بهترین نژادهای گاو شیری

بهترین نژاد های گاو شیری در جهان و ایران

امروزه با توجه به افزایش جمعیت جهان نیاز جامعه جهانی به غذا بیشتر شده است که با توجه به منابع محدود کشورها باید راهکارهای مناسبی جهت رفع این مشکل مورد استفاده قرار گیرد. یکی از این راه حل ها که می توان به آن اشاره کرد بهره گیری و اصلاحات ژنتیکی بر روی انواع دام ها می باشد که تاثیر قابل توجه ای در این زمینه خواهد داشت. در صورت استفاده از بهترین نژاد های گاوی می توان میزان بیشتری محصولات لبنی مانند شیر و گوشت تولید کنیم که باعث افزایش نرخ بازده ای می‌شود. امروز قصد معرفی بهترین نژادهای گاو شیری در دنیا را داریم که راندمان خوبی در صنعت دامپروری دارند و مورد استقبال دامداران کشورهای گوناگون برای پرورش قرار گرفته اند.

در تمامی کشورهای دنیا نژادهای گوناگونی برای پرورش در حوزه تولید شیر و محصولات لبنی وجود دارد اما سوال اینجاست که کدام نژاد بهترین است و چگونه می توان این مورد را تشخیص داد. در ادامه مطلب می‌خواهیم برخی از محبوب ترین نژادهای گاوی را به شما عزیزان معرفی کنیم.

در حقیقت گاو رایج ترین و گسترده ترین گونه حیوانی بزرگ جثه نشخوار کننده است . هدف از پرورش این حیوان پرسود در درجه اول تولید شیر و گوشت و همچنین تولید محصولات چرمی است.

اگر در ابتدای کار هستید و می خواهید در این شغل موفق شوید پیشنهاد می کنم حتما مقاله نکات مهم در شغل دامپروری را مطالعه نمایید.

انواع نژاد گاو خارجی

• گاو هلشتاین

نژاد گاو هلشتاین رکود بیشترین میزان تولید شیر در جهان را دارد و جزو مشهورترین نژادهای گاوی در سراسر دنیا می باشد .گاو هلشتاین ژنتیکی بی نظیری را داراست و به عنوان مهم ترین نژاد گاو شیری در جهان شناخته می شود . اگر چه این نژاد به کشور هلند تعلق دارد اما بدلیل تطبیق پذیری خوب با انواع شرایط محیطی ، دامداران بسیاری از کشورهای جهان اقدام به پرورش این گاو هلشتاین می کنند. رنگ اغلب گاوهای هلشتاین ترکیبی از سیاه و سفید است و قدی در حدود 5 فوت می باشد.

اولین اجداد آنها در حدود 2000 سال پیش ظاهر شده‌اند. در قسمت های شمالی اروپا گاو هلشتاین بیشتر برای مقاصد تولید شیر پرورش می‌دهند اما در مناطق جنوبی این قاره هدف از پرورش تولید گوشت است. به طور کلی از طول عمری بالا نیز برخوردار هستند. وزن گوساله های تازه متولد شده این نژاد گاوی حدود 45 کیلوگرم می باشد. نرخ بهره وری بالایی هم از لحاظ تولید شیر و هم از لحاظ وزن گیری دارند.

گاو های هلشتاین اگر چه توانایی تولید شیر زیادی را دارند اما به شدت تحت تاثیر شرایط اقلیمی هر منطقه هستند. به صورت کلی گاوهای هلشتاین برای تولید شیر به میزان کافی  به میزان زیادی از مواد مغذی گران قیمت نیازمند هستند. در کل این نوع گاو نژادی پرتوقع و حساس البته با میزان تولید شیر بالا به حساب می آید.

