ویژگی ها و کاربرد پشم گوسفند

پشم گوسفند از گذشته تا به حال بسیار مورد استفاده بشر برای تامین  لباس و پوشاک قرار گرفته و به عنوان یک ماده مفید و کاربردی شناخته می‌شود. پشم گوسفند به دلیل ویژگی های فیزکی و شیمیایی و کاربردی که دارد، همواره مصرف آن در صنعت نساجی مورد استقبال قرار گرفته است.

در یک برهه زمانی در غرب بیشتر درآمد حاصله از پرورش یک گوسفند از طریق فروش پشم آن بدست می‌آمد در هر کشوری که صنعت پوشاک و نساجی روبه رشدی داشته باشد پشم نیز به قیمت خوبی فروخته می‌شود.

ویژگی های پشم گوسفند

جنس پشم از پروتئین و کراتین است که در ناخن ها، شاخ ها و لایه های خارجی پوست نیز یافت می‌شود.

الیافی که مورد استفاده انسان ها قرار میگرید به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می‌شود. الیاف مصنوعی شامل انواع الیاف پلیمری و غیر پلیمری است اما الیاف طبیعی به چند دسته گیاهی (سلولزی)، معدنی (آزبست) و حیوانی تقسیم می شوند.

• خرید گوسفند زنده به صورت شبانه روزی در سراسر تهران با حمل و نقل و ذبح رایگان

تاریخچه تولید پشم

اعتقاد بر این است که پرورش گوسفند به خصوص گوسفندان پشمی در حدود 6000 سال قبل از میلاد شروع شده است. 

ریسندگی نخ پشمی نیز از همان زمان ها آغاز شده است. از یک کلیوگرم پشم می توان ده ها متر نخ تولید کرد که کاربردهای متنوعی دارد . پشم گوسفند شاید جزو اولین محصولاتی بوده است که انسان ها با روش های کالا به کالا با آن داد و ستد انجام می‌دادند. در آن زمان کار پرورش دام به خصوص گوسفند بیشتر در آسیای غربی رواج داشت که بعد ها این حیوانات از طریق تجارت با شمال آفریقا و اروپا وارد این مناطق نیز شدند.

در قرون وسطی تجارت پشم در اروپا رونق گرفت، به ویژه در مناطقی که امروزه ما آنها را به نام های بلژیک، هلند، انگلیس و فرانسه می شناسیم.

مهم ترین تولید کنندگان پشم خام در قرون وسطی کشورهای اسپانیا و انگلیس بودند در حالی که صنعت نساجی کشور های ایتالیا و هلند از رونق بهتری برخوردار بود. گوسفند اسپانیایی در سال 1492 توسط کریستوفر کلمب به آمریکا آورده شد.

پرورش گوسفند در کشور اسپانیا در آن زمان بسیار مورد توجه بود. نژاد گوسفندان مرینو (مرینوس) از مهم ترین نژادهای پشمی جهان بود که تا سال 1810 استرالیا که بیش از 30000 گوسفند داشت، سعی می‌کرد بیشتر آنان را از نژاد مرینوس باشند. البته امروزه به دلیل افزایش استفاده از الیاف مصنوعی، استفاده از پشم گوسفند طبیعی در صنایع نساجی کاهش قابل ملاحظه ای یافته است.

اهمیت برداشت و چیدن پشم گوسفندان

پشم گوسفندان و دام ها را باید در طول سال حداقل یکبار چید. طول و کیفیت پشم با توجه به عوامل ژنتیکی، محیطی و نرخ رشد تعیین می شود. در بعضی مناطق می توان شاهد این مورد بود که پشم چینی دوبار در سال اتفاق می افتد.مزیت این کار بازگشت سریع تر سرمایه و تمیز بودن پشم از خاک، خار و خاشاک است. همچنین باعث افزایش احتمال قدرت تولید مثل در زمان های جفت گیری می شود. همچنین چیدن پشم در گوسفندان باعث کاهش ابتلا دام به انواع بیماری ها می شود.

