آشنایی با معروفترین نژادهای شیری، گوشتی و پشمی گوسفند در دنیا
بسیاری تصور میکنند همه گوسفندان از نظر ویژگیهای ظاهری و توانایی تولیدی، یکساناند. آنها گمان میکنند، این حیوانات پشمی بدون خصوصیات خاصی هستند که با حالتی آرام، در چراگاه عمدتا به چرا مشغولاند. اما کافی است دقیقتر نگاه کنید تا دریابید پشت این ظاهر ساده، دنیایی شگفتانگیز از تنوع پنهان است. نژادهایی که هر کدام تاریخچه، ظاهر و تواناییهای منحصربهفرد خود را دارند و در گوشهای از جهان، به نمادی از برتری تبدیل شدهاند.
در نیوزیلند، گوسفندانی پرورش مییابند که گوشتشان زینتبخش منوی رستورانهای لوکس است. در فرانسه، نژادهایی زندگی میکنند که شیرشان راز ماندگاری مشهورترین پنیرهای جهان است. و در انگلستان، گلههایی پراکنده هستند که پشمشان به اندازه طلا ارزش دارد و در صنایع پارچهبافی لوکس استفاده میشود.
شناخت این نژادها فقط برای علاقهمندان نیست. برای دامداران و سرمایهگذاران، آگاهی از ویژگیهای هر نژاد به معنای انتخابی هوشمندانه و آیندهساز است. هر نژاد داستانی دارد. از مقاومت در برابر سختترین شرایط اقلیمی گرفته تا تولید محصولی که بازار جهانی به آن نیاز دارد.
در این مطلب از سایت بازار گوسفند ، شما را به سفری میان چراگاههای مختلف جهان میبریم تا با بهترین نژادهای گوسفندان خارجی آشنا شوید. نژادهایی که در تولید گوشت، شیر یا پشم، در بالاترین رده جهانی قرار دارند. این آشنایی میتواند دیدگاه شما را تغییر دهد و الهامبخش انتخاب بزرگ بعدیتان در مسیر توسعه کسب و کار پرورش گوسفند باشد.
مرینوس (merino)
در دنیای گوسفندان پشمی، نام مرینوس همواره توجه دامداران و صنعتگران نساجی را به خود جلب کرده است. این نژاد که ریشهاش به مراتع وسیع اسپانیا بازمیگردد، با گذر زمان به قارههای دیگر راه پیدا کرد و امروز در کشورهایی مانند استرالیا، نیوزیلند و آفریقای جنوبی، گلههای بزرگی از آن دیده میشود.
پشم گوسفند مرینوس بهخاطر ظرافت و نرمی فوقالعادهاش در میان تولیدکنندگان پوشاک جایگاه ویژهای دارد. قطر الیاف آن معمولاً کمتر از 24 میکرون است و همین ویژگی باعث میشود حتی در تماس مستقیم با پوست، حس خارش ایجاد نکند. این پشم نهتنها گرما را بهخوبی حفظ میکند، بلکه به دلیل خاصیت تنفسپذیری، دمای بدن را در شرایط متغیر نیز متعادل نگه میدارد. از این رو، در ساخت لباسهای ورزشی، پوشاک کوهنوردی، شال و لباس کودک بهوفور مورد استفاده قرار میگیرد.
مرینوس توانایی چشمگیری در چرا بر روی مراتع کمکیفیت دارد و از این نظر برای مناطق خشک یا زمینهایی با پوشش گیاهی محدود انتخابی هوشمندانه محسوب میشود. قوچهای این نژاد اغلب شاخهای مارپیچی و برجسته دارند، در حالی که میشها معمولاً بیشاخاند.
از نظر دستهبندی، سه نوع اصلی برای این نژاد تعریف شده است:
نوع A با پوست بسیار چیندار و تراکم بالای پشم که الیاف ظریفتری تولید میکند.
نوع B با چین کمتر اما همچنان پشمی با کیفیت بالا.
نوع C که پوستی صافتر و پشمی کمی ضخیمتر و مقاومتر دارد.
اگرچه مرینوس نژادی مقاوم و سازگار است، در مناطق بسیار مرطوب به مراقبت بیشتری نیاز دارد تا از مشکلات پوستی جلوگیری شود. بخش زیادی از تولید جهانی پشم مرینوس در حال حاضر از استرالیا صادر میشود و در بازار پوشاک لوکس جایگاه ثابت و پرفروش دارد.
