8 اشتباه رایج دامداران در هنگام پرورش گوسفند

همه چیز در مورد پرورش گوسفندان

پرورش گوسفند ، کار بسیار دشوار و طاقت فرسایی است. فرد دامدار باید مدام از گوسفندان خود مراقبت کند، به آنها غذا بدهد، حیوانات شکارچی را از گله خود دور نمایید و محیطی و شرایط مناسبی را جهت بهبود ضریب تبدیل حیواناتش مهیا کند. اگر در این زمینه به فعالیت می پردازید، باید بسیاری از نکات را رعایت کنید و مراقب باشید که در روند پرورش گوسفندان، دچار اشتباه هر چند کوچک نشوید.

تیم کارشناسی سایت بازار گوسفند (فروشنده گوسفند زنده در تهران) در این مقاله تصمیم گرفته است به بررسی برخی از رایج ترین اشتباهاتی که دامداران مرتکب می شوند را بررسی کند، تا چنانچه فردی از روی ناآگاهی این اعمال را انجام می دهد، متوجه اشتباه بودن آن عمل شود.

توجه داشته باشید که برخی از این مسائل ریشه قدیمی در میان جامعه دامداران دارند. از جمله این مسائل می توان به توجه کافی نداشتن به بیماری های دامی اشاره کرد. در حقیقت در دنیا در میان پرورش دهندگان گوسفند یک جمله مشترک وجود دارد و آن هم این جمله است که می گویند:

یک گوسفند هر لحظه امکان دارد بمیرد.

پدید آمدن چنین جمله نشان می دهد که یک راس گوسفند می‌تواند یک دقیقه سالم باشد و دقیقه بعد از شدت بیماری تلف شود. در حالی که اگر به مشکلات و بیماری های اساسی این حیوانات توجه شود، چنین مرگ های ناگهانی در گله های دامی به وجود نخواهد آمد.

به نظر کارشناسان و دامداران این مجموعه، در حقیقت ضررهای غیر منتظره معمولا به دلیل کم تجربگی و بی توجهی یک شخص دامدار یا چوپان در زمان پرورش گوسفند رخ می‌دهد.

به طور کلی برخی مشکلات رایج در حوزه پرورش گوسفند وجود دارد که جلوگیری از آنها بسیار آسان است. البته پیشگیری از این مسائل در صورتی بدون مشکل انجام می شود که راهکار مقابله با آن را به خوبی بدانید.

امیدواریم با مطالعه و آگاهی از برخی اقدامات نادرست که معمولا افراد فعال در این حوزه در حین پرورش گوسفند و حتی سایر دام های زنده انجام می دهند، شما عزیزان از این پس مرتکب این اعمال اشتباه و زیان بار نشوید. توجه داشته باشید که امروزه در هر زمینه ای که مشغول به کسب درآمد هستید، استفاده از دانش و تکنولوژی به روز بهترین قدرتی است که می توانید آن را به اختیار خود در آورید. پس به استفاده از نکات صحیح دامپروری به هیچ وجه بی توجه نباشید.

قبل از شروع کار پرورش گوسفند، هدف خود را مشخص کنید.

هنگامی که تصمیم به ورود به کار پرورش گوسفند گرفتید زمان آن است که تعیین کنید که به صورت جدی قصد دارید در کدام جنبه‌ی تولیدی این حرفه فعالیت داشته باشید:

• تولید گوشت یا تولید شیر ومحصولات لبنی یا گله داری

در این خصوص شناخت پتانسیل های هررشته و نژادهای مناسب با آن بسیار مهم است.

البته برای شروع هر کسب و کاری داشتن یک دامداری مجهز و تجهیزات مناسب نیز شرط اساسی محسوب می شود.

سعی کنید با حفظ کیفیت محصولات خود و مناسب نمودن قیمت محصولات برای کسب و کار خود برند سازی کرده تا در بازار هر چه بیشتر شناخته شوید.

در این لینک با خصوصیات دامداری صنعتی آشنا شوید.

متداول ترین اشتباهات دامداران در زمینه پرورش گوسفند عبارتند از:

1- انتخاب نژاد اشتباه و نامناسب

خیلی وقت ها، کسانی که تجربه زیادی در زمینه دامپروری و پرورش گوسفند ندارند، بر حسب نظر دیگران یا آگاهی اندک خودشان اقدام به جمع آوری و خرید تعدادی گوسفند و بره از یک نژاد نامناسب با اهداف خود می‌کنند. عموما این قبیل افراد بدون فکر و بررسی، نژاد گوسفندی را انتخاب می‌کنند.