در ضمن به جز موارد اشاره شده، زیاد بودن حجم پشم بر روی بدن گوسفند به ویژه در روزهای گرم و مرطوب سبب ایجاد تنش گرمایی برای این حیوان خواهد شد به علاوه، وقتی ادرار، مدفوع و سایر مواد زائد در لابه‌لای پشم گیر می‌کند، می‌تواند مگس‌ها و سایر آفات باکتریایی را به سمت بدن گوسفند جذب نماید که این خود مشکلی بزرگ برای دامداران بی توجه به این موضوع است.

با روش های پشم زنی در گوسفندان بیشتر آشنا شوید.

دلایل ریزش پشم در گوسفندان

گاهی اوقات گله ها دچار پدیده پشم ریزی می‌شوند که این اتفاق به دلایل مختلف مثل شیوع یک نوع بیماری و یا کمبود های تغذیه‌ای و یا حتی مسائل طبیعی اتفاق می‌افتد. برای حل این مشکل توصیه می شود از دکتر دامپزشک بخواهید که گله شما را معاینه نماید.

در این مقاله بیشتر درباره علل ریزش پشم گوسفند بخوانید.

نکات چیدن پشم گوسفندان و انواع دام 

1. پشم چینی بیشتر به وسیله دوکارد، قیچی، مواد شیمیایی، پشم چین های دستی و انواع ماشین های برقی و موتوری انجام می‌گیرد.
2. در زمان چیدن پشم، با توجه به دمای محیط و آلودگی های موجود در پشم گوسفندان، یک تا دو روز قبل از چیدن گوسفندان را کاملا شسته و گیاهان چسبیده به پشم را جدا کنید. گرده شویی باعث می شود که پشم گوسفندان راحت تر کوتاه شوند و به دستگاه برقی در صورت استفاده آسیب وارد نشود.

خواص، ویژگی ها و کاربرد پشم گوسفند و انواع دام ها

پشم نوعی الیاف طبیعی سازگار با محیط زیست است که در کل برای ساخت محصولات مختلفی کاربرد دارد اما اصلی‌ترین کاربرد و خواص پشم بیشتر درصنعت پوشاک و نساجی است. از پشم گوسفند به طور سنتی قرن‌هاست، برای تولید انواع لباس و ملحفه به دلیل مقاومت حرارتی بالا استفاده می‌شود. البته به جز این دو مورد حتی پشم برای ساخت چکش پیانو، زین اسب، فرش، نمد، کلاه، پوتین و غیره هم کاربرد دارد.

کاربردهای صنعتی پشم

ساخت عایق:

اگرچه امروزه استفاده از عایق‌های حرارتی مصنوعی در بسیاری از صنایع رایج است، اما تا چند دهه قبل خیلی از مردم برای گرم نگهداشتن و عایق کاری منازل خود به سراغ پشم گوسفند می رفتند. این الیاف طبیعی به جز خواص حرارتی عالی یک عایق صوتی خوب برای دیوارها نیز ایجاد می‌کند. ‎‎

صنعت مبلمان:

کاربرد پشم بیشتر در صنعت قالی بافی است اما میتوان از آن در ساخت مبلمان و لوازم داخلی منازل نیز استفاده کرد. در واقع بسیاری از شرکت‌ها در بخش حمل و نقل عمومی برای روکش صندلی‌های هواپیماها و قطارها از این ماده بهره می برند. در بخش لوازم خانگی هم پشم گوسفند از ساخت آباژو تا کوسن مبل و حتی کاغذ دیواری کاربرد دارد.

تولید کود کشاورزی:

یکی از کاربردهای عالی برای پشم ترکیب آن با کود حیوانی می‌باشد. این موردی است که اکثر افراد از آن اطلاعی ندارند اما باید بدانید وقتی پشم گوسفند با کود برای مدتی تجزیه شود، مواد مغذی مفید از جمله کلسیم و فسفر را به آن اضافه می‌کند.

افزایش مقاومت آجرهای فشاری:

محققان سال‌هاست در این باره در حال تحقیق هستند اما چندسالی است که برخی فعالان صنعت آجرسازی با ترکیبی خاص از جلبک دریایی و پشم توانستند روشی جهت مقاوم سازی بیشتر آجرها بیابند. این روش مقرون به صرفه با محیط زیست نیز سازگار است.