لایسستر (Leicester)
لایسستر از نژادهای قدیمی و اصیل انگلستان است که امروزه در فهرست نژادهای در معرض خطر قرار دارد. جثهای نسبتاً درشت دارد و پشم آن به صورت فرخورده و درخشان رشد میکند. این نوع پشم، که طولی بین ۱۳ تا ۲۵ سانتیمتر دارد، در صنعت نساجی بسیار محبوب است و برای تولید نخهای باکیفیت و پارچههای مقاوم بهکار میرود.
رنگ غالب پشم در این نژاد سفید خالص است، اما لبها و پستانها معمولاً سایهای تیره دارند و گاهی لکههای سیاه کوچک در بخشهای دیگر بدن دیده میشود. شکل الیاف به صورت لولهای و آویخته به سمت پایین است و همین فرم باعث میشود ریسندگی آن آسان باشد. این گوسفندان شاخ ندارند و چهرهای آرام و کشیده دارند که بهراحتی از نژادهای مشابه، مانند لینکلن، قابل تشخیصاند.
لایسستر علاوه بر ارزش بالای پشم، در تولید گوشت هم جایگاه خوبی دارد. میانگین باروری آنها حدود 1.5 بره به ازای هر میش در سال است. وزن یک قوچ بالغ معمولاً بین 110 تا 125 کیلوگرم و وزن میشها حدود 85 تا 115 کیلوگرم متغیر است. برخی منابع عدد 55 کیلوگرم را برای وزن بلوغ اولیه ذکر میکنند، اما این رقم بیشتر به سنین جوانی و پیش از تکمیل رشد برمیگردد.
این نژاد به مراقبت و مدیریت بیشتری نسبت به برخی نژادهای دیگر نیاز دارد، بهویژه در زمینه تغذیه باکیفیت و محافظت در برابر رطوبت بیشازحد که میتواند کیفیت پشم را تحت تأثیر قرار دهد. در انگلستان برنامههای اصلاح نژادی و تلقیح کنترلشده برای لایسستر بهطور جدی دنبال میشود تا ویژگیهایی مانند کیفیت پشم، سرعت رشد و سلامت عمومی تقویت شود.
بهطور کلی، لایسستر یکی از نژادهای شاخص پشمی در دنیاست که هم از نظر ظاهری و هم از نظر کاربرد صنعتی، برای دامداران و تولیدکنندگان نساجی اهمیت ویژهای دارد.
لینکلن (Lincoln)
قوچ بالغ این نژاد وزنی بین 110 تا 170 کیلو گرم و میش ها وزنی در حدود 120 کیلوگرم دارند. پشم گوسفند لینکلن به دلیل کاربردی که در صنعت بافندگی و طراحی دارد همواره مورد استقبال در جهان قرار می گیرد. این گوسفند بزرگترین نژاد انگلیسی است که در معرض خطر انقراض نیز میباشد. شاخ ندارند و زمان به بلوغ رسیدن آنها نسبتا طولانی است و همچنین رنگ بدنشان سفید است.
نژاد لینکلن را می توان حاصل آمزش گوسفندهای نژاد لایسیستر و گوسفندان بومی ساحل لینکلن شایر (واقع در کشور انگلستان) دانست. این نژاد به کشورهای زیادی از جمله آمریکا و کانادا انتقال داده شده که در برخی از نقاط آمریکا به مانند دیگر نقاط به خوبی از این نژاد استقبال نشد.
به دلیل توانایی در وزن گیری گوسفند لینکلن به عنوان سنگین وزن ترین نژاد در جهان شناخته میشود. پرورش گوسفند لینکلن به دلیل پتانسیل خوب برای وزن گیری کاری پرسود به حساب میآید.
همانطور که اشاره شد علاوه بر تولید گوشت خوب توانایی تولید پشم با کیفیت را نیز دارا هستند. تولید پشم این گوسفندان به حدود 6 تا 10 کلیوگرم سالیانه به ازای هر راس میرسد. بیشتر نقاط بدن آنها سفید رنگ بوده اما در برخی قسمت ها لکه های سیاه نیز دیده میشود. علاوه بر رنگ سفید ممکن است پشم آنها رنگ های دیگری مانند خاکستری، نقره ای و سیاه داشته باشد.