امروزه که هزنیه جبران خسارات مالی بسیار مشکل شده است، اگر به هر دلیل نژادی غیر بهره ور با ضریب تبدیل نامناسب انتخاب کنید، مطمئنا دچار مشکلات جدی خواهید شد. ناامیدی از ادامه کار یکی از این مشکلات می‌باشد. بار ها در مقالات مختلف سایت گوسفند، بر شناخت پتانسیل منطقه جغرافیایی خود در زمینه دامپروری و شناخت اهداف از انجام این کار توصیه کرده ایم.

گوسفندان به طور کلی به نژادهای پشمی، گوشتی و شیری یا دو منظوره دسته بندی می‌شوند.

اگر هدف شما از پرورش گوسفند، تولید گوشت می باشد، باید نژادهای گوشتی را انتخاب کنید و اگر هم تولید پشم، تولید محصولات لبنی یا فروش بره مد نظرتان می باشد، خوشبختانه در ایران نژادهای خوبی برای هر بخش داریم که می توانید از آنها استفاده نمایید. البته در میان گوسفندان ایرانی نژادهای چند منظوره ای هم وجود دارد که بهتره با مشورت با افراد خبره، از آنها استفاده نمایید.

قبل از جمع آوری گله باید به جز تحقیقات علمی به سراغ دامداران موفق و کاربلد منطقه خود نیز بروید و از آنها در این مورد مشورت بگیرید.

برای اینکه خصوصیات گوسفندان ایرانی را بهتر بشناسید، مطالعه این مطلب را به شما پیشنهاد می دهیم.

2- تعیین و مهیا نمودن فضای مورد نیاز برای پرورش گوسفند

در گذشته و در شیوه های سنتی دامپروری ، افراد توجه زیادی به این موضوع نداشتند . برخی از پرورش دهندگان گوسنفد حتی در یک فضای محدود با فشردن و افزایش تراکم محل های نگهداری دام های خود، سعی می کردند، گوسفندان بیشتری را پرورش دهند . این کار اصلا درست نیست چون که نه تنها پرورش گوسفند در جایگاه های کوچک و بسته باعث افزایش استرس در میان حیوانات خواهد شد بلکه مشکلات بالقوه ای را از لحاظ شیوع انواع بیماری ها و کاهش بازدهی نیز می تواند به وجود بیاورد.

گوسفندان به طور باورنکردنی مستعد ابتلا به بیماری های انگلی هستند، بررسی های نشان می دهد این مشکل در میان این حیوانات بسیار بیشتر از سایر دام ها می باشد. اگر به دنبال رشد و افزایش بهره وری در کسب و کار پرورش گوسفند هستید، بایستی تلاش زیادی را برای فراهم نمودن یک جایگاه مناسب نگهداری دام به کار بگیرید. قوچ ها به طور متوسط به 2.7 متر مربع، هر میش 1.5 متر مربع و هر میش با یک بره به 2.5 متر مربع فضا نیاز دارد. با این حال توجه داشته باشید که ان متراژ ها همیشه ثابت نیستند و بر حسب شرایط می توانند تغییر کنند.

اگر مایل هستید به صورت دقیق شرایط جایگاه نگهداری دام های زنده را بدانید، بهتره این مطلب از سایت بازار گوسفند را حتما مطالعه نمایید.

3- استفاده نکردن از مکمل های معدنی و جیره مغذی

گوسفندان به مانند سایر دام ها برای سالم ماندن و رشد مناسب به مواد معدنی خاصی احتیاج دارند. برخی دامداران و چوپانان درباره استفاده نکردن از مکمل های معدنی این گونه استدلال می کنند که اگر از مراتع برای تغذیه این حیوانات استفاده شود، دیگر نیازی به مکمل های معدنی وجود ندارد، چرا که علوفه های چراگاهی خود حاوی مقادیر لازم این مواد مغذی هستند. اگر چه ما ارزش غذایی این گیاهان و علوفه ها را انکار نمی کنیم اما بهتره بدانید که این روش تغذیه ای اصلا نمی توانند نیاز های گوسفندان را در زمان پرورش بر طرف نماید . تهیه مکمل های معدنی در مقایسه با ارزشی که ایجاد می کنند اصلا گران نیستند. در زمانی پرورش گوسفند به هر اندازه که از جیره مغذی تری استفاده نمایید، به همان اندازه نیز می توانید سود بیشتری از طریق تولید محصولات دامی بدست بیاورید.

• به روز ترین قیمت گوسفند زنده را در این سایت می توانید مشاهده نمایید.

4- دست کم گرفتن اصول مراقبتی از گله

همانطور که بار های گفتیم، شغل پرورش گوسفند نیاز به تلاش و زحمت فراوانی دارد. گوسفند حیوانی است که باید از آن به صورت 24 ساعته مراقبت کرد. چیدن پشم، دوشیدن شیر، غذا دادن، معاینه و بررسی وضعیت سلامتی ، واکسیناسیون و … باید همگی سر وقت انجام شود. تمامی این مراحل تلاش مضاعفی را می طلبد اما متاسفانه برخی دامداران به دلایل مختلف توانایی انجام درست رسیدگی به گله را ندارند و به همین خاطر با کم شدن بازدهی گوسنفدان شان مواجه می شوند.