در این سایت بخوانید: معرفی مرکز فروش گوسفند زنده در تهران

تولید دستمال:

قدرت جذب و تمیز کنندگی بالای الیاف پشم باعث شده که از این ماده برای تولید انواع دستمال و حوله استفاده شود. در این بین، برخی شرکت ها حتی دستمال پشمی نانو نیز تولید کرده‌اند.

صنعت بسته بندی:

پشم الیافی سبک و در عین حال عایق برای بسته بندی محصولات مختلف است.

تولید کمپوست (راهی برای مدیریت زباله):

این نوع کمپوست به دلیل ساخته شدن از منابع کاملاً تجدیدپذیر با مزایای زیست محیطی یک روش عالی برای کمک به صنایعی مانند باغبانی است. پشم گوسفند دارای سطح بالایی از نیتروژن است که به عنوان کود آهسته روش عمل می‌کند و توانایی بالایی در حفظ آب دارد. همچنین دارای عناصر کمیاب برای کنترل علف‌های هرز و آفات و حفظ رطوبت و دمای خاک است. همچنین یک جایگزین عالی برای ذغال سنگ نارس است.

استفاده از پشم جهت پاکسازی نشت نفت:

بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده، ضایعات پشم می‌تواند به عنوان یک ماده جاذب مناسب جهت جمع آوری نشت نفت در دریاها استفاده گردد. نشت نفت تاثیر مخربی بر محیط زیست دارد.

مشخصات فیزیکی پشم

پشم گوسفند دارای خواص ضد باکتری و ضد میکروبی است که مانع رشد کپک ها و باکتری ها می شود این بدان معناست که لباس های پشمی نیازی به شستشوی منظم ندارند و بر خلاف الیاف مصنوعی پس از استفاده مجدد بوی تازگی می هند.

پشم در برابر لکه ها مقاوم است:

پوشش بیرونی پشم به دفع مایعات کمک می کند و در این نوع لباس ها لکه های کم تری نسبت به سایر لباس ها ایجاد می‌شود.

پشم با دوام است:

کشش طبیعی الیاف پشم بسیار خوب است و پارچه و لباس های ساخته شده از این جنس احتمال پاره شدن کم تری را دارند والیاف پشمی می توانند شکل خود نسبت به سایر الیاف، بهتر حفظ کند.

لباس های پشمی شما را در زمستان سرد و در تابستان گرم نگه می دارد:

پشم یک ماده شگفت انگیز برای تنظیم دمای بدن است. در زمستان عایق پشم، هوای گرم و خشک را در بدن حفظ می‌کند و در تابستان گرما و رطوبت بدن را بیشتر دفع کرده و باعث خنکی بدن می‌شود.

دامداران به راحتی می توانند پشم گوسفندان را انبار کنند و یا به راحتی به بازار عرضه کرده و از فروش آن درآمدی را کسب نمایند.

• جهت خرید مرغ و خروس اینجا کلیک نمایید.

نژاد گوسفندان پشمی

انواع مختلفی از نژاد گوسفندی در جهان وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و خصوصیات مربوط به خود را دارند و دارای یک نوع پوشش خاص هستند به همین دلیل گوسفندان از نظر نوع پشم به چند دسته پشم ظریف،متوسط،ب لند،پشم آمیخته،پشم قالی تقسیم بندی می شوند.

• گوسفندان پشم ظریف:

قطر پشم این نوع از گوسفندان بین 17-23 میکرون و طول دسته الیاف آنها بین 5 تا 10 سانتی متر است.این نوع از گوسفندان پشم ظریف ، بیشتر از نژاد مرینوس هستند. میزان پشم آنها در حدود 4 کیلوگرم می باشد.

• گوسفندان پشم متوسط:

پشم این نوع از گوسفندان ضخیم تر و درخشان تر می باشد و راندمان تولیدی بالاتری نیز دارند.

• گوسفندان پشم ب لند:

گوسفندان پشم ب لند به طور متوسط الیافی بین 36-50 میکرون دارند و طول این الیاف بین 15 تا 37 سانتی متر است.

