلی: پس از زخم یا قطع دنبه، ورود باکتری‌ها می‌تواند منجر به التهاب و ورم شود. همچنین انگل‌های پوستی و زیرجلدی مانند کنه‌ها یا لارو مگس‌ها در ناحیه دنبه عامل تورم هستند.
- تجمع چربی و مشکلات متابولیکی: در برخی نژادهای دنبه‌دار، رسوب بیش از حد چربی یا اختلالات کبدی می‌تواند موجب ورم و تغییر شکل دنبه شود.
- آسیب‌دیدگی یا ضربه: برخورد با اجسام سخت، دعوا بین دام‌ها یا حتی زمین‌خوردگی ممکن است باعث التهاب و تورم موضعی گردد.
در این سایت بخوانید: کنه گوسفند را چطور از بین ببریم؟
نکته مهم برای دامدار: ورم دنبه نباید دست‌کم گرفته شود. اگر با قرمزی، گرما و بی‌اشتهایی همراه بود، احتمال عفونت بالاست و نیاز به دامپزشک دارد.
درمان زخم دنبه گوسفندان
زخم دنبه معمولاً پس از قطع دنبه یا در اثر خراشیدگی و آلودگی جایگاه ایجاد می‌شود. درمان درست آن، کلید جلوگیری از میاز و عفونت‌های خطرناک است:
- شست‌وشوی زخم: ابتدا باید زخم با آب تمیز و سپس محلول ضدعفونی (مثل بتادین یا محلول ید) پاک‌سازی شود.
- خشک نگه داشتن محل: رطوبت محیط بهترین بستر برای رشد میکروب‌هاست. پانسمان سبک یا استفاده از پودرهای خشک‌کننده به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.
- استفاده از اسپری یا پودر آنتی‌بیوتیکی: محصولات تجویز شده توسط دامپزشک مانع تکثیر باکتری‌ها می‌شود.
- پیشگیری از مگس: در فصل گرم باید حتماً از دافع مگس استفاده شود تا لاروها در زخم تخم‌گذاری نکنند.
- تغذیه مناسب: رژیم غذایی غنی از مواد معدنی و ویتامین‌ها روند ترمیم را سرعت می‌بخشد.
درمان عفونت دنبه گوسفند
عفونت دنبه یکی از خطرناک‌ترین عوارض است که معمولاً پس از زخم عمیق یا قطع غیر اصولی دنبه رخ می‌دهد.
علائم: تورم شدید، خروج چرک، بوی بد، بی‌اشتهایی، تب و گاهی کرمی شدن محل.
درمان تخصصی:
- شست‌وشوی کامل زخم با سرم فیزیولوژی و مواد ضدعفونی.
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های سیستمیک (تزریقی یا خوراکی) فقط با تجویز دامپزشک.
- مصرف داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد و ورم.
- در صورت بروز میاز، باید لاروها به‌طور کامل خارج شده و زخم پانسمان شود.
توصیه دامپزشکی: هیچ‌گاه نباید عفونت دنبه را با درمان خانگی ساده نادیده گرفت. تأخیر در درمان می‌تواند به سپتیسمی (عفونت خونی) و مرگ حیوان منجر شود.
علت سفت شدن دنبه گوسفندان
سفتی دنبه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که شناخت آنها به دامدار کمک می‌کند مشکل را سریع‌تر مدیریت کند:
- رسوب بیش از حد چربی: در بره‌های پرواری یا نژادهای دنبه‌دار سنگین، افزایش سریع وزن باعث تجمع چربی و سفت شدن بافت دنبه می‌شود.
- کم‌تحرکی دام: نگهداری گوسفندان در جایگاه بسته و بدون تحرک، باعث تجمع چربی و کاهش نرمی دنبه می‌گردد.
- بیماری‌های متابولیک یا کبدی: اختلال در سوخت‌وساز چربی می‌تواند خود را با سفتی غیرعادی دنبه نشان دهد.
- فیبروز یا بافت‌سازی غیرطبیعی: در برخی موارد پس از زخم یا عفونت، بافت فیبروزی تشکیل می‌شود که باعث سفتی دنبه می‌گردد.
راهکار دامدار: اگر سفتی دنبه همراه با بی‌اشتهایی یا ضعف عمومی حیوان بود، باید به دامپزشک مراجعه کرد؛ زیرا ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری داخلی جدی باشد.
نحوه اخته کردن بره نر و تاثیرات آن بر تولید گوشت
روش‌های اخته کردن بره نر
اخته کردن بره‌های نر در دامداری‌ها با روش‌های گوناگون انجام می‌شود. رایج‌ترین شیوه‌ها عبارتند از:
- حذف بیضه‌ها با برش پوستی: بیضه‌ها از طریق ایجاد شکاف کوچک در کیسه بیضه خارج می‌شوند. این روش نیازمند ابزار استریل و مهارت بالاست.
- روش خرد کردن (کوبیدن) طناب اسپرماتیک: در این روش جریان خون بیضه‌ها با خرد کردن طناب اسپرماتیک متوقف می‌شود.