5- حصاری بندی نکردن صحیح دور تا دور محل پرورش گوسفندان

یکی دیگر از رایج ترین اشتباهات دامداران در هنگام پرورش گوسفند، عدم توجه کافی به این مورد می باشد. اگرچه گوسفندان به مانند بز ها ، بازیگوش نیستند اما اگر گاهی اواقات یا همیشه گوسفندان خود را در محیط باز نگه می دارید، اهمیت این موضوع دو چندان می شود. مراقبت از گوسفند در مقابل شکارچیان، دزدی و حتی فرار به محیط بیرون با این کار به راحتی انجام می پذیرید.

6- نداشتن برنامه برای افزایش تولید مثل گوسفندان

وقتی نوبت به فصل جفت گیری گوسفندان می رسد، برنامه ریزی و آماده سازی شرایط مناسب، بسیار اهمیت پیدا می کند، توضیح دادن کامل این مبحث طولانی است اما به عنوان یک پرورش دهنده گوسفند تا جایی که می توانید در مورد بهترین کارهایی که باید از قبل در طی فصل جفت گیری انجام بدهید. مطالعه نمایید تا از اینکه بهترین شرایط را برای دام های گله خود فراهم کرده اید، مطمئن شوید.

بسیاری از کسانی که اقدام به پرورش گوسفند داشتی می کنند، در این فصل به مانند سایر فصول به دام هایشان رسیدگی می کنند. این در حالی است که اغلب آنها در هنگام پایان یافتن زایش میش، اینکه بیشتر آنها آبستن نشده اند یا دچار سقط جنین شده اند، گلایه مند هستند.

اگر نکات چندانی در این باره نمی دانید نگران نباشید چون در یک مقاله جامع تحت عنوان مدیریت میش ها به هر آنچه که نیاز دارید ، پرداخته ایم . پیشنهاد می کنیم حتما به نکات مطرح شده در این مقاله عمل کنید.

7- نساختن هیچ سرپناهی

اساسا گوسفند، دامی مقاوم و سازگار با شرایط مختلف است. اما با این حال این خصوصیات خوب نباید مانع از ساخت یک سرپناه مناسب برای این حیوانات شود. دامداران که برای چرای گوسفندان خود را به خود در فصل بهار به کوه یا دشت می برند باید حتما یک سرپناه مناسب را برای نگهداری این حیوانات در هنگام بارش باران، آفتاب سوزان و استراحت شبانه آماده کنند.

در این مقاله ای تحت عنوان ” چگونه چگونه گوسفندان را چاق کنیم ؟ ” به بررسی کامل این موضوع پرداخته ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر این لینک را دنبال کنید.

8- توجه نکردن به توصیه‌های افراد غیر متخصص

در رابطه با هشتمین اشتباه متداول کسانی که در زمینه پرورش گوسفند مشغول هستن به این مورد می رسیم که متاسفانه افراد غیر متخصص و نابلد با راهنمایی های نادرست خود معمولا باعث ایجاد خسارت های سنگینی برای دامداران می‌شوند. در جامعه دامپروری متاسفانه برخی افراد کم تجربه و ناآگاه از روی سودجویی با معرفی برخی روش ها یا داروها سعی در فروش محصولات نامرغوب خود به پرورش دهندگان گوسفند می‌کنند.

تجهیزات مورد نیاز برای پرورش گوسفندان

بسته به اندازه گله و سرمایه شما پرورش دهندگان گوسفند، نوع و مقدار تجهزات مورد نیاز برای پرورش یک گله گوسفند می‌توانند تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشند. اما با این حال به طور کلی برای احداث یک مزرعه پرورش گوسفند به اقلام زیر نیاز خواهید داشت:

• آخور
• آبشخور
• دستگاه شیردوش
• فرغون و بیل
• علوفه خردکن و دستگاه فیدر میکسر
• تجهیزات امنیتی برای محافظت از گله مثل دوربین مداربسته و دزدگیر
• باسکول دام کش

و چندین وسیله دیگر که در مطلب تجهیزات مورد نیاز دامداری به معرفی آنها به صورت کامل پرداخته‌ایم.