• گوسفندان پشم آمیخته:

ظرافت و نازکی پشم این دسته درحدود گوسفندان پشم متوسط است ولی از طول بیشتری برخوردار هستند.

• گوسفندان پشم قالی:

پشم این دسته ترکیبی از چند نوع الیاف دیگر است. تارپشم حقیقی ،الیاف مدولائی (هتروتیپ)،الیاف کمپ بخش های این دسته را تشکیل می‌دهند.

در ایران نمی توان نژاد که مختص تولید پشم باشد را یافت ولی در بین نژادهای موجود گوسفندانی وجود دارند که میزان تولید پشم آنها نسبتا مناسب می باشد که می توان آنها را جزو یک گروه خاص به شمار آورد. استفاده از پشم گوسفندان به طور کلی در بین ایرانیان، حتی در گذشته بسیار مرسوم بوده است و این مورد را می توان از طریق کشفیات باستان شناسان تایید کرد.

بررسی گوسفندان از نظر تولید پشم

همانطور که در سایر مقالات مرتبط از سایت بازار گوسفند به بررسی نژادهای مختلف پرداخته ایم به این موضوع اشاره شد که گوسفندان پشمی معمولا کشیده تر از گوسفندان گوشتی هستند. نکته ای که دراین نوع گوسفندان باید در درجه اول مورد توجه قرار گیرد ظرفیت تولید سالیانه پشم و یا میزان پوشش پشمی بدن است. این ظرفیت برحسب انواع نژادهای پشمی متفاوت است و در نژاد مرینوس بین 9 تا 12 کیلو و در نژادهای ایرانی بطور متوسط معادل 1.5 کیلو است.

موضوع گسترش پشم در سطح بدن نیز دقیقا باید مورد توجه و مطالعه قرار گیرد و نقاطی که از لحاظ رویش پشم باید در درجه اول مورد نظر قرار داد عبارتند از نواحی سر واطراف گردن و اعضای زیر شکم و صورت. ازدیاد رویش پشم در این نقاط نشان می‌دهد که حیوان از لحاظ مقدار تولید پشم استعداد کافی دارد و قادر است این استعداد را به نوزادان خود منتقل کند. و سایر معیارهای ارزشیابی در مورد مقدار پشم روی حیوان زنده، تراکم و طول تار پشم و سلامت پوشش پشمی بدن است.

تاکنون محققین مطالعات زیادی در زمینه تراکم تارهای پشم در واحد سطح پوست بعمل آورنده اند و چون محصول پشم متراکم و طویل بیشتر از محصول متراکم و کوتاه است، انتخاب براساس مقدار پشم، عملا انتخاب براساس طول و تراکم آن نیز خواهد بود.

البته مسلم است چشم غیر مسلح نمی تواند تراکم و طول تار پشم را اندازه گیری کند ولی یک نفر ارزياب خبره می تواند حدود آنها را با احتساب اختلافات جزئی مشحص و تعیین نماید. باید دانست تراکم تار پشم در نقاط مختلف بدن گوسفند متفاوت است و معمولا در قسمت پشت و اطراف بدن تراکم زیادتر از قسمت های شکم و دست و پا است.

برای تعیین تراکم پشم روی بدن حیوان زنده، روش های گوناگونی وجود دارد. ساده ترین راه محاسبه تعداد تارهای پشم در دسته ای از پشم است که از یک سطح معین از پوست چیده شده باشد و با این ترتیب، می توان تراکم تارهای پشم را در واحد سطح تعیین کرد.

در محاسبات دقیق، از بدن حیوان زنده نمونه ای از پوست را با روشی خاصی برداشت می کنند ، برای این منظور، پشم قسمتی از بدن گوسفند را می چینند و از 6 تا 10 محل نمونه هایی از پوست به اندازه 1 سانتیمتر مربع انتخاب می نمایند و سپس با کمک میکروتوم از این نمونه ها، برش هائی ضخامت 7 تا 8 میکرون تهیه می کنند و با استفاده از روش های بافت شناسی تعداد فولیکول یا محل رویش تار پشم را در واحد سطح محاسبه می نمایند.

