معرفی 7 نکته برای افزایش وزن بره
اخیرا با توجه به نیاز روز افزون دامداران و دامپروران به کسب مهارت های مدیریتی و صرفه جویی اقتصادی، می‌بایست هر شخصی که در این حرفه به خصوص بخش پرورابندی بره به فعالیت می پردازد، بهترین روش های افزایش وزن بره را بیاموزد. پیرامون این مسئله در سایت بازار گوسفند سعی کرده‌ایم، نکات مختلفی مطرح کنیم اما در این مطلب قصد داریم موثر ترین متد های رشد سریع بره پرواری را به شما عزیزان بیاموزیم.
همانطور که به احتمال زیاد می‌دانید، هدف بسیاری از دامداران برای نگهداری انواع دام زنده ، تولید گوشت قرمز مصرفی جامعه می باشد . خوشبختانه در طی چندین سال گذشته صنعت پرورش دام پیشرفت های خوبی را تجربه کرده است. اما نکته ای که با وجود این پیشرفت ها به مرور به فراموشی سپرده شده است، حفظ کیفیت گوشت در عین افزایش مناسب وزن بره می‌باشد.
برای بالابردن کیفیت گوشت تولیدی، باید به تغذیه و نوع خوراک بره ها در طول فصل پروار توجه زیادی کرد. اما با این حال تهیه خوراک های مغذی و گران قیمت تنها مسئله ای نیست که باید برای افزایش وزن بره در نظر گرفته شود. همچنین سنگین کردن دام نباید تنها از طریق افزایش سطح چربی گوشت انجام شود.
- مطلب به روز: جدیدترین تغییرات قیمت گوسفند زنده را از لینک مشاهده نمایید.
چرا گوسفند چاق نمی‌شود؟
مهم ترین نکاتی که به شما برای افزایش وزن بره به صورت درست، کمک می کند عبارت هستند از:
مصرف جیره های مبتنی بر دانه ها را به مرور افزایش دهید:
در این مورد باید بدانید که تغذیه با غلات و دانه هایی همچون جو در اواخر فصل پروار سبب افزایش تدریجی سرعت وزن گیری بره ها خواهد شد.
برای اثر بخشی بیشتر باید همیشه به صورت دقیق نوع جیره را بررسی کنید. اینکه باید میزان مصرف غلات را آهسته آهسته اضافه کنید بدین خاطر است که مصرف دانه زیاد می تواند منجر به چرب شدن بیش از حد گوشت بره ها شود و همچنین می تواند سیستم گوارش این حیوانات جوان را نیز اذیت کند. تغییرات نوع علوفه را در اواسط فصل پروار به آرامی اعمال کنید تا جایی که در ابتدا بهتره که روزانه تا 100 گرم میزان غلات جیره را به ازای هر راس گوسفند افزایش دهید.
هر هفته بره های خود را وزن کنید:
کنترل دقیق وزن بره های بسیاری مهم است. اهمیت این موضوع به حدی است که حتی برخی کارشناسان توصیه می کنند هر هفته باید اینکار انجام شود.
عمل وزن گیری باید قبل از شروع تغذیه انجام شود و روند افزایشی روزانه و هفتگی دریک برنامه یا دفتر یادداشت گردد. اگر رشد بره ها کم باشد بایستی در اسرع وقت مشکل آن بررسی شود. برخی اوقات حتی ممکن است برای اثر بخشی بیشتر فضای بزرگ تری را برای بره ها اختصاص داده و یا ترکیبات خوراک این حیوانات را تغییر زیادی دهید. عمل به نکات بهداشتی و پیشگیری از بیماری ها نیز بسیار مهم می‌باشد.
در کل نظارت بر روند افزایش وزن بره ها موضوعی مهم است که همه دامداران سایت بازار گوسفند سعی می کنند با حفظ کیفیت گوشت تولید ، بازدهی فعالیت دامپروری خود را زیاد کنند.
به جیره بره ها پروبیوتیک اضافه کنید:
افزودن مکمل های پروبیوتیک به خوراک بره ها ایده بسیاری خوبی برای افزایش وزن گیری بره های در حال پروار می‌باشد. پروبیوتیک ها به بالابردن کیفیت گوشت بره ها و عضله سازی این حیوانات کمک شایانی می کنند و همچنین به مبازره با عفونت ها و انگل های روده می‌پردازند.
آب پاکیزه و زیادی را برای گله خود تامین کنید:
اگر دوست دارید که در مورد ارتباط تغییرات آب و هوایی با دامپروری اطلاعات کاملی را بدست آورید، مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می کنیم.