مدل های مختلف پرورش گوسفند در ایران

پرورش گوسفند به روش چرای آزاد

این روش در مناطقی استفاده میشود که از آب و هوایی معتدل برخوردار بوده و همچنین در مجاور مراتع وسيع و پربار قرار گرفته است . ایلات و عشایر ایران معمولا به این روش گله های خود را پرورش می دهند. جایگاه گله در طول سال بر حسب موقعیت مرتع و تغییر درجه حرارت هوا متفاوت بوده بدین معنی که همواره برای دستیابی به مناطق معتدل در حال تغییر است. این گروه از دامداران به زندگی چادرنشینی عادت کرده اند و اکثرا هنگام بهار و پائیز در حرکت بوده و تابستان ها در دامنه کوه های پر مرتع و زمستان ها در مناطق گرمسیر مستقر می شوند. گوسفندان هیچگونه آغل یا جایگاه بسته ندارند و همواره در دامن طبیعت زندگی می نمایند.

در این روش گله داران حدود مهرماه برنامه قوچ اندازی دارند و میش ها در طول راه بارور می گردند. اوایل اسفند ماه زایش آغاز می گردد و تا فروردین ماه دوره زایش به پایان می رسد و دامدارها کم کم آماده کوچ می شوند.
با شروع راهپیمایی از مناطق گرمسیر دور شده و به سمت منطقه معتدل که دارای چراگاه های سبز می باشد نزدیک می شوند. نظر به اینکه اواخر تابستان پیش از حرکت ، مراتع از علوفه تهی می گردد میش ها مقدار زیادی از وزن خود را از دست می دهند. دامداران قوچ های گله خود را جداگانه در کنار چادرهای خود حدودا به مدت سه هفته نگه داشته و با علوفه دستی آنها را تغذیه می‌نمایند.

طبیعی است که رعایت میزان احتیاجات غذائی بر روی قوچ ها از نقطه نظر باروری تأثیر به سزایی خواهد داشت . در این روش بازدهی گله کاملا بستگی به اوضاع طبیعی و جغرافیائی دارد. سال هایی که بارندگی کافی بوده و مراتع از نظر علوفه غنی هستند تولید بره دامداران فوق العاده رضايت بخش است و سال هایی که با خشک سالی مواجه می‌شوند، بر اثر لاغری دام هایشان در برابر بیماری های انگلی مقاومت ننموده و به تعداد زیاد تلف می گردند.

نکته ای که برای دامداران مهم می باشد و باید به آن توجه نمايند مسئله ذخیره مقداری غذا در ناحیه قشلاقی است زیرا به تجربه دیده شده است که در این نواحی بعضی سال ها بر اثر بارندگی های بی موقع یا خشکسالی های ناگهانی و فقر مرتع هنگامی که میش ها آبستن هستند درصد تلفات گله بسیار زیاد می گردد . برای جلوگیری از این حوادث کافی است مقداری کاه و جو یا علوفه سبز ذخیره شود. در این روش بخاطر چرای آزاد ، علوفه مصرفی بسیار ارزان تمام شده و گوسفندداری چنانچه از روی اصول علمی عمل شود از نظر اقتصادی مقرون به صرفه خواهد بود.

لازم به یادآوری است که در ییلاق قشلاق ، گوسفندان نباید در مسیر حرکت با کمبود آب مواجه شوند. در غیر این صورت ممکن است خسارات زیادی به گله وارد شود . بعلاوه به گوسفندان باید بطور مرتب و هر هفته یکی دوبار نمکی داده شود. زیرا در بسیاری مواقع کمبود نمک موجب افزایش تلفات می گردد.

• در سایت بازار گوسفند بخوانید: ۷ نکته برای جمع آوری گوسفندان گله پرواری یا داشتی

 پرورش گوسفند به روش نیمه آزاد

روش فوق در مناطقی مورد استفاده قرار می گیرد که دامداران در کنار کار دامداری خود کم و بیش به کشاورزی مشغول بوده و یا حداقل با مزارع کشاورزی همجوار هستند. بیشتر دامداران ایرانی به این روش گله داری می نمایند و ممکن است محل زندگی آنها دشت هایی باشد که کوهستان نزدیک بوده و در دامنه کوه های آن نواحی دارای مرتع باشند.

در این روش قوچ اندازی به دو شکل صورت می گیرد:

گروهی که مراتع آنها دور نیست و همه شب گله را به آغل خود برمی گردانند قوچ ها را همواره در گله رها می نمایند . بدین ترتیب دامدارها دائما دارای بره هستند و در تمام فصول سال بره های خود را میتوانند پروار نموده و به فروش برسانند . از مزایای عمده این روش آن است که میتوان بطور متوسط در سال دو مرتبه و یا هردو سال سه مرتبه بره تولید نمود. از معایب این روش میتوان یکنواخت نبودن آبستنی و سن بره ها و در نتیجه مشکل تهیه جیره معقول برای سطوح مختلف گله را نام برد. البته اینگونه دامداران بره های خود را هنگام سه تا پنج ماهگی یا به فروش می رسانند و یا از گله داران دیگر بره خریداری به همراه بره های خود یک دوره برنامه پرواربندی رشد می دهند. لازم به ذکر است که عمل رکورد گیری در این روش بسیار مشکل بوده و گاهی اوقات نیز میش های نازا قابل تشخیص نیستند.

