بهترین زمان جهت قطع شیر از بره ها
بعد از اتمام فصل زایش میش ها، شخص دامدار با این سوال رو به رو می‌شود که چه زمانی و چه روشی برای از شیرگیری بره ها مناسب تر خواهد بود؟
از شیرگیری بره را می‌توان یک تغییر ساده از یک نوع تغذیه کامل و راحت الهضم به یک تغذیه جامد و پیچیده در نظر گرفت.
پاسخ کوتاهی که می توان به این پرسش داد این است که در حقیقت زمان درست یا دقیقا مشخصی برای از شیر گرفتن بره های تازه متولد شده وجود ندارد. در بسیاری از موارد، بازه زمانی آماده شدن بره ها برای از شیرگیری به نژاد این حیوانات، سخت زایی، در دسترس بودن غذا و علوفه مغذی و کافی و چندین عامل دیگر بستگی دارد. اما با این حال با وجود اینکه سن توصیه شده برای از قطع شیر بره ها را بین 12 تا 14 هفته پس از زایش در نظر می‌گیرند اما بره ها را می‌توان در 8 تا 10 هفتگی یا حتی زودتر نیز در صورت تغذیه و مدیریت درست از شیر گرفت.
بره هنگام تولد شکمبه دارد اما نابالغ بوده و قادر به هضم خوراک و کنسانتره نیست. آنها از طریق مصرف شیر انرژی و مواد مغذی لازم جهت رشد خود را کسب می‌کنند. شیر مصرفی از شکمبه این حیوانات عبور کرده و وارد شیردان می‌شود. در این مرحله دستگاه گوارش بره ها می‌توانند مواد مغذی موجود در شیر را با بازدهی بیش از 90 درصد هضم کنند.
تا چند روز پس از شیر گرفتن بره گوسفندان، میزان تنش و استرس برای این حیوانات به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. برای کاهش این اثرات مخرب ضرورت دارد، طبق یکسری اصول و برنامه مشخص این فرایند انجام شود.
معمولا بیشترین تلفات بره‌ها پیش از قطع شیر مادر رخ می‌دهد، به طوریکه اکثر تلفات در 10 روز اول پس از تولد و بیش از 20 درصد مرگ و میر ها گله در طول سه روز اول زندگی بره ها اتفاق می‌افتد. به خاطر همین موضوع کارشناسان دامپروری معتقدند که مدیریت درست بره‌های تازه متولد شده یکی از عواملی اصلی موفقیت دامدارانی است که کار پروش گوسفند داشتی انجام می‌دهند.
- در این بخش بخوانید: تازه ترین قیمت گوسفنده زنده در سراسر کشور
چرا باید بره ها را از شیر بگیرید؟
در بیشتر موارد در صورت عدم دخالت انسان، شیر میش به صورت طبیعی کم شده و بره ها دیگر نمی توانند شیر کافی برای سیر شدن را دریافت کنند. با گذشت زمان، این بره ها را می توان با سایر مواد غذایی همچون یونجه تغذیه کرد.
گاهی اوقات دامداران با تجربه نیز نمی دانند واقعا چه زمانی باید بره ها را از شیر گرفت. با درک اهمیت این موضوع و در نظر گرفتن تاثیرات آن بر سودآوری کسب و کار پرورش گوسفند ، در وب سایت تخصصی “بازار گوسفند” تصمیم گرفتیم که به بررسی بیشتر این موضوع بپردازیم. جهت آشنایی بیشتر، خواندن ادامه این مطلب را به شما دامداران گرامی پیشنهاد می دهیم.
عواملی که باعث می شود بره ها زودتر از شیر گرفته شوند:
زود از شیرگیری بره
بازدهی خوراک مصرفی و ارتباط آن با میزان رشد بره ها
در اوایل زندگی، بره ها نمی توانند چیزی جز شیر مادرشان یا جایگزین آن را هضم کنند. اما پس از مدتی کوتاه از روی کنجکاوی این حیوانات با تقلید از میش مادر، شروع به خوردن بسیار کم غذای خشک می کند. توجه داشته باشید که این مقدار بسیار اندک است. رویه شیر خوردن همین طور ادامه می‌یابد تا زمانی که دستگاه گوارش و شکمبه بره در حدود یک ماهگی شروع به رشد کند. تکامل دستگاه گوارشی باعث خواهد شد که مواد غذایی دریافتی توسط بره ها به صورت کارآمدتری جذب بدن شوند.