اگرچه میزان تولید شیر آنها در حد متوسط است اما از لحاظ بره زایی و تولید مثل در وضعیت مناسبی قرار دارند.
دورست (Dorest)
دورست یکی دیگر از نژادهای شناخته شده و پرطرفدار در میان گوسفندان گوشتی است که ریشه آن به منطقه دورست و سواحل جنوبی انگلستان بازمیگردد. این نژاد در رده گوسفندان متوسطجثه قرار میگیرد، اما ترکیبی از ویژگیهای تولیدی مطلوب را ارائه میدهد: گوشت خوشطعم با رانهای عضلانی و پرحجم، توانایی تولید شیر مناسب و سرعت رشد قابلتوجه. همین ویژگیها باعث شده دورست نهتنها در انگلستان، بلکه در کشورهایی مانند ایالات متحده، استرالیا و نیوزیلند نیز بهطور گسترده پرورش داده شود.
یکی از مزایای خاص دورست، توانایی زایش در بیشتر ماههای سال است. این خصوصیت، که در بسیاری از نژادهای دیگر محدود به فصل خاصی است، به دامدار امکان میدهد تولید بره را متناسب با بازار یا چرخه پرواربندی برنامهریزی کند. درصد دوقلوزایی در این نژاد بالاست و میانگین برهزایی بین 150 تا 160 درصد ثبت شده است.
وزن قوچهای بالغ معمولاً در حدود 110 تا 115 کیلوگرم و وزن میشها حدود 85 تا 90 کیلوگرم است. پشم دورست سفید و کاملاً بدون الیاف تیره بوده و طولی بین 7 تا 11 سانتیمتر دارد. هر رأس بالغ سالانه حدود 3 تا 6 کیلوگرم پشم با ضخامت متوسط تولید میکند که بهخاطر کیفیت، بیشتر برای تولید نخهای مقاوم و پارچههای گرم استفاده میشود. با این حال، در مقایسه با ارزش گوشتی این نژاد، پشم آن اهمیت اقتصادی کمتری دارد.
دورست در دو تیپ اصلی دیده میشود:
- Dorset Horn: با شاخهای مارپیچی مشخص در قوچها و حتی برخی میشها.
- Polled Dorset: بدون شاخ، که امروزه در بسیاری از گلههای تجاری رایجتر است.
این نژاد بهخاطر رانهای پرگوشت، بازده بالای لاشه و طعم مطلوب گوشت، گزینهای ایدهآل برای پرواربندی به شمار میآید. مقاومت نسبی در برابر بیماریها و سازگاری با شرایط آبوهوایی متنوع، جایگاه دورست را در میان نژادهای گوشتی تثبیت کرده است. برای دامدارانی که به دنبال تداوم تولید، کیفیت گوشت و انعطافپذیری در مدیریت زایش هستند، دورست یک انتخاب هوشمندانه است.
دورپر (Dorper)
دورپر جزو نژادهای برجسته و پرارزش گوشتی در جهان است که خاستگاه آن به آفریقای جنوبی بازمیگردد. این نژاد در دهه 1930 با هدف ایجاد گوسفندی مقاوم، پر بازده و سازگار با مراتع فقیر و اقلیمهای خشک شکل گرفت. حاصل این تلاش، تلاقی میان نژاد پشمی Dorset Horn و نژاد مویدار سیاهسر Blackhead Persian بود. ترکیبی که هم کیفیت گوشت بالایی دارد و هم توانایی بینظیری در تطبیق با شرایط متغیر آبوهوایی.
جثه دورپر از متوسط تا بزرگ متغیر است و بدن عضلانی آن بازده لاشه چشمگیری را ایجاد میکند. یکی از ویژگیهای خاص این نژاد، تولید گوشت با درصد چربی متعادل و طعم ملایم است که آن را برای بازارهای داخلی و صادراتی جذاب کرده است. برههای دورپر رشد بسیار سریعی دارند و در شرایط مدیریتی مناسب میتوانند در چهارماهگی به حدود 35 تا 36 کیلوگرم برسند.
پوست دورپر یکی از باارزشترین محصولات جانبی آن است. این پوست، که به دلیل تراکم، ضخامت و دوامش در صنعت چرمسازی شهرت جهانی دارد، در بازارهای بینالمللی تقاضای بالایی دارد و بهویژه در تولید محصولات چرمی لوکس استفاده می شود.