دامدارهایی که با این روش گله داری می نمایند باید به مسئله باروری میش های خود توجه بیشتری مبذول دارند . این روش در دامداری هایی که تعداد زیادی میش دارند به صرفه است زیرا در یک زمان به علت داشتن میش های آبستن فراوان و نزدیک بودن زايمان ها میتوان تعداد کافی بره برای پرورش دارا بود.

گروه دیگری هستند که دارای مراتع پرارزشی در دامنه کوه ها بوده و باید همه ساله گله خود را جهت چرا به آنجا ببرند.

این دوره ممکن است از اواسط بهار تا اواخر تابستان طول بکشد. چرای گله در اینگونه مراتع از نظر اقتصادی فوق العاده مناسب بوده و از هر نظر مقرون به صرفه است . اینگونه مراتع بعلت شرایط اقلیمی خاص فقط یک دوره در سال دارای علوفه کافي بوده و معمولا پس از پایان یافتن علوفه مراتع گله داران مجبور به برگشت می شوند.

مراتع مزبور گسترش زیادی داشته و از نظر ارزش کاملا تابع میزان بارندگی است. چنانچه بارندگی خوب باشد وضع رویش گیاهان مرتع بهتر خواهد بود. قوچ اندازی در این شکل از دامداری ها معمولا از اواخر شهریور تا اواسط آبان ماه انجام می شود و زمان دقیق قوچ اندازی ارتباط با هنگام عزیمت بسوی مرتع کوهستانی دارد، بدین معنی که قوچ اندازی هنگامی صورت می گیرد که دو تا سه هفته پس از آخرین زایش بتوان بسوی مرتع مورد نظر گله را حرکت داد.

گوسفندان معمولا اواخر اردیبهشت به مرتع اصلی می رسند . دامداران باید توجه داشته باشند که با عقب انداختن چرای گوسفندان از ابتدای فصل بهار به بعد می توانند در احیای مراتع خود سهم بسزایی داشته باشند. حتی لازم است ارتفاع علف های مرتع به حدی برسد که عمل تخم ریزی انجام شده و علف هائی که ریشه ای هستند باید حداقل به ارتفاع پانزده سانتی متر رسیده باشند. جهت حفظ مراتع باید مسئله تناوب در چرا را به مورد اجرا بگذارند بدین ترتیب می توان از مرتع دوبار در سال و یا بیشتر استفاده نمود.

البته باید توجه داشت که زمان استفاده از مرتع بر حسب شرایط آب و هوا متفاوت بوده و بایستی مرتع بیش از ورود گله مورد بازرسی قرار گرفته و در صورت ممکن از آن استفاده نمود. نکته دیگری که لازم است مورد توجه قرار گیرد تأمين احتياجات گوسفند از نظر نمک می باشد که گله داران باید بطور مرتب هفته ای دو تا سه روز تک آسیاب شده بر روی تخته سنگ های تمیز بریزند و به این ترتیب به گوسفندان نمک بدهند.

معمولا اواخر تابستان علوفه مراتع به پایان می رسد و که گله داران باید دام های خود را به محل اصلی برگردانند. این مرحله از دامداری شاید از نظر اقتصادی مهمترین دوره است زیرا اکثر دام ها بعلت کمبود علف سیر نمی شوند و اجبارا از ذخیره غذایی خود استفاده نموده و کم کم لاغر می گردند.

در این مرحله بره هایی را که بمنظور پرواربندی نگهداری نموده اند باید بلافاصله به محل پرواربندی گسیل دارند. البته بهتر این است که نقل و انتقال دام ها با وسایل ماشینی انجام شود. تا از وزن حیوانات کاسته نگردد. اغلب دیده شده است که دامدارها بدون توجه به کاهش وزن بره ها از طریق طبیعی، گله را بسوی محل اصلی حرکت می دهند. در مسیر راه مقدار زیادی از انرژی حیوان، صرف حرکت شده و چنانچه علوفه کافی در بین راه باشد میتوان به حفظ وزن حیوان امیدوار بود ولی همانطوریکه ذکر گردید در این موقع از سال علوفه کلیه مراتع اعم از محل چرا و یا طول مسیر راه به پایان می رسد و امکان اینکه گله با کمبود علوفه مواجه شود زیاد است.