متأسفانه تاکنون محاسبات دقیقی در مورد تراکم تار پشم در گوسفندان ایران بعمل نیامده است ولی بررسی های انجام شده در مورد گوسفندان با پشم ضخيم خارجی نشان داده است که تار پشم به عنوان مثال در گوسفندان سر سیاه انگلیسی که از تیب گوشتی می باشند معادل 4560 تار پشم در هر سانتیمتر مربع است. باید توجه داشت تراکم تار پشم در گوسفندان با پشم ظریف معمولا بیشتر از گوسفندان با پشم صخیم است و مطالعه نشان داده است که تراکم تار پشم در نژاد مرینوس بين 5500 تا 5800 می‌باشد.

در مورد طول تار پشم، باید این مورد را یادآوری کرد که اولا در یک دسته پشمی تارها از نظر طول با یکدیگر متفاوتند و ثانیا در نقاط مختلف سطح بدن، درازای تارهای پشم معمولا یکسان نیست. بررسی نشان داده است که تارهای پشم در نواحی شانه و پشت درازتر از تارهای طرفین بدن و تارهای روی شکم کوتاهتر از تارهای طرفین بدن است. به علاوه بین گوسفندان یک نژاد نیز طول تارهای پشم متغییر است که این امر معمولا به عوامل گوناگونی مانند سن، جنس و تغذیه بستگی دارد.

به همین جهت در یک گوسفند یا یک نژاد باید تار پشم را با توجه به عوامل مربوط محاسبه و تعیین نمود. در عمل و به عنوان مثال، برای تعیین طول تارپشم در ناحیه شانه، نخست با بازکردن فرق در قسمتی از پشم بدن گوسفند در این ناحیه پوست حیوان را مشاهده می نمایند و آنگاه از قسمت سطح پوست تا انتهای تار را با یک خط کش ساده اندازه گیری می کنند. با این روش فقط طول طبیعی تار پشم بدست می آید زیرا در چنین حالتی الیاف پشم کشیده نمی شود و جعدهای موجود در طول تار پشم شکل طبیعی خود را حفظ می‌کنند.

در پشم های ظریف معمولا 30 تا 40 عدد در طول 10 سانتی متر پشم وجود دارد. در پشم های ضخیم تعداد خود بین 8تا 12 عدد در طول 10 سانتیمتر تار پشم است. برای تعیین طول اصلی تار پشم در ناحیه شانه، شخص ارزیاب باید اولا الیاف پشم را کاملا بکشد تا جعد آن بکلی از بین برود و بعلاوه سعی نماید خط کش اندازه گیری را در طول پشم حتی المقدور در محل بین دو دنده حیوان قرار دهد.

در واحدهای پیشرفته گوسفندداری اکثرا بعد از پشم چینی، وزن پوشش پشمی بدن و طول تار پشم بطور همزمان در قسمتی از اطاق پشم چینی انجام می گیرد و در عمل پوشش پشمی بدن را که بصورت سفره هایی چیده و تهیه شده است، روی سطح فوقانی یا رویه میز مستطیلی شکل نسبتا درازی قرار می دهند.

در گوشه ای از این میز، ترازویی که کفه آن زیر رویه میز نصب شده قرار دارد و با پهن کردن سفره پشمی روی این رویه می توان بسهولت وزن سفره پشمی را محاسبه کرد. در گوشه دیگر این میز و در طول لبه آن، خط مدرجی برحسب میلیمتر کشیده شده است که با قرار دادن نمونه هایی از الیاف نواحی مختلف سفره پشمی در محاذات خط مدرج و کشیدن دو طرف این نمونه ها می توان طول قریبی تار پشم را بطور متوسط در سفره پشمی مربوطه تعیین کرد.

در ظرف یکسال رویش طول تقریبی تارپشم در گوسفندان پشم ظریف بین 9 تا 11 سانتی متر و در گوسفندان پشم ضخیم مانند گوسفندان ایران بین 10 تا 15 سانتی متر است.

در این لینک بیشتر در مورد رشد پشم گوسفندان صحبت کرده‌ایم. حتما این لینک را دنبال کنید.