از نظر ظاهری، دو تیپ اصلی در این نژاد دیده میشود:
Blackhead Dorper با بدن سفید و سر و گردن سیاه.
White Dorper که تمام بدن و سر سفید است.
دورپرها توانایی جفتگیری در تمام طول سال را دارند و نرخ باروری آنها بالاست. قوچهای این نژاد در گلهها باعث افزایش نرخ زاد و ولد و بهبود سرعت رشد نسل بعدی میشوند. مقاومت بالا در برابر بیماریهایی مانند آلودگیهای انگلی و تحمل شرایط سخت مرتعی، باعث شده دورپر به انتخابی مطمئن برای دامدارانی تبدیل شود که به دنبال تولید پایدار و پر بازده هستند.
هرچند پشم این نژاد از نظر اقتصادی اهمیت کمتری نسبت به گوشت و پوست آن دارد، اما به دلیل ساختار نیمهپشمی و قابلیت ریزش طبیعی، نیاز به چیدن مکرر ندارد و نگهداری آن را سادهتر میکند. این ویژگی برای دامدارانی که هزینههای کارگری را مدیریت میکنند، یک مزیت جدی محسوب میشود.
امروزه دورپر نهتنها در آفریقا، بلکه در استرالیا، آمریکا، برزیل و بسیاری از کشورهای خاورمیانه نیز پرورش داده میشود و به دلیل عملکرد پایدارش، جایگاه خود را در صنعت دامپروری جهانی تثبیت کرده است.
همشایر (hampshire)
در مراتع سبز جنوب انگلستان، گلههایی دیده میشوند که بدنشان درخشان و سفید است، اما صورت و پاهایشان به رنگ سیاه یا قهوهای تیره جلوهای متفاوت به آنها داده است. این تضاد رنگ، همراه با بدن بدون شاخ و اندام عضلانی، باعث شده همشایر بهسرعت در میان سایر نژادها قابل تشخیص باشد.
این نژاد از تلاقی گوسفندان بومی با نژادهایی همچون ساوتداون و اولدفیلد بهدست آمده و نتیجه آن، حیوانی با رشد سریع، جثه متراکم و توان تولید گوشت باکیفیت بوده است. وزن قوچهای بالغ معمولاً در محدوده 125 تا 135 کیلوگرم است و میشها بین 85 تا 95 کیلوگرم وزن دارند.
همشایر به دلیل رانهای پرگوشت و بازده بالای لاشه، برای پرواربندی بسیار مورد توجه است. گوشت آن بافتی نرم و طعمی متعادل دارد و به همین دلیل در بازار مصرفکنندگان و قصابیهای حرفهای تقاضای بالایی دارد.
از نظر تولیدمثل، نرخ برهزایی مطلوب و توان شیردهی مناسب از ویژگیهای بارز این نژاد است. برهها با سرعت رشد خوبی به وزن بازار میرسند و این ویژگی مدیریت چرخه تولید را برای دامداران آسانتر میکند.
پشم گوسفندان همشایر سالانه حدود 3 تا 6 کیلوگرم است و در دسته پشمهای متوسط قرار میگیرد. طول الیاف بین 5 تا 10 سانتیمتر و قطر آن معمولاً 25 تا 33 میکرون است که برای بافت منسوجات گرم و بادوام مناسب است.
سازگاری با شرایط مختلف آبوهوایی و عملکرد خوب هم در چراگاههای باز و هم در سیستمهای مدیریتی بسته، باعث شده این نژاد در بسیاری از نقاط جهان پرورش یابد و برای دامداران باتجربه، انتخابی مطمئن باشد.
سافولک
سافولک نژادی گوشتی با رشد سریع و رانهای عضلانی است که بهخاطر گوشت نرم و طعم مطلوبش بین دامداران به خصوص غربی محبوبیت دارد. صورت و پاها سیاهرنگ و بدون پشم هستند و بدن با پوششی از پشم سفید متوسطالیاف پوشیده شده است. این نژاد بازده لاشه بالایی دارد و برهها بهسرعت به وزن قابل عرضه در بازار میرسند، به همین دلیل هم در برنامههای پرواربندی تجاری بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
اگر می خواهید در مورد این نژاد اطلاعات کامل تری را بدست آورید کلیک نمایید.