دیگر اینکه میش های داشتی را نباید بیش از زمان معمول در مرتع نگهداشت و بدیهی است زمان معمول وقتی است که علوفه مرتع جوابگوی احتیاجات نگهداری دام ها نباشد. در این صورت باید گله ها را به سوی مراتع مصنوعی موجود در مزارع گسیل داشت. در این هنگام پس چرا مزارع گندم، جو، صیفی جات، پنبه، چغندر و غیره میتواند تا حدود زیادی احتیاجات دام ها را برآورده نماید. هنگام قوچ اندازی باید علاوه بر چرا در مرتع مقداری کنسانتره (حدود ۲۰۰ گرم برای هر رأس میش) در اختیار میش ها قرار داد.

این امر میتواند در افزایش بره دهی کمک زیادی بنماید. بعضی از دامداران 4 هفته قبل از قوچ انداری تغذیه با کنسانتره را شروع می کنند و آن را تا دو هفته پس از قوچ اندازی می دهند . این امر باعث می گردد که احتمال دو قلوزایی افزایش پیدا کند. این عمل در اصطلاح علمی فلاشینگ است که در یک مقاله جداگانه در سایت بازار گوسفند به بررسی کامل آن پرداخته ایم. نکته دیگری که گله داران باید بدان توجه نمایند مسئله بارندگی اواخر تابستان است که موجب رویش سریع علوفه می گردد.

اگر چه تغذیه اینگونه علوفه ها بسیار مطلوب می باشد ولی اغلب به علت عدم واکسیناسیون گله علیه آنتروتوکسمی تعداد زیادی از اعضای گله بطور ناگهانی تلف می گردند که اصطلاحا به این نوع مرگ و میر علفی شدن گوسفندان می‌گویند. البته با واکسیناسیون علیه بیماری آنتروتوکسمی در اواخر مرداد ماه، می توان از بروز این حادثه جلوگیری نمود.

این دو روش از مهم ترین روش های پرورش گوسفند در ایران می باشند.

• با نژاد گوسفند آصف در این لینک آشنا شوید.

توجه به ظرفیت مرتع و چراگاه در اختیار دامداران:

از آنجایی که هزنیه‌های نگهداری و پرورش گوسفندان در بسیاری از مواقع بسیار زیاد است، دامداران از گذشته تا کنون با بردن دام‌های خود به مراتع تا حدود قابل توجهی از هزنیه‌های مربوط به تهیه خوراک مورد نیاز گله‌‌های می‌کا‌هند. موضوعی که در این خصوص امروزه بیشتر پدید آمده است به ضعیف شدن پوشش گیاهی مراتع در اثر فرسایش خاک و کاهش بارندگی در مناطق مختلف زمین اشاره دارد. برای اینکه پرورش دهندگان گوسفند و دام‌های سنگین در آینده نه چندان دور با مشکلات جدی در زمینه نبود منابعی طبیعی و چراگاهی رو به رو نشوند، باید تا حد امکان به صورت مدیریت شده گله‌های خود را به مراتع ببرند.

خشکسالی در بعضی نقاط کره زمین به حدی گسترش یافته است که حتی در یک هکتار زمین کشاورزی، خوراک مورد نیاز برای یک راس گوسفند، یافت نمی‌شود.

سن شروع پروار

سن بره و بزغالهی پرواری باید طوری انتخاب شود که حداکثر استفاده از مراحل رشد دام حاصل گردد. بر اساس پژوهش های انجام شد ه، مرحله ی رشد سریع بره و بزغاله بین سن ۴ تا ۹ ماهگی اتفاق می افتد اما در ایران سن شروع پرواربندی بره و بزغاله معمولا ۹-۷ ماهگی می باشد. بره و بزغاله در حدود ۱۲۰ روزگی از شیر گرفته میشوند و تا سن ۹-۷ ماهگی در مرتع و پس چرا غلات نگهداری می شوند و پس از آن به پروار بسته می شوند ولی پروار کردن بره و بزغاله ی جوان تر در طول دوره شیرخوارگی و بلافاصله پس از آن به ویژه با توجه به روند سریع رشد جسمی آنها از جهات مختلف می تواند مورد توجه قرار گیرد.

پروار کردن بره و بزغاله ی شیری و تازه از شیر گرفته شده علاوه بر تامین گوشت مناسب در فصولی چون بهار و تابستان موجب حفظ مراتع و تعادل مناسب دام و مرتع نیز می گردد. بر اساس پژوهش های انجام شده از سن ۸-۷ ماهگی کارایی پروار کاهش می یابد و چربی لاشه افزایش می یابد.