برخی از مهم ترین ویژگی های گاو هلشتاین

میزان تولید شیر : 11800 کیلوگرم در سال

نام دیگر :گاو هلشتاین فریزیان یا گاو Friesian

کشور : هلند

ویژگی : بیشترین رکورد تولید شیر در جهان

وزن : حدود 1 تن

برای اطلاع از قیمت دام زنده می توانید با ما تماس بگیرد.

• نژاد گاو قرمز نروژی

گاو قرمز نروژی در دسته گاوهایی است که به عنوان گاو شیری در جهان محسوب می شوند که از دهه 70 میلادی پرورش دهندگان این نژاد به صورت جدی بر روی صفاتی که نرخ بازده ای را بالا می برد تحقیقاتی انجام داده اند که منجر به افزایش تولید و عملکرد بهتر دام در صفات باروری و سلامتی این گاوها شده است. در اروپا بسیار مورد استقبال هستند و رنگ آنها معمولا ترکیبی بین قرمز و سفید و یا سفید و سیاه است. علاوه بر تولید شیر، برای تولید گوشت نیز نژاد مطرحی محسوب می‌شود. بیش از 98 درصد از گاوهای کشور نروژ را این نوع تشکیل می‌دهد. در کل زایمان ساده ای در هنگام تولد گوساله ها دارند و از میزان مرگ و میر کمی برخوردار هستند. شیری تولیدی آنها از لحاظ کیفیت مواد مغذی بسیار غنی و مرغوب است و روزانه می‌توانند در صورت مصرف علوفه مغذی تا 1.2 کیلوگرم وزن بگیرند.

میزان تولید شیر : 10000 کیلوگرم در سال

نام دیگر :NRF

کشور : نروژ

ویژگی : نژادی مقاوم و داشتن شیر غنی

وزن : حدود 600 کیلوگرم 

• نژاد گاو براون سویئس

براون سوئیس یکی از بهترین نژادهای گاو شیردی در جهان است که بعد از گاو هلشتاین رکورد بیشترین تولید شیر سالیانه را دارد. این نژاد به دلیل قرار گیری در یک منطقه سردسیر (دامنه های آلپ در سوئیس) نسبت به تغییرات آب و هوایی مقاوم‌اند و به خاطر بارداری های طولانی مدت، جثه بزرگ، گوش های خزدار و حالت آرام مشهور هستند.

میزان شیر تولیدی : 9000 کیلوگرم در سال

کشور : سوئیس

ویژگی : شیر این نژاد در تولید پنیر معروف است

• نژاد گاو سیمنتال

گاو سیمنتال یکی قدیمی ترین گونه های نژادگاوی متعلق به کشور سوئیس است که از ابتدای قرن 18 میلادی در ایالت متحده آمریکا پرورش داده می شود.اگر چه که در بسیاری از کشورها این نژاد به عنوان یک نژاد شیری تلقی می‌شود اما در آمریکا بیشتر به دلیل تولید گوشت، گاو سیمنتال را پرورش می‌دهند.

در سراسر جهان این نژاد طرفداران زیادی را دارا می باشد. گاو سیمنتال نژادی با قابلیت های منحصربه فرد می باشد.سازگاری بالا با شرایط محیطی مختلف، توانایی تولید میزان زیادی شیر به صورت روزانه، سازگاری با علوفه نسبتا کم ارزش و ارزان قیمت به شرط حفظ کیفیت شیر تولیدیاشاره کرد. علاوه بر تمام موارد ذکر شده این نژاد توانایی نسبتا خوبی را نیز در بحث تولید مثل دارد. سخت زایی کم و مقاومت خوب در برابر انواع بیماری ها از دیگر ویژگی های عالی گاوهای سیمنتال محسوب می شود.

درصد مواد معدنی، چربی و پروتئین در شیر این نژاد از نظر کمی و کیفی بسیار مناسب می باشد. نرخ تبدیل مواد غذایی به محصولات لبنی در این نژاد قابل توجه است.