از آنجایی که میش هایی که بره دارند باید به صورت بهتری تغذیه شوند و تغذیه بهتر نیز به هزنیه زیادی نیاز دارد، بهتره که در صورت امکان این گونه میش ها را به صورت جداگانه با سایر میش ها غیر بره دار نگهداری کنید. این کار به شما جهت مدیریت آسان تر گله و کاهش هزنیه ها کمک خواهد کرد.
در خصوص ارتباط خوراک و زود از شیرگیری بره نکته دیگری که وجود دارد این است که بعضی اوقات به دلیل شرایطی همچون خشکسالی، مشکلات مالی یا سایر نگرانی های زیست محیطی، دامداران یا چوپانان مجبور هستند که زودتر بره ها را از شیر بگیرند. این عمل باعث می شود که حداقل با مشکلات کمتری از میش ها نگهداری کنند.
در ضمن در روند تغذیه بره ها چه قبل از قطع شیر و چه بعد از آن، تامین آب آشامیدنی سالم برای این حیوانات ضروری است. با وجود اینکه بخش زیادی از شیر را آب تشکیل می‌دهد اما میزان آن برای این حیوانات کافی نیست.
شرایط محیطی
به عنوان مثال، زمانی که آب و هوا و شرایط محیطی مساعد نیست (مانند بره زایی در اوایل بهار یا ضعیف بودن پوشش گیاهی مراتع) ممکن است بخواهید که بره ها را کمی زودتر از شیر بگیرید.
نکته ای جالب در خصوص تغذیه بره ها:
به طور کلی بره هایی که با جایگزین شیر و آغوز مکمل پرورش می یابند، اغلب زودتر از هم بره هایی که شیر طبیعی میش مادر را خورده اند، از شیر گرفته می‌شوند. در واحدهای دامداری صنعتی این اتفاق اغلب رخ می دهد اما نباید بازه زمانی آن کم تر 30 تا 45 روز پس از تولد باشد. مورد حائز اهمیت و جالبی که در این باره وجود دارد این است که بره های از شیر گرفته شده تبدیل کننده های کارآمد خوراک به بافت بدون چربی هستند. از شیر گرفتن زود هنگام بره ها این امکان را به شما می دهد که گوسفندان بیشتری را در مقدار مشخصی از متراژ جایگاه نگهداری کنید. البته این موضوع برحسب شرایط مختلف باید بیشتر توسط خود دامدار بررسی شود.
اگر به دنبال میزان و طول شیردهی میش ها هستید، حتما این لینک را دنبال کنید.
سن یا وزن مناسب برای از شیرگیری بره ها
زود از شیرگیری بره
به عنوان یک دامدار باید اطلاعات خود را درباره بازه‌ی زمانی مناسب برای از شیرگیری بره ها را بالا ببرید. برای قطع شیر از بره دو شرط مهم وجود دارد:
- رشد کافی بره از لحاظ وزنی
- استفاده از یک جیره غذایی مناسب برای تغذیه این حیوانات
در حالت ایده آل حداقل باید حدود هشت هفته پس از تولد، فرایند از شیر گیری بره ها شروع شود و تا 15 هفتگی بره ها نیز می‌تواند ادامه پیدا کند. این مدت برای رشد کافی دستگاه گوارش بره ضروری است. توصیه می‌کنیم که از 70 تا 90 روزگی بره ها قطع شیر انجام شود. البته با در نظر گرفتن دو شرط فوق که اشاره کردیم. اگر از مرتع برای تغذیه گوسفندان خود استفاده می کنید بایستی غنی بودن مراتع را نیز در نظر بگیرید.
بره ها بعد از قطع شیر باید روزانه با 200 تا 250 گرم کنسانتره تغذیه شوند.