نتیجه های بسیاری از تحقیقات نشان می دهد که اگر گوسفندان به حد کافی آب ننوشند ، قادر نخواهند بود غذای کافی بخورند و این موضوع در فصول سرد رایج تر اتفاق می‌افتد. متاسفانه برخی گوسفند داران گمان می کنند که در زمستان حتی می توانند ، برف را جایگزین آب کنند. به جز کیفیت و پاکیزگی آب، متعادل بودن دمای این ماده حیات بخش نیز بسیار مهم است. اگر دمای آب پایین باشد، بره ها و گوسفندان بالغ مجبورند که انرژی و کالری بیشتر برای متعادل نمودن دمای بدن خود بسوزانند و از نظر جسمی این مشکل بدن این حیوانات را ضعیف می‌کند.
از علوفه با کیفیت بالا استفاده کنید:
اگر به صورت سنتی به دامداری می‌پردازید، نباید تنها به ارزش غذایی علوفه چراگاهی اکتفا کنید، بلکه باید از باکیفیت ترین علوفه ها مانند یونجه، جو، نیز استفاده کنید.
استفاده از مکمل و واکسیناسیون را فراموش نکنید:
همیشه بهتره قبل از شروع ضعف و بیماری در گله ی بره ها به سلامتی گوسفندان خود توجه داشته باشید. بسیاری از مشکلات ناشی از سالم نبودن بره ها اعم از مزمن و حاد وجود دارد که می توانند حتی به شکست برنامه پرورش شما نیز منجر شوند.
اگر می خواهید که از چنین مشکلاتی دور شوید باید حتما تاریخچه کامل تغییرات و رشد گله خود را به خوبی ثبت کرده و به برنامه واکسیناسیون تجویز شده توسط دامپزشک کامل عمل نمایید. همچنین مصرف داروهای پیشگری و درمان انگل ها را جدی بگیرید.
مورد بعدی که به عنوان محرک رشد بره پرواری شناخته می‌شود، استفاده از مکمل های معدنی است. مصرف نمک، آهن، فسفر، کلسیم مس و سایر مواد معدنی برای دام هایی همچون بره های جوان بسیار مفید خواهد بود.
از رشد انگل ها در بدن بره ها جلوگیری کنید:
انگل های داخلی به طور باورنکردنی در میان گوسفندان شایع هستند. بیشتر این انگل ها از طریق تغذیه نادرست به بدن این حیوانات وارد می شوند.
چند راهکار دیگر برای کمک به سالم ماندن و رشد زیاد گوسفندان و بره ها
به طور کلی قبل از شروع به بررسی چگونگی افزایش وزنگیری بره ها باید به نیازهای اساسی این حیوانات توجه داشته باشید. اطمینان حاصل نمودن از اینکه گوسفندان شما سرپناهی مناسبی برای رشد و نمود دارند ، جزو اولین اولویت های یک دامدار موفق می‌باشد.
در حالی که در بیشتر مناطق کشور اکثر گله ها را در مدت زیادی از سال را در فضا باز و مراتع نگهداری می کنند اما هنوز هم این حیوانات به پناهگاه و اصولا یک ساختمان مناسب جهت نگهداری در برابر سرما و گرما زیاد، نیاز دارند. اگر چنین محیطی را برای دام های خود ایجاد نکنید، گوسفندان مجبورند برای حفظ تعادل گرمایی ، بخش عمده از انرژی خود را خرج کنند. همچنین آنها در میحط بسته به یک تهویه مناسب نیز نیازمند هستند.
مورد بعدی که باید در نظر داشته باشید این است که نباید بره ها و گوسفندان ، مسافت های زیادی را هر روز طی کنند. این بدان معنا نیست که اصلا باید جلوی رفت و آمد این حیوانات را بگیرید اما معمولا هرچه مسافت های بیشتری را گوسفندان طی کنند لاغر تر می‌شوند. رفت و آمد یا به نوعی ورزش کردن در چند ماه قبل از کشتار (در حالت ایده آل صبح زود و اوقات خنکی روز) تا حدودی به عضله سازی و حذف چربی های زیاد گوشت کمک می کند.
تفاوت بین وزن گرفتن بره با افزایش میزان چربی گوشت تولیدی چیست؟
حتما در صورت علاقه مندی و فعال بودن در زمینه دامپروری می دانید که بالابردن وزن بره ها تا زمانی که از لحاظ اقتصادی عرضه آنها به بازار مقرون به صرفه باشد کار چندان ساده ای نیست و مستلزم رعایت بسیاری از نکات می‌باشد.