بنابراین پروار باید بلافاصله پس از شیرخوارگی انجام شود زیرا هر چه سن دام کمتر باشد ضریب تبدیل غذایی بهتری دارد حتی بهتر است بره و بزغاله زودتر از ۱۲۰ روزگی (مثلا ۶۰روزگی) از شیر گرفته شوند و پس از آن به پروار بسته شوند. با توجه به این که هزینه ی غذایی برای ساخته شدن چربی خیلی گران تر از گوشت است بنابراین هر چه مقدار چربی را در بدن دام پایین تر نگه داشته و بتوانیم مواد غذایی را به گوشت تبدیل کنیم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر می باشد و از آنجا که راندمان غذایی از صفات مهم بوده و نقش مهمی را در بازده اقتصادی پرواربندی دارد بدین ترتیب روشن می گردد که هرچه دام را در سنین پایین تر به پروار ببندیم راندمان غذایی بهتری پیدا می کند. بنابراین باید شروع پرواربندی را به منظور بهره گرفتن از حداکثر رشد از سن ۴ تا ۵ ماهگی یعنی پس از پایان شیرخوارگی تا سن ۸ تا ۹ ماهگی قرار داد.

• در این سایت بخوانید: بررسی رفتار گاوها

پرورش گوسفند نژاد خالص

عده ای از محققان معتقدند که پرورش نژادی خالص به سبب یک دستی بیشتر گله از سود قابل توجه تری برخوردار است. این کار به دلیل اینکه نژاد خالص تقریبا سخت به دست می آید به نظر کمی مشکل خواهد بود. علاوه بر اهداف معمولی، پرورش گوسفند به صورت نژادهای خالص به منظور بزرگ کردن و فروختن قوچ برای گله هایی که قصد تولید را دارند می‌باشد.

چگونه در زمان رکود بازار در شغل پرورش گوسفند سود کسب کنیم؟

در طی چندین سال گذشته به دلیل مشکلاتی همچون تورم، افزایش نرخ تهیه خوراک و هزنیه‌های نگهداری و کاهش قدرت خرید مردم و عدم صادرات کافی دام شاهد کاهش حاشیه سود در بخش پرورش گوسفند بوده‌ایم تا جایی که بسیاری از افراد شاغل در حوزه پرورش دام سبک و سنگین از این بازار خارج شده اند. به نظر می‌رسد دامداران برای حفظ سودآوری کار پرورش گوسفند راهی جز استفاده از نژادهای پربازده (چندقلوزا) و علم روز جهت کاهش هزنیه‌های نگهداری ندارند. در وضعیت رقباتی این روزهای بازار، پرورش دهندگانی موفق خواهند بود که به این دو مورد توجه ویژه‌ای داشته باشند. چون با وجود گرانی‌های گسترده، مردم توانایی خرید گوشت و سایر محصولات دامی به قیمت بالاتر را ندارند و با صادرات نیز تنها بخش کوچکی از دام انباشته کشور از روند تولید خارج می‌شود.

• در این سایت بخوانید: غذا خوردن گوسفند و بز

نقش آب و هوا در پرورش گوسفند

در کشورهای مختلف علاوه بر آداب و رسوم اعتقادات و نوع نیاز مردم، یک عامل مهم و مؤثر در پرورش حیوانات شرایط اقلیمی و آب و هوایی هر منطقه است.
ایران کشوری است که تنوع شرایط آب و هوایی آن زیاد است. با توجه به این موقعیت و تنوع شرایط اقلیمی و طبیعی روش دامداری (بویژه پرورش گوسفند)، در مناطق مختلف یکسان و مشابه نیست و نمیتوان در کل کشور برای پرورش حیوانات از یک روش کلی پیروی نمود، لذا آگاهی از وضعیت آب و هوایی کشور و یا منطقه، برای برنامه ریزی فعالیت‌های دامپروری و کشاورزی تأثیر زیاد دارد اهمیت این موضوع به حدی است که اطلاع از چگونگی وضعیت اقلیمی بر هر فعالیت دیگری در این زمینه تقدم دارد، زیرا فنوتیپ یک دام تحت تأثیر ژنتیک و محیط پرورش او میباشد این امر از آن جهت اهمیت دارد که اکثر صفات اقتصادی و تولیدی دامها از نوع کمی بوده و تحت تأثیر تعداد زیادی ژن قرار دارند و تظاهر این صفات تحت تأثیر شرایط آب و هوایی و محیطی است.

بنابراین آشنایی نسبی خوانندگان با شرایط اقلیمی کشور برای ارائه توصیه های مناسب در زمینه توسعه کشاورزی و یا راهنمایی کشاورزان ضروری است. این امر به دلیل نقش اقلیم و محیط جغرافیایی در شرایط ویژه پرورش احداث تأسیسات و تطابق پذیری دام‌ها با محیط پرورش می‌باشد.