به طور کلی مهم ترین شاخصی که نشان می‌دهد بره ها برای از شیر گرفتن آماده هستند، مصرف خوراک خشک است.
همچنین برای از شیرگیری بایستی به آرامی عمل کنید و از اینکه بره ها به اسیدوز نیز مبتلا نشوند هم اطمینان حاصل نمایید. هر اندازه بره شما جثه کوچک تری داشته باشد، باید مدت زمانی بیشتری برای عملیات قطع شیر منتظر بمانید. مسئله ای که برای تشخیص زمان مناسب برای قطع شیر بره اهمیت دارد، این است که حتما باید میزان رشد و وزن بره بررسی شود. وزن بره‌ای که وقت قطع شیر آن فرارسیده باید حدود 3 الی 4 برابر وزن همان بره در زمان تولد باشد.
وزنی حدودا 20 تا 25 کیلوگرم، حداقل وزن مناسب بره برای از شیری گیری است. برای بره هایی که با شیری به غیر از شیر میش مادر تغذیه شده اند هم حداقل وزن مناسب 15 کیلوگرم می باشد.
هنگامی که بره های گوسفندان برای از شیر گرفتن آماده هستند، شما نیز باید آماده باشید. حتما از 2 تا 3 هفته قبل از آغاز این فرایند طبق اصول و برنامه‌ای مشخص عمل نمایید. بدانید که فرایند از شیر گرفتن کی و چگونه انجام می‌شود و برای هرگونه چالشی که ممکن است در طول دوره انتقال ایجاد شود، بهتر تا حد زیادی آمادگی داشته باشید.
در وب سایت بازار گوسفند بخوانید: نحوه تعیین سن گوسفند
مهم ترین نکاتی که جهت قطع شیر بره ها باید در نظر بگیرید:
بهترین راه برای از شیر گرفتن بره ها این است که این کار را به تدریج و طی یک دوره زمانی انجام دهید. شما بایستی تقریبا دو هفته قبل از اینکه بخواهید مادران را بره هایشان جدا نمایید، فرایند از شیرگیری را شروع کنید. اگر این عملیات به صورت ناگهانی و سریع انجام شود، باعث بروز تنش و استرس برای میش مادر و بره خواهد شد.
همچنین می تواند مشکلاتی دیگری را در خصوص خشک کردن شیر میش به وجود آورد. ورم پستان و عفونت مجاری شیر نیز از سایر خطرات این عمل محسوب می شوند.
برای اطلاع از قیمت مرغ و خروس در وب سایت بازار کلیک کنید.
چند راه حل موثر برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی عبارتند از :
- خوراک مکمل برای بره ها در نظر بگیرید
حداقل چهارده روز قبل باید به بره ها مقداری غذای جامد داده شود. ساده ترین راه این است که به بره ها اجازه دهیم تا حدودی از غذای میش ها مصرف کنند. این عمل باعث می شوند بره ها به تدریج شروع به خوردن یونجه، غلات و نوشیدن آب کنند، در حالی که همچنان از شیر مادر نیز تغذیه می کنند. آهسته انجام دادن فرایند تغییر جیره، سبب قابل تحمل تر شدن فرایند هضم غذا توسط بره ها خواهد شد.
- کم کردن شیر تولیدی توسط میش ها
کاهش دادن میزان تولید شیر میش ها قبل از، از شیری گیری کامل بره ها برای جلوگیری از خطرات ناشی از تنش، استرس و عفونت بسیار مهم است. برای اجرای چنین عملی باید هرگونه غذای مکمل را که شامل غلات هم می شود را حذف کنید و یونجه ای با کیفیت پایین ( حاوی پروتئین کمتر ) را به جیره اضافه نمایید.
این تغییر در جیره باعث می شود که سطح انرژی میش کاهش یابد. بنابراین تولید شیر کمتری نیز خواهد داشت. توجه به این نکته مهم است که تولید شیر میش زمانی که بره ها حدود یک ماه دارند، شروع به کاهش می کند.