اما خب به دلایل مختلف از جمله ناآگاهی، بسیاری از مردم افزایش سطح چربی بدن بره ها را به عنوان محرک رشد بره پرواری در نظر می گیرند و آن را به عنوان فرایند چاق شدن این حیوانات به حساب می‌آورند. باید بگوییم که این فرایند یک فرایند غلط و اشتباه است. اضافه نمودن چربی برای افزایش وزن بره فایده ای ندارد و حتی به کیفیت گوشت نیز لطمه وارد می کند. در بسیاری از کشور های دنیا زمانی که یک شخص دامدار قصد فروش این چنین بره هایی را داشته باشد، قادر نخواهد بود آنها را به قیمت مناسب به فروش برساند.
همانطور که می‌دانید در زمانی که چنین گوسفندانی به کشتارگاه برای ذبح و قصابی ها برای فروش فرستاده می‌شوند، مقادیر زیادی از چربی های لاشه بریده شده و به راحتی دور انداخته می شوند و با وجود این قضیه هنوز هم بیشتر کشتارگاه ها برای همین میزان چربی های کم مصرف نیز هزنیه کشتار دریافت می‌کنند.
به طور کلی بهتره که به جای بالابردن چربی بدن گوسفندان، بر روی عضله سازی و وزن گیری صحیح اینگونه دام ها تمرکز داشته باشد. اگر به عنوان یک پرورش دهنده گوسفند، این امر را به درستی اجرا کنید، خیلی زود در میان مردم به لحاظ کیفیت بالای گوشت تولیدی تان مشهور شده و می توانید در بازه ای طولانی تر، سود آوری بیشتری را تجربه نمایید.
مهم ترین نکات رشد بره از زمان تولد تا بلوغ کامل
طول مدت رشد
در حیوانات ثابت نیست و برای هر گونه حیوانی مدت زمان مشخصی دارد. مثلا در گوسفند 2 تا 3 سال است.
تفاوت رشد پرواری با رشد وزنی
در رشدپرواری هر چه اضافه وزن بیشتر باشد بهتر است. در نژادهای گوسفندان بومی ایران مقادير رشد پرواری روزانه متغیر می باشد. رقم اضافه وزن روزانه معیاری از رشد مطلوب و اقتصادی است و رسیدن به رشد مطلوب از نظر وزنی و اقتصادی پایان برنامه پرواربندی خواهد بود. در پرواربندی ذخیره مواد معدنی در اسکلت حیوانات مورد نظر نیست و فقط ذخیره تولید گوشت و چربی متعادل اهمیت دارد و تامین مواد معدنی و سایر مواد اضافی فقط تا حدودی است که سلامتی حیوان حفظ شده و کمک به رشد نماید.
منحنی رشد روزانه (یا ماهیانه) از بدو تولد تا پایان دوره پرواربندی
نحوه اضافه وزن زنده روزانه (که با گرم در روز عنوان می شود) یا با (کیلوگرم در ماه عنوان می شود) نمایانگر سرعت رشد است.
منحنی رشد را با توزین تمامی افراد گروه پروار و یا چنانچه پرواربندی در سطوح وسیع انجام می شود در گروه های کوچک تصادفی بصورت ماهانه و یا هفتگی انجام داده و ارقام حاصله را با تقسیم در زمان توزین به افزایش وزن روزانه تبدیل نمود. این امر کمک به تصحیح اشتباهات تغذیه ای و مدیریت نموده و زمان پرواربندی را مشخص می‌کند.
در حالیکه اگر ادامه منحنی تمایل عمودی خود را از دست داده و یا آهنگ آن کاهش یافت با توجه به هزینه های تغذیه، کارگرو مدیریت احتمالا درآمد حاصله از پروار کاستی گرفته و اقتصاد پروار در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
رشد بره از زمان تولد تا پایان شیرخوارگی
بسیاری از دانشمندان معتقدند عامل اولیه که در سرعت رشد بره جوان موثر است، ظرفیت یا استعداد شیردهی میش مادر است و کلیه عوامل دیگر از قبیل نوع قوچ و نژاد و غیره از عوامل درجه دوم محسوب می شوند. (اثر تکمیلی مادری) در تغذیه حیوانات در حال رشد از بدو تولد سه دوره متمایز قابل تشخیص است.
اولین دوره زمانی است که بره به عنوان غذا