میزان شیر تولیدی : 6400 کیلوگرم در سال

کشور : فرانسه

وِیژگی : شیر گاو سیمنتال برای تولید نوع خاصی از پنیر بسیار مورد استفاده قرار می گیرد

وزن : 700 کیلو گرم

ارتفاع : 140 سانتی متر

• نژاد گاو جرسی

گاوهای جرسی نسبتا وزن کمی داشته و  شیری غنی و پرچرب دارند و از شناخته شده و معروف ترین نژادهای گاو شیری در جهان به حساب می‌آیند. در اصل منشا این نوع از گاو جزیره جرسی (واقع در بین کشورهای انگلستان و فرانسه) هست. شیر این نژاد دارای میزان زیادی پروتئین است.

نژاد جرسی تطبیق پذیری و سازگاری بالایی با انواع شرایط آب و هوایی و جغرافیایی دارد و دامداران به دلیل این ویژگی بیشتر مایل به پرورش آن هستند. در کل جرسی ها در آب و هوای مختلف عملکرد خوبی دارند.

گاوهای جرسی نسبتا کم وزن هستند. آرام و مطیع بودن از دیگر ویژگی های آنها است ولی گاهی اوقات رفتارهای پرخاشگرانه ای نیز از خود نشان می دهند و طول عمر زیادی هم دارند. گاو جرسی مقابل بیماری ها مقاومت خوبی دارند، این ویژگی برای دامپرورانی کم ریسک نکته مهمی محسوب می شود زیرا استفاده از آنها می تواند خطر مرگ و میر  گاو های گله را کاهش دهد. تنوع رنگی در این نژاد زیاد است، طیف رنگ بدنشان بین  خاکستری، قهوه روشن یا حنایی رنگ می باشد.

سخت زایی کمی در میان این نژاد دیده می‌شود و البته روند بالغ شدن زودرس هم دارند.

در میان اکثر نژادهای گاو شیری، چربی شیر نژاد جرسی در بالاترین میزان قرار دارد و از این رو برای تهیه بستنی و پنیر بسیار در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. حدود 20 درصد از کل گاوهای شیری مزارع آمریکا را همین نژاد تشکیل می‌دهند.

زایمان گوساله ها عموما بدون مشکل است زیرا گوساله ها در هنگام تولد جثه کوچکی دارند و نسبتا فرایند زایمان آسانی را طی می‌کنند. نرخ باروری بالایی دارند و زود بالغ می شوند. میزان پروتیئن و کلسیم در شیر جرسی بیشتر از میانگین سایر نژادها است. بهره وری بالای  آنها در تبدیل علوفه به شیر با کیفیت یکی دیگر از ویژگی های جذاب گاو جرسی به شمار می‌آید.

از این نژاد می توان برای تولید گوشت نیز استفاده کرد. برخی از محققان معتقدند که نژاد گاوهای جرسی نرخ تولید شیر بیشتر از لحاظ مقدار علوفه که مصرف می کنند نسبت به گاو هلشتاین دارند و همچنین عمر بیشتر نیز می کنند.

میزان شیر تولیدی : 7000 کیلوگرم در سال

وزن : 450 کیلوگرم

ویژگی : داشتن شیری پرچرب

کشور : فرانسه

• نژاد گاو ایرشایر

گاو ایرشایر نژادی مقاوم است که می توانند با انواع شرایط تطبیق پذیری خوبی پیدا کند. از لحاظ میزان شیر تولیدی این نوع از نژادهای گاو شیری در رده ی بین گاو هلشتاین و جرسی قرار می‌گیرد. گاوهای ایرشایر وزن و اندازه متوسط دارند. و رنگ این نژاد سفید و قرمز است که در طول قرن اخیر بسیار مورد توجه دامداران کشور آمریکا برای پرورش قرار گرفته است و اصلاحات ژنتیکی خوبی نیز بر روی آن برای افزایش بهره وری صورت گرفته است.