مناطق آب و هوایی کشور

مناطق مختلف کشور از نظر آب و هوایی با در نظر گرفتن تعداد زیادی از ویژگی‌های مهم بارندگی به شش ناحیه آب و هوایی تقسیم شده است. اگر چه در ایــن تقسیم بندی عامل توپوگرافی منظور نشده است ولی در عمل نواحی حاصل به نوعی وضع عمومی توپوگرافی ایران را منعکس میکنند. این نواحی عبارتند از:

1. ناحیه خزر غربی
2. ناحیه خزر شرقی
3.  ناحیه کردستان
4. ناحیه آذربایجان و زاگرس اصلی
5.  ناحیه خراسان شمالی
6. ناحیه خشک

در حقیقت دو ناحیه 2 و 3 همچنین دو ناحیه 4 و 5 با همدیگر در یک گروه آب و هوایی قرار دارند و تنها عامل تمایز آنها فاصله مکانی است چون توضیحات لازم در تقسیمات اقلیمی ارائه میشود لذا در این قسمت فقط میانگین سالانه بارندگی در این نواحی گزارش می‌شود.

تقسیم بندی مناطق اقلیمی کشور

در کشور وسیعی مانند ایران که تنوع توپوگرافی و جغرافیایی آن زیاد است، ارائه یک طبقه بندی کاملاً منطبق با واقعیتهای طبیعی امری دشوار است. به همین دلیل هیچ یک از طبقه بندی‌های مختلف در عمل مفید نبوده اند زیرا علاوه بر تفاوتی که در بین مناطق اقلیمی مختلف وجود دارد در داخل هر ناحیه نیز تنوع زیاد است. به همین دلیل در هر طبقه بندی لازم است تمام منطقه یا ناحیه در نظر گرفته شود، لذا سعی می شود آنچه در تقسیم بندی اقلیمی کشور در رابطه با پرورش گوسفند اهمیت دارد، بیشتر توضیح داده شود.

بر این اساس، مناطق اقلیمی کشور به پنج منطقه زیر تقسیم می شوند ۱) ناحیه خزری مرطوب شمال از آستارا تا گرگان و از خط الرأس کوههای البرز تا ساحل دریای خزر ۲) ناحیه کوهستانی شامل ارتفاعات آذربایجان محل اتصال البرز و زاگرس کردستان، لرستان، خراسان و کرمان است و تا دریاچه بختگان ادامه دارد. (۳) ناحیه کوهپایه ای (۴) ناحیه جنوب شامل سواحل دریای عمان خلیج فارس و جلگه خوزستان (۵) ناحیه مرکزی – شرقی شامل دشت لوت، دشت کویر و چاله جازموریان

بازار مصرف محصولات دام‌هایی همچون گوسفند در آینده دچار چه تغییراتی می‌شود؟

از آنجایی که امروزه میزان علاقه مصرف کنندگان به خرید پوشاک و منسوجات ساخته شده از پشم گوسفند کاهش یافته است و ذائقه مردم نیز به خوردن گوشت جانوران در حال تغییر به سمت گیاه خواری است و همچنین هزنیه های پرورش بیشتر می‌شود، دامداران و پرورش دهندگان گوسفند در آینده‌ای نه چندان دور مجبور خواهند شد، راه های دیگری را برای کسب سود بیشتر بیابند.
بسته به فرهنگ و شرایط جغرافیایی ممکن است شدت این تغییرات در هر رشته مختلف باشد، دامداران باید همیشه هوشیار باشند و خود را با تغییرات بازار و سلیقه مردم تطبیق دهند.

سخن پایانی :

در نهایت باید بگوییم که در روند کار پرورش گوسفند ممکن است اشتباهات مختلفی را دامداران مرتکب شوند اما به نظر بزرگترین اشتباه دلسرد شدن از بهبود نواقص می باشد. زمانی که یک شخص از ادامه پیشبرد فعالیت هایش ناامید می شود و تمایلی برای اصلاح امور ندارد. پرورش گوسفند واقعا می تواند حتی برای اشخاصی که سال ها در این رشته فعال بوده اند چالش برانگیز باشد. اما به کسانی که می خواهند دامپروری را دنبال کنند، این نوید را می دهیم که با رعایت اصول صحیح پرورش گوسفند بدون شک به درآمد و سودآوری خوبی البته در زمان مناسب می توانند دست پیدا کنید.

پرورش گوسفند نیاز به مراقبت و توجه دارد. شما نمی‌توانید حتی برای یک روز هم به گله خود رسیدگی نکنید. ورود به این شغل یک مسئولیت بزرگ و یک تجربه باارزش و البته چالش برانگیز می‌باشد. برای موفقیت همواره از تجربیات افراد موفق استفاده کنید و تمامی نکات علمی در رابطه با کار پرورش گوسفند را بیاموزید.

اگر می خواهید با بهترین قیمت در تهران مرغ و خروس محلی بخرید، سایت بازار گوسفند آماده ارائه این خدمت به شما عزیزان می باشد. جهت اطلاع یافتن از شرایط خرید با ما تماس بگیرید.