به جز موارد بالا برای خشک کردن شیر میش، می توانید میش ها خود را به مکانی جدیدی منتقل کنید، جایی که بره ها نمی‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند. در زمان انجام این تغییرات باید مراقب هرگونه علائم ورم پستان مانند قرمزی یا تورم در این ناحیه باشید. این علائم در صورت بروز باید فورا درمان شوند. می توانید به آرامی مقدار کمی از شیر موجود در پستان میش را برای تسکین برخی از ناراحتی های او بدوشید.
- به آب مصرفی بره ها توجه کنید
از اینکه بره های گله شما به مقدار کافی آب تازه و تمیز دسترسی دارند، مطمئن شوید. کیفیت آب به این دلیل مهم است که بره ها به خوبی نمی توانند نمک موجود در آب را تحمل کنند. مهم ترین چالش هایی که ممکن است هنگام از شیرگرفتن بره ها آنها مواجه شوید.
به جز آب، محیط نگهداری بره ها هم باید تمیز و بهداشتی باشد. یک محیط تمیز و خشک با تهویه و زهکشی خوب می‌تواند سبب کم شدن چالش‌هایی همچون شیوع بیماری بین گله شود.
- استرس و درد برای میش و بره
یکی از بزرگترین چالش ها مرتبط با این موضوع، بروز استرس و نفخ برای گوسفندان می باشد. بهترین راه برای مقابله با این مسئله به تدریج جدا کردن بره از شیر مادر خواهد بود. حداقل دو هفته به میش و بره‌ی خود اجازه دهید تا با شرایط جدید سازگار شوند.
- بیماری ها
بررسی های مختلف نشان می دهد که بره های تازه از شیر گرفته شده بیشتر مستعد ابتلا به بیماری ها مختلف به خصوص انگل های داخلی هستند. انگل زدایی اصولی موثرترین راهکار برای حل این مشکل محسوب می شود. واکسیناسیون نیز طبق برنامه ای دقیق باید برای تمامی اعضای گله انجام شود. در ضمن جهت کاهش استرس بره ها، بهتره پیش از قطع شیر بره ها عملیات هایی همچون پلاک زنی به گوش و اخته کردن انجام شود.
- پریشانی و گیجی بره
یکی دیگر از مسائلی که دامداران اغلب در هنگام از شیرگیری بره ها با آن مواجه می شوند، سردرگمی بره ها برای سازگاری با شرایط جدید می باشد. این در حالی است که میش ها در سازگاری با وضعیت جدید بهتر از بچه های خود هستند و قادرند به خوبی تغذیه کنند. گاهی اوقات همین مسئله باعث می شود که وزن بره پس از قطع شیر مادر ، کاهش زیادی داشته باشد. این کاهش وزن به دلیل استرس ناشی از تلاش برای عادت کردن به شرایط و مکان جدید است.
بهتره اگر تعداد زیادی بره دارید، آنها را از ابتدا گروه بندی کنید و آنها را در همین گروه ها و طبق سلسله مراتبی در فرایند از شیرگیری قرار دهید. معرفی یا جابه‌جایی بره ها به گروه‌های دیگر می‌تواند استرس بیشتری را بر بره های جوان وارد کند. به طور کلی از هرگونه تغییر عمده گروهی از دو هفته قبل و دو هفته بعد از قطع شیر خودداری نمایید.
برای گروه بندی بهتره، بره‌هایی با سن و وزن یکسان را در کنار هم قرار بدهید. هرچه حیوانات یک گروه از لحاظ فیزیکی به هم شبیه تر باشند، سازگاری بیشتری نیز با شرایط جدید پیدا می‌کنند. بره‌های بزرگتر راه را برای دسترسی بره‌های کوچک به منبع آب و غذا تا حدودی می‌توانند محدود کنند. در ضمن محل نگهداری برای هر بره به طور میانگین باید حدود 5 متر مربع باشد. در نظر گرفتن چنین فضایی باعث کاهش مشکلات دیگر همچون استشمام گازهای خطرناک و مشکلات تنفسی برای بره های جوان خواهد شد.
تهیه شده توسط وب سایت بازار گوسفند ( بزرگترین مرکز فروش گوسفند زنده در تهران )