باربادوس
باربادوس از نژادهای مویدار با الگوی رنگی چشمگیر و شاخهای مشخص در قوچهاست. جثهای ظریف و عضلانی دارد و بهخاطر مقاومت بالا در اقلیمهای گرم و مرطوب پرورش داده میشود. گوشت آن کمچرب و طعم ملایمی دارد، هرچند در مقایسه با نژادهای گوشتی محبوبیت کمتری دارد. این نژاد بیشتر در آمریکا و برخی کشورهای کارائیب نگهداری میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نژادهای گوسفندان ایرانی پیشنهاد میکنم حتما این مقاله را مطالعه نمایید.
جاکوب
جاکوب نژادی کمیاب و خاص است که بهخاطر ظاهر منحصربهفردش در میان دامداران و علاقهمندان به نژادهای خاص جایگاه ویژهای دارد. این گوسفند معمولاً دارای دو تا چهار شاخ بلند و خمیده است که رنگ آنها بیشتر سیاه یا ترکیبی راهراه از سیاه و سفید است. پوشش بدن با پشم سفید و لکههای سیاه یا قهوهای تیره پوشیده شده و همین الگوی خالدار، زیبایی ظاهری آن را دوچندان میکند.
پشم جاکوب از نوع نیمهظریف است و در صنایع نساجی برای تولید نخهای باکیفیت و پارچههای خاص کاربرد دارد. علاوه بر پشم، پوست این نژاد نیز به دلیل الگوی طبیعی و متمایز، در ساخت محصولات چرمی تزئینی ارزشمند است. وزن قوچهای بالغ معمولاً بین ۵۴ تا ۸۲ کیلوگرم و وزن میشها حدود 36 تا 54 کیلوگرم است. جاکوبها علاوه بر ظاهر خاص، نژادی سازگار و مقاوماند که میتوانند در شرایط آبوهوایی مختلف به خوبی رشد کنند.
فریزین
ایست فریزین نژادی شیری با منشأ منطقه فریزلند در شمال آلمان و هلند است که در میان دامداران جهان بهعنوان یکی از کارآمدترین گوسفندان شیری شناخته میشود. این نژاد در شرایط پرورشی مناسب میتواند در یک دوره شیردهی حدود 450 تا 600 لیتر شیر با چربی و پروتئین متعادل تولید کند؛ شیری که پایه اصلی بسیاری از پنیرهای مرغوب اروپایی است.
میشهای ایست فریزین علاوه بر بازده بالای شیردهی، نرخ باروری بالایی نیز دارند و درصد بالایی از زایشهای آنها بهصورت دوقلو یا حتی چندقلو است. این ویژگی، همراه با خلقوخوی آرام و توانایی سازگاری با شرایط آبوهوایی متنوع، باعث شده این نژاد به گزینهای ایدهآل برای اصلاح گلههای شیری در کشورهای مختلف تبدیل شود.
رنگ بدن معمولاً سفید است، اما گاهی لکههای قهوهای یا خاکستری نیز دیده میشود. بدن کشیده، پوزه باریک و گوشهای بلند و افتاده از مشخصههای ظاهری این نژاد است. ایست فریزین در کنار توانایی تولید شیر، پشم نرمی هم دارد، هرچند ارزش اقتصادی آن در مقایسه با شیر کمتر است.
امروزه این نژاد نهتنها در آلمان و هلند، بلکه در کشورهایی مانند بلژیک، بریتانیا، ایالات متحده، نیوزیلند و حتی برخی مناطق خاورمیانه پرورش داده میشود. ترکیب بازده شیری بالا، باروری مطلوب و سازگاری با سیستمهای پرورش مختلف، ایست فریزین را به یکی از ارزشمندترین نژادهای شیری جهان تبدیل کرده است.
گوسفند رومانوف
گوسفند رومانوف متعلق به کشور روسیه است که به بیشتر به دلیل داشتن گوشت و پشم خوب شناخته می شود و در مناطقی با آب و هوای سرد می تواند رشد کند. رنگ پشم این گوسفند در هنگام تولد سیاه و سفید است ولی بعد از مدتی به خاکستری تبدیل می شود.
- شما می توانید جهت خرید گوسفند زنده با کارشناسان ما تماس بگیرد.