میزان شیر تولید : 7830 کیلوگرم در سال

وزن : 600 کیلوگرم

کشور : اسکاتلند

ویژگی : گاو ایرشایر نژادی قوی و پربازده است

• نژاد گاو شورت هورن

نژاد گاو شورت هورن متلعق به شمال شرقی انگلستان است که به عنوان یکی از برجسته ترین نژادهای گاو شیری و گوشتی در جهان شناخته می شود.رنگ نژاد شورت هورن قرمز، سفید و یا قزل است. امروز این نژاد را می توان در کشورهای زیادی نظیر انگلستان، جنوب آمریکا، ایرلند وآفریقای جنوبی یافت. تغییرات ژنتیکی خوبی بر روی گاو شورت هورن اتفاق افتاده که باعث افزایش میزان تولیدات محصولات لبنی شده است.

• نژاد گاو مونت بلیارد

این نژاد گاوی متعلق به کشور فرانسه می باشد که بیشتر دامداران که در زمینه پرورش نژاد گاو مونت بلیارد مشغول به فعالیت هستند برای تولید محصولات لبنی مانند شیرو پنیر از آن استفاده می‌کنند. وزن گاوهای بالغ حدود 600 تا 700 کیلوگرم می باشد و تا 1200 کیلوگرم هم در برخی موارد می رسند. همچنین کیفیت گوشت نسبتا خوبی را نیز دارا است.

میزان پروتیئن و انواع مواد مغذی در شیر این نژاد بسیار مناسب است و در برخی از مناطق ایران نظیر استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان و کرمانشاه نیز یافت می شوند.

برای اطلاع از قیمت خروس محلی کلیک کنید.

بهترین نژادهای گاو ایرانی

تقریبا اکثر نژادهای گاو ایرانی از ضریب تبدیل بالا و میزان ابتلا کم به انواع بیماری ها برخوردار هستند. در ادامه با ویژگی گاو سرابی آشنا شوید :

گاو تالشی

رنگ این نژاد از طیف رنگی بین سیاه تا قرمز تیره، به علاوه لکه های زرد و سفید تشکیل شده است. محل اصلی پراکندگی آن منطقه تالش است. میزان تولید شیردهی آن در یک دوره کامل شیردهی حدود 650 کیلوگرم می باشد و متاسفانه به دلایل متعدد نیز در حال انقراض است. گاو تالشی در در دسته گاو های گوشتی -شیری طبقه بندی می شوند. گاو تالشی به طورکلی جثه‌ای متوسطی دارد. کوهان دار بوده غبغب بلندی نیز دارد که از نظر جانورشناسی متعلق به گروه های شبه قاره هند می باشد. گاو تالشی از غریزه مادری بسیار بالایی برخوردار بوده و علاقه شدیدی به نوزاد خود دارد.

به همین خاطر اگر نوزاد از مادرش جدا گردد، مادر به شدت عصبانی و تند خو شده و به اطرافیان حمله می کند و طی چند روز به طور کلی تولید شیرش قطع خواهد شد و شرارت و عصبانی بودن آن در دوره های بعدی شیردهی نیز باقی خواهد ماند. از این رو در شرایط سنتی همیشه قبل از شیردوشی که در دو وعده صبح و غروب انجام می گیرد نخست نوزاد کمی از پستان های مادر شیر خورده، سپس فرد شیردوش با طناب مخصوصی که از کرک بز تهیه شده نوزاد را به شاخ های مادرش بسته و بعد شیردوشی را با دست انجام می‌دهد. گاو تالشی همانطور که ذکر شد، عمدتا در غرب استان گیلان و به ویژه منطقه تالش پرورش داده می شود.