- بستن با پنس یا حلقه پلاستیکی (Elastrator): حلقه پلاستیکی در ابتدای کیسه بیضه قرار داده می‌شود و پس از چند روز بیضه‌ها به دلیل قطع خون‌رسانی خشک و جدا می‌شوند.
نکته کلیدی: هر روش باید با رعایت کامل بهداشت، ضدعفونی ابزار، و در صورت امکان با استفاده از داروهای ضد درد یا بی‌حسی انجام شود. مشورت با دامپزشک پیش از انتخاب روش، ضروری است.
مزایا و تاثیرات اخته کردن گوسفند بر رشد و تولید گوشت
بسیاری از دامداران تصور می‌کنند که اخته کردن می‌تواند کیفیت یا میزان گوشت را به‌طور محسوسی تغییر دهد، در حالی‌که واقعیت کمی متفاوت است:
- سرعت رشد بدن و عضلات: بره‌های اخته معمولاً رشد عضلانی کمتری نسبت به بره‌های سالم دارند.
- ترکیب لاشه: لاشه بره‌های اخته در مقایسه با بره‌های نر غیر اخته، معمولاً چربی بیشتری دارد و درصد گوشت خالص پایین‌تر است.
- بازده غذایی: بره‌های اخته ضریب تبدیل خوراک ضعیف‌تری دارند، یعنی برای هر کیلو افزایش وزن، خوراک بیشتری مصرف می‌کنند.
- کیفیت گوشت: از نظر طعم و کیفیت خوراکی، تفاوت محسوسی بین گوشت بره‌های اخته و غیر اخته وجود ندارد.
در این سایت بخوانید: راهنمای جامع خرید گوشت گوسفندی
مزایا و معایب اخته کردن بره‌ها
مزایا:
- کنترل رفتاری: بره‌های نر غیر اخته در دوران بلوغ رفتارهای پرخاشگرانه بیشتری دارند و گاهی به یکدیگر یا به دامدار آسیب می‌زنند. اخته کردن این رفتارها را کاهش می‌دهد.
- مدیریت راحت‌تر گله: در گله‌های مختلط (نر و ماده)، اخته کردن از جفت‌گیری ناخواسته جلوگیری می‌کند.
معایب:
- کاهش سرعت رشد و بازده پروار.
- افزایش درصد چربی در لاشه و کاهش گوشت خالص.
- افزایش هزینه و صرف وقت برای دامدار، بدون سود اقتصادی مستقیم.
نتیجه‌گیری اقتصادی و مدیریتی
مطالعات دامپزشکی و تجربه دامداران ایرانی نشان می‌دهد که اخته کردن بره‌ها پس از بلوغ برای تولید گوشت به‌صرفه نیست. در مقایسه با بره‌های نر غیر اخته، افزایش وزن کمتر و ضریب تبدیل خوراک ضعیف‌تر دیده می‌شود، در حالی که تفاوت قابل‌توجهی در کیفیت گوشت وجود ندارد.
به همین دلیل، بسیاری از دامداران حرفه‌ای ترجیح می‌دهند بره‌ها را بدون اخته‌کردن پروار کنند تا هم هزینه‌های اضافی حذف شود و هم بازدهی اقتصادی بالاتر برود. با این حال، در برخی موارد خاص (مثل کنترل رفتار یا مدیریت گله‌های مختلط)، اخته کردن می‌تواند مفید واقع شود.
جمع‌بندی:
اخته کردن باید بر اساس هدف دامداری، شرایط بازار، نوع گله و توصیه دامپزشک انجام شود. اگر هدف اصلی تولید گوشت پرواری در کوتاه‌مدت است، معمولاً نگهداری بره‌های نر بدون اخته سودآورتر خواهد بود.
- در مورد سن گوسفندان اینجا بیشتر بخوانید.
برای خرید مرغ و خروس محلی کلیک نمایید.
آیا اینگونه روش ها رفاه گوسفندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
همیشه رفاه دام و عدم ایجاد تنش در گله دام‌های سبک و سنگین مهم بوده و هست. نگرانی‌های مربوط به رفاه دام ها در هر زمانی که بدن حیوانات به واسطه انسان‌ها دچار آسیب قابل توجه یا غیر ضروری شوند، ایجاد می‌شود. قطع دم یا اخته کردن بره، نگرانی‌هایی را در این باره ایجاد می‌کند. تصور اینکه بریدن یا حذف یک قسمت از بدن بره ممکن برای این حیوان چه قدر دردناک باشد، زیاد سخت نیست. به هر حال این اندام ها نیز از نظر بیولوژیکی برای یکسری وظایف تکامل یافته‌اند. با این وجود به دلیل فواید مختلفی که در همین مطلب به آنها اشاره کرده‌ایم، برخی علاقه مند به این موضوع هستند. اگر این عمل با استفاده از داروهای ضد درد و به صورت تخصصی انجام شود، روند ایجاد درد و تنش برای بره ها به حداقل خود می‌رسد.
- آخرین قیمت گوسفند زنده در بازار چقدر است؟