گوسفند تکسل
گوسفند سرخ کالیفرنیا (California Red)
سرخ کالیفرنیا از نژادهای دو منظورهای است که در ایالات متحده، بهویژه در ایالت کالیفرنیا، پرورش داده میشود و هدف از اصلاح آن دستیابی به ترکیبی متعادل از تولید گوشت باکیفیت و پشم مرغوب بوده است. این نژاد در دهه 1970 میلادی از تلاقی باربادوس بلکبِلی (Barbados Blackbelly) و رامبدال (Rambouillet) بهوجود آمد تا خصوصیات مثبت هر دو را در خود داشته باشد. یعنی مقاومت و بهرهوری باربادوس همراه با ظرافت و کیفیت پشم رامبدال.
بدن این گوسفند پوشیده از پشمی نرم با رنگ کرم یا متمایل به قرمز روشن است که با گذر زمان کمرنگتر میشود. همانطور که از نامش پیداست، برهها هنگام تولد پوشش پررنگتری دارند که با رشدشان به رنگ روشنتری تغییر میکند. گوشهای بلند و آویزان، جثه متعادل و ظاهر آرام از مشخصات ظاهری بارز این نژاد است.
وزن قوچهای بالغ معمولاً حدود 100 کیلوگرم و وزن میشها در حدود 65 کیلوگرم است. پشم تولیدی آنها ظریف و یکنواخت بوده و برای تولید نخهای باکیفیت و منسوجات ظریف بسیار مناسب است. گوشت این نژاد نیز به خاطر بافت لطیف و طعم ملایم، در بازار محلی و حتی در فروشگاههای تخصصی گوشت جایگاه خوبی دارد.
یکی از نکات مهم درباره سرخ کالیفرنیا، جمعیت محدود آن است که باعث شده بیشتر در گلههای کوچک یا مزارع تخصصی پرورش داده شود. این نژاد علاوه بر بهرهوری، تحمل مناسبی در برابر شرایط گرم و خشک دارد و قابلیت استفاده در برنامههای اصلاحی برای بهبود کیفیت پشم و گوشت نژادهای دیگر را نیز داراست.
از دیگر نژادهای شاخص جهان میتوان به قرهگل از آسیای مرکزی با پوست بره مشهور و باارزش، تارگی، سوت دال، راملدال، پاناما و کلمبیا از آمریکا با ویژگیهای متفاوت تولیدی، و کوریدال نیوزیلند بهعنوان یک نژاد پشمی-گوشتی اشاره کرد. بسته به نوع نژاد، دامداران با تنوعی وسیع در قد، وزن، سرعت رشد و ویژگیهای تولیدی مواجه میشوند که انتخاب درست را به یک مهارت کلیدی در مدیریت گله تبدیل میکند.
نژاد گوسفند رومن
رومن نتیجه یک پروژه اصلاح نژادی هدفمند در فرانسه است که توسط سازمان تحقیقات کشاورزی INRA اجرا شد. این نژاد از تلاقی رومانوف، بهعنوان نژادی با نرخ چندقلوزایی بالا، و بریشون دوچر (Berrichon du Cher)، نژادی گوشتی با کیفیت لاشه عالی، به وجود آمد. هدف این طرح، ترکیب بهترین ویژگیهای هر دو نژاد و حذف نقاط ضعف آنها بود.
در رومانوف، هرچند برهزایی بالاست، اما درصدی از برهها ضعیف و کموزن متولد میشوند. در سوی دیگر، بریشون دوچر کیفیت گوشت بالایی دارد ولی نرخ زایش پایینتری نسبت به رومانوف دارد. ترکیب این دو، نژاد رومن را ایجاد کرد که توانسته است ضعفهای هر کدام را تا حد زیادی برطرف کند. از جمله اهداف کلیدی این برنامه اصلاحی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش قدرت باروری و چندقلوزایی همراه با بهبود وزن تولد برهها.
- بهبود تولید شیر و کیفیت پشم.
- حذف حساسیت به بیماری اسکرپی (Scrapie) و ارتقای مقاومت عمومی.
- کاهش رفتارهای تنشزا میان میش و بره برای بالا بردن نرخ بقا.
رومن از نظر جثه، میشی با وزن تقریبی 70 تا 80 کیلوگرم و قوچی در محدوده 90 تا 100 کیلوگرم دارد. این نژاد فاقد دنبه است و بهخاطر خلقوخوی آرام و سازگاری بالا با شرایط اقلیمی متنوع، برای پرواربندی نیز سودآور است. میشهای رومن توانایی آبستنی تا سه بار در دو سال را بدون استفاده از هورمون دارند که یک مزیت اقتصادی مهم محسوب میشود.