گاو سرابی

گاو سراب بی شک یکی از بهترین نژادهای گاوی نه تنها در ایران بلکه در جهان محسوب می شود‌. زایمان راحت، میزان سقط کم، وزن گیری بالا، سازگاری بالا با آب وهوا سخت و سرد، میزان ابتلا بیماری کم، قابلیت چریدن در مراتع طبیعی بدون مشکل در حدود نیمی از سال، مقاومت خوبی در شرایط آب و هوایی گرم و سرد دارد، قابلیت شیردهی بالا، میزان مصرف کم آب از مهم ترین خصوصیات این نوع گاو بسیار مرغوب ایرانی محسوب می شود. معمولا این نژاد گاو ایرانی به رنگ زرد روشن تا قهوه‌ای تیره دیده می‌شود. در بعضی موارد نیز بر روی بدن این حیوانات لکه‌های سفید نیز دیده می‌شود.

در ایران پراکندگی جمعیت این نژاد بیشتر در مناطق اردبیل، گردنه حیران، میانه و خوی می‌باشد. در ضمن به دلایل مختلف نژاد و گله خالص گاو سرابی به ندرت وجود دارد و ژنتیک آنها با سایر نژادها امروزه ترکیب شده است.

گاو سیستانی

پراکندگی اصلی گاو سیستانی عمدتا در نواحی دشت هامون و منطقه سیستان است. گاو سیستانی از ویژگی های منحصربه فردی مانند کوهان برخوردار است که در اغلب نژادهای گاوی نادر می‌باشد. مردم اندکی از شهرستان های زاهدان و خاش مشغول به پرورش این نژاد در معرض خطر انقراض می باشند. در دسته نژاد های گوشتی نیز طبقه بندی می‌شوند. وضعیت بدن آن به این صورت است که عموما رنگ پوشش بدنی آنها سیاه بوده و از دست و پاهای کشیده، سر به نسبت بزرگ، پیشانی پهن و پوست نرم برخوردار هستند. نژادی بسیار عالی جهت کار پرواری می باشند و ضریب تبدیل بالایی نیز دارند.

به طور معمول روزانه بیشتر از یک کیلوگرم گوساله های پرواری این نژاد قابلیت افزایش وزن را دارا هستند. به جز این موارد پستان های گاو ماده سیستانی نیز بسیار بزرگ و پرحجم بوده و قسمت جلویی این ناحیه از بدن آنها در زمان شیردهی پر شیر می‌شود. متوسط تولید شیر این نژاد در یک دوره شیردهی بیش از 1250 کیلوگرم است.

مورد بعدی در مورد گاو سیستانی این است که آنها بیشتر بدون شاخ هستند.

گاو گلپایگانی

گاو گلپایگانی نژادی معروف از گاوهای شیری – گوشتی ایرانی تعلقی می گردند. مردم استان های اصفهان و مناطق پیرامون آن در گذشته به پرورش این نژاد علاقه داشته اند و تولید محصولات دامی از گاو گلپایگانی دارای سابقه ای طولانی است. نژادی مقاوم و کم توقع است که همانطور که ذکر شد درمناطقی نظیر گلپایگان، نظنز ، چهارمحال بختیاری ، لرستان ، فریدون شهر و … پرورش می یابند.

طیف رنگی این حیوانات مابین سفید خاکستری تا رنگ سیاه کامل هست. روزانه می توانند در صورت تغذیه مناسب تا حدود 477 گرم وزن دریافت کنند و همچنین از مقاومت خوبی در برابر بیماری ها برخوردار است.

گاو نجدی

گاو نجدی عمدتا در مناطق جنوبی کشور مخصوصا استان خوزستان یافت می شوند . منشا پیدایش این نژاد چندان مشخص نیست به این صورت که برخی معتقدند که منشا آن متعلق کشور عربستان و بسیاری دیگر کشور هندوستان را محل پیدایش این نژاد معرفی می کنند. از مهم ترین ویژگی های گاو های نجدی می توان به مقاومت بالا در برابر شرایط آب و هوایی خشک و گرم، مقاومت بالا نسبت به بیماری ها و انگل ها، بازده ای مناسب اشاره کرد.