برخی از مشکلات موجود در بازار پشم

طی چندین سال گذشته با وجود رشد جمعیتی در جهان و افزایش نیاز به پوشاک در کشورهای مختلفی توجه به صنعت نساجی و همچنین تولید پشم کاهش پیدا کرده است و این سبب شده تا نهادهای بازاریابی و زیر ساخت های مرتبط با موضوع نساجی و تولید پشم با مشکلاتی روبه رو شوند. از جمله این مسائل می توان به مسافت زیاد بین بازارهای روستایی و عشایری با سیستم های فروش پشم، به صرفه نبودن تولید محصولات پشمی در مقایسه با محصولات شیمیایی و همچنین به روز نبودن تجهیزات صنایع نساجی اشاره کرد.

به صورت کلی توجه نداشتن به صنایع مربوط به تولیدات محصولات پشمی باعث وارد خسارات زیادی هم به صنعت گران و هم به دامپروران می شود.

در ادامه قصد دارم در مورد روغن لانولین که از مهم ترین مواد بدست آمده از پشم گوسفندان می باشد توضیحاتی را ارائه دهیم.

روغن لانولین یا چربی پشم چیست؟

لانولین ماده ای چرب به رنگ کهربایی (زرد) است که از غدد چربی موجود در پشم گوسفند گرفته می شود. لانولین از اسیدهای چرب و سایر ترکیبات آلی ساخته می شود. در دمای اتاق جامد است و در دمای حدود 100 تا 107 درجه فارنهایت ذوب می شود. این نوع روغن پوست را نرم کرده و طوبت بخش نیز می باشد و برای محصولات آرایشی و بهداشتی بسیار ایده آل می باشد.

به دلیل خاصیت نرم کنندگی روغن لانولین گرفته شده از پشم گوسفند معولا برای موهای خیلی فر یا موج دارد مصرف می شود . همچنین به عنوان امولسیفایر در پمادها و در داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در صنعت چرم نیز کاربرد دارد. بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی که درخانه نگهداری می شود حاوی این روغن می باشند. مثال هایی از این محصولات عبارتند از مواد پاک کننده آرایش ، رژ لب ، کرم ها ، لوسیون ها، پودرهای آرایشی و … .

سال ها است که از چربی ها و موادی مختلف موجود در بدن گوسفندان برای تولید انواع مواد بهداشتی و آرایشی در صنایع استفاده می شود. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان این روغن را نباید به صورت خوراکی مصرف کنید زیرا خطر مسمومیت را به همراه دارد.

علائم مسمومیت با لانولین شامل قرمز و تورم پوست، حالت تهوع می باشد. در مجموع در بدست آوردن این روغن بسیار ارزشمند از پشم گوسفندان هیچ آزاری به این حیوانات وارد نمی شود زیرا پشم گوسفند به صورت طبیعی رشد می‌کند و هر سال نیاز به چیدن دارد.

برای بدست آوردن لانولین از نظر عملی و اقتصادی دو طریق معمول است :

1. روش شستشوی معمولی پشم به کمک آب و مواد قلیائی
2. روش شستشوی پشم به کمک حلال های مختلف از قبیل هگزان و یا مخلوط آب و الکل و یا مواد مشابه دیگر

در روش اول یا در روش شستشوی معمولی، پشم توسط آب و مواد قلیایی در حوضچه هایی شسته می شود. در کارخانه این عمل معمولا در یک حوضچه شستشو مخصوص و مناسب انجام می گیرد . حوضچه های شستشو توسط غلطک های فشار از یکدیگر جدا می باشد. به حوضچه اول آب گرم و به به حوضچه های دوم و سوم و چهارم مقداری مواد قلیایی می افزایند و حوضچه پنجم فقط محتوی آب گرم است.

درجه حرارت در حوضچه ها بین 40 تا 55 درجه سانتی گراد تغییر می کند. پشم خام از مخزن مربوطه وارد حوضچه اول شده و در اینجا بوسیله چنگال های مخصوص از داخل آب گرم عبور داده شده و به زیر غلطک هدایت و آب آن گرفته می شود. سپس پشم از حوضچه های دوم و سوم و چهارم و پنجم عبور داده میشود و آنگاه به ترتیب به دستگاه های خشک کننده و سرد کننده هدایت و پس از سرد شدن بسته بندی می گردد. در مرحه بعد لانولین با استفاده از روش های مختلف از پساب حوضچه ها استخرج می شود.

در روش دوم که بنام روش سوفر معروف است، پشم خام از مخزن مخصوص پشم، به دستگاه استخراج کننده هدایت می شود و در این دستگاه که معمولا دارای 2 متر عرض و 84 متر طول می باشد، پشم روی یک نوار پهن مشبک و متحرک که طول آن 4 متر است از هم باز شده و پخش می گردد. حلال های مصرفی در این روش الكل ایزوپروپیل و هگزان است و تمام مراحل استخراج باید در مدار بسته و غیر قابل نفوذ انجام شود.

عمل شستشوی پشم و استخراج چربی آن بشرح زیر صورت میگیرد:

ابتدا پشم خام روی نوار مشبک پخش شده و بعدا توسط محلول الكل در پنج حوضچه با سیستم جریان منظم شستشو می شود . در این روش نیز هر حوضچه از حوضچه دیگر ، توسط غلطک های فشار جدا می گردد و فشار مایعی که روی پشم پاشیده می شود همواره پائین نگهداشته می شود تا پشم بصورت نمد درنیاید. مصرف الکل برحسب نوع پشم و مقدار چربی و درصد مواد خارجی متغییر می باشد و برای هر کیلو پشم خام چربی 2 تا 4 لیتر الکل مورد استفاده قرار می گیرد.

پشم خیس شده در الکل به قسمت استخراج چربی هدایت می شود و روی آن مخلوط آب و الکل و هگزان پاشیده می‌گردد. استخراج چربی به کمک هگزان در این روش آن چنان که گفته شد، استخراج به روش منظم است. بدین ترتیب که هگزان از دستگاه جداکننده به دستگاه تصیفه رفته و از آنجا به دستگاه تقطیر و بالاخره کندانسور هدایت شده و سپس به مخزن برگشت داده می شود و از مخزن با فشار روی پشم پاشیده می شود و چربی را در خود حل نموده، به سوی دستگاه مخلوط کننده و سپس جدا کننده هدایت می شود.

لازم به یادآوری است که از نظر تجارتی، رنگ و بوی لانولین حائز اهمیت ویژه ای می باشد. لانولین حاصله از پساب شستشوی پشم به صورت ماده خمیری شکل است و این خمیر ابتدا به رنگ قهوه ای سیر و همراه با بوی مخصوص می‌باشد.

گرانی پشم

یکی از دلایل از کم رونق شدن صنایع دستی و نساجی در کشور، گران شدن پشم خریداری شده از دامدار توسط بافندگان و ریسندگان خرد می باشد، به همه این افرادی که امکان نگهداری و پرورش گوسفند را دارند توصیه می شود که برای حل این مشکل چندین راس گوسفند را سالیانه نگهداری کنند تا علاوه بر فواید دیگر این کار ، پشم مورد نیاز خود را از این طریق تامین نمایند. تمام گوسفندانی که از نژاد و سلامتی خوبی برخوردار هستند و به صورت درست پرورش می یابند، قادرند هزنیه های سالیانه خود را از طریق تولیداتی که دارند تامین کنند.

چگونه از شر بوی نامطبوع پشم گوسفند خلاص شویم؟

در یک زمستان سرد، پوشیدن ژاکت پشمی به عنوان انتخابی ایده آل برای بسیاری از مردم تلقی می‌شود. تا اینجا تصور پوشیدن این لباس گرم و نرم بسیار جذاب است اما حال فکر کنید که این الیاف پشمی ژاکت مورد علاقه‌تان بوی نامطبوع گوسفند بدهد چه می‌کنید؟!
البته این مورد اکنون به دلیل صنعتی شدن فرایندهای تولید و نساجی بسیار کم رخ می‌دهد اما اگر مثلا مادربزرگ دوست داشتنی شما با علاقه ژاکتی برای شما بافت که این مشکل را داشت چه باید کرد؟
خوشبختانه چند روش وجود دارد که می‌توانید برای از بین بردن بوی نامطبوع این نوع الیاف طبیعی از آنها استفاده کنید. این روش‌ها برای قالیچه‌ها و در کل نخ‌های پشمی استفاده شده در محصولات دیگر نیز کاربرد دارد.

چرا پشم بوی بد می‌دهد؟

همانطور که احتمالا می‌دانید از پوشش بدنی گوسفند ماده‌ای مومی و روغنی به نام لانولین ترشح می‌شود. این ماده غالبا باعث ایجاد بو در الیاف پشم می‌شود. حتی اگر پشم با روش‌های مختلف برای حذف لانولین فرآوری شود، ممکن است مقداری از بوی نامطبوع آن باقی بماند.

روش اول:  از ترکیب جوش شیرین و سرکه استفاده کنید.

اگر پشم گوسفندی شما قابل شستشو با ماشین لباسشویی است، 1.2 فنجان جوش شیرین به همراه همین مقدار سرکه را به مواد شوینده معمولی خود اضافه کرده و پشم را بشویید. اگر هم فرش پشمی بد بو دارید، جوش شیرین را به مقدار زیاد بر روی آن بپاشید و به مدت 30 دقیقه صبر کنید. قبل از آب گیری بو باید از بین رفته باشد اما اگر کاملا از بین نرفت، این کار را چندین بار دیگر تکرار نمایید.

روش دوم: از هوای تازه استفاده کنید.

لباس‌های پشمی، فرش‌ها یا پتوهای خود را با آویزان کردن یا پهن کردن در محیط باز برای مدت قرار دهید. تابش نور مستقیم خورشید به همراه عبور هوای تازه از میان الیاف می‌تواند به از بین بردن بوی بد پشم و هرگونه بوی کپک زدگی دیگر کمک کند. برای پهن کردن بهتره این قبیل وسایل را بر روی چمن به مدت حداقل 2 روز قرار دهید.

روش سوم: از زغال فعال استفاده کنید.

یک بسته زغال فعال را به مدت یک هفته در کنار لباس‌ها، پتوها و محصولات پشمی خود قرار دهید. این یک روش کاربردی برای خارج کردن بوی گوسفند از نخ پشم است.

کاربرد پشم در تولید لباس های خاص

امروزه به دلیل طبیعی و خاص بودن فیبر و الیاف پشم، سعی می‌شود جنس لباس مشاغل مختلف از جمله سربازان، آتش نشانان، پلیس، فضانوردان، تیم های نجات و حتی رانندگان فرمول یک را از پشم گوسفند به خصوص پشم نژاد مرینوس تهیه کنند.

منسوجات پشمی طبیعی مقاومت خوبی در برابر آتش و گرما دارند. این اقلام حتی اگر آتش بگیرند کمتر مشتعل شده و مانند الیاف مصنوعی ذوب نمی شوند و چکه نمی کنند. به جز این خاصیت پشم برای بحث انتقال رطوبت و تنفس بدن نیز بسیار مناسب است. پارچه های تولید شده از پشم طبیعی، لایه ایده آلی برای استفاده در لباس پشمی محسوب می شوند.

برای مشتعل نمودن پشم باید دمای شعله به 570 تا 600 درجه سانتی گراد برسد. این در حالی است که برای پنبه این اتفاق در دمای حدودی 255 درجه سانتی گراد رخ می دهد. دمای بالای اشتعال پشم گوسفند به این دلیل است که این ماده حاوی درصد بالایی نیتروژن و رطوبت است که به همین سبب برای سوختن به مقدار زیادی اکسیژن نیازمند است. در ضمن اگر پشم آتش بگیرد، در صورت حذف منبع حرارت خود به خود نیز خاموش می‌شود.

در یک مطالعه علمی مشخص شده که پارچه های 100 درصد مصنوعی (پارچه های پلی پروپیلن و پلی استر) به دلیل اشتعال پذیری بالا و تمایل به ذوب شدن بسیار برای سلامت و پوست انسان های در معرض خطر، مضر هستند.

• ارائه شده توسط وب سایت بازار گوسفند (مرکز خرید دام زنده ، عرضه کننده گوسفند با بهترین قیمت و خدمات در تهران)
• برای ثبت سفارش کافی است که با شماره 09197124011-66000798 تماس بگیرد .