این گوسفندان را میتوان در طیف وسیعی از شرایط جغرافیایی، از مناطق معتدل تا اقلیمهای نیمهخشک، پرورش داد. لاشه باکیفیت، نرخ رشد مطلوب برهها و توان چندقلوزایی بالا، رومن را به یک گزینه ارزشمند برای دامدارانی تبدیل کرده است که به دنبال افزایش بهرهوری و سودآوری گله هستند.
چند سالی است که این نژاد وارد ایران شده و در اختیار دامداران پیشرو قرار گرفته است. تجربههای اولیه نشان میدهد که با مدیریت صحیح تغذیه و بهداشت، رومن میتواند در شرایط ایران نیز عملکرد خوبی داشته باشد و بهعنوان یک نژاد اصلاحشده وارد چرخه تولید پایدار شود.
گوسفند لاکن
نژادهای گوسفند بدون دنبه + مزایای شگفتانگیز آنها
در این بخش از مطلب هم قصد داریم به بررسی نژادهای گوسفندان بدون دنبه خارجی بپردازیم. این قبیل گوسفندان نتیجهی انتخاب و اصلاح نژادی در جهت افزایش بهرهوری گوشت و کاهش چربی زائد هستند. برخلاف گوسفندان دنبهدار که بخش قابل توجهی از انرژی دریافتی را به ذخیره چربی در دنبه اختصاص میدهند، این نژادها چربی را بهطور متوازن در بافتهای عضلانی و زیرپوستی ذخیره میکنند. این ویژگی، کیفیت گوشت را ارتقا داده و طعم یکنواختتری ایجاد میکند.
نمونههای شاخص این گروه شامل دورپر (Dorper) آفریقای جنوبی، رومن (Roman) فرانسه، و کاتاحدین (Katahdin) آمریکا هستند. این نژادها علاوه بر رشد سریع و ضریب تبدیل غذایی مطلوب، توانایی تولیدمثل در تمام طول سال را دارند و بهواسطهی پوست نازکتر و نبود دنبه، در شرایط گرم و خشک یا مناطق با کمبود علوفه عملکرد بهتری از خود نشان میدهند. حذف دنبه نهتنها موجب افزایش درصد گوشت در لاشه میشود، بلکه زمان و هزینه فرآوری را نیز کاهش میدهد.
در بازارهای جهانی، همواره گوسفندان بدون دنبه بهعنوان گزینهای استراتژیک برای دامداریهای صنعتی شناخته میشوند. چرا که ضمن حفظ کیفیت گوشت، نیاز کمتری به منابع علوفهای پرانرژی دارند و در چرخه تولید گوشت، بازده اقتصادی بالاتری ارائه میدهند.
وزن بزرگترین قوچ جهان
در میان رکوردهای عجیب و جالب دنیای دامپروری، وزن برخی قوچها مرزهای معمول را شکسته است. یکی از مشهورترین نمونهها، قوچ نژاد مرینوس (Merino) استرالیایی با نام کریس (Chris) بود که به دلیل عدم چیدن پشم برای چند سال، به وزنی در حدود 180 کیلوگرم رسید. جالبتر آنکه پس از چیدن، بیش از 40 کیلوگرم پشم از بدنش جدا شد که این مقدار همچنان بهعنوان سنگینترین پشم چیدهشده از یک گوسفند در تاریخ ثبت شده است.
در شاخه قوچهای گوشتی، رکوردهای وزنی به نژادهایی همچون تکسل (Texel)، سوفولک (Suffolk) و همشایر (Hampshire) تعلق دارد که برخی نمونههای پرورشی در شرایط ایدهآل به وزنی فراتر از 160 کیلوگرم نیز رسیدهاند. این اعداد صرفاً حاصل ژنتیک برتر نیستند، بلکه ترکیب دقیقی از مدیریت تغذیه علمی، برنامه واکسیناسیون، کنترل بهداشت و انتخاب قوچهای برتر در اصلاح نژاد است.
چنین رکوردهایی نشان میدهد که با مدیریت هدفمند، حتی در نژادهای متوسط جثه نیز میتوان به نتایج قابل توجهی دست یافت و بازدهی اقتصادی را به شکل چشمگیری افزایش داد.