ظاهر و اندازه بدنی این نژاد به طور معمول بزرگتر از سایر گاوها بومی ایران است. داشتن سر کوچک، پیشانی صاف، شاخ کوچک و پوستی نازک همراه با پوشش بدنی به رنگ قرمز حنایی روشن تا تیره از دیگر خصوصیات این نژاد به حساب می‌آید.

به طور متوسط این حیوانات تا 600 گرم در روز قابلیت افزایش وزن را دارا هستند و میانگین تولید شیر روزانه آنها 6 تا 8 کیلوگرم است. درصد چربی شیر گاو نجدی نیز حدود 6 درصد می‌باشد.

گاو کردی

گاو کردی از قدیمی‌ترین نژادهای دام بومی ایران به شمار می‌رود. اساسا جثه این نژاد کوچک بوده و اسکلت چندان قوی نیز ندارد. میانگین وزن گاو بالغ این نژاد در حدود 300 کیلوگرم است و در طول روز معمولا 3.5 کلیوگرم شیر به شرط تغذیه مناسب تولید می‌کنند. به طور متوسط نیز این تولید شیر تا 206 روز سال ادامه می‌یابد.

در اکثر مواقع گاو کردی را می‌توان با شاخ‌های کوتاه و ضعیف مشاهده کرد، البته بعضی گاو‌های کردی اصلا شاخ هم ندارند. از دیگر ویژگی‌های ظاهری این نژاد می‌توان به رنگ مشکی، قهوه‌ای و زرد آنها اشاره کرد. داشتن لکه‌های سفید در بخش بالایی بدن و خاکستری در قسمت پاها از دیگر ترکیب‌های رنگی گاو کردی محسوب می‌شود.

نقاط پراکندگی این نژاد غالبا در نواحی کردنشین به خصوص ایران به خصوص سقز، دیواندره و ترکیه بوده و اصلا به نژادهای عراقی شبیه نیستند.

گاو کردی که در زبان محلی به گاو گلباخی نیز معروف است به دلیل داشتن پستان حجیم، توانایی تولید شیر نسبتا خوبی دارد. متاسفانه یا خوشبختانه امروزه به دلیل تلاقی نژادی گسترده این نژاد با سایر نژادهای پربازده خارجی، دیگر به سختی می‌توان گاو با ژنتیک خالصی کردی پیدا کرد.

در ضمن بهتره بدانید که گاو کردی کوهان ندارد و تنها بر روی پیشانی بعضی از آنها مو وجود دارد. از آنجایی که این گاوها را دامداران محلی به شیوه‌ی گله‌ای به مراتع می‌برند و گاو نر را نمی‌توان از گله جدا کرد، به همین خاطر بیشتر در این گله‌ها، زایش گوساله به صورت کنترل نشده انجام می‌شود. همین موضوع نیز سبب خواهد شد که سقط و تلفات در این گونه‌ گله‌ها به دلیل گرما یا سرمای بیش از حد، زیاد باشد.

سخن آخر :

البته که مرغوب بودن نژاد گاو شیری یکی از مهم ترین فاکتورهای افزایش راندمان برای دامداران می باشد ولی نباید از مواردی نظیر تغذیه مناسب و محل رشد و نگهداری مطلوب، تجهیزات پیشرفته و مراقبت های پزشکی نیز غافل شد.امروزه دامداران موفق سعی می کنند تا با ترکیب کردن همه موارد ذکر شده بازده ای محصولات خود را بالا ببرند.

اگرچه چند سالی است که با ورود گاوهای نژادهای خارجی به کشور صنعت گاوداری دچار تغییراتی در جهت مثبت شده است اما باید مراقب باشیم با این کار وجه بسیار خوبی که گاو های نژادهای ایرانی دارند از بین رود.

جهت اطلاع از قیمت خروس زنده کلیک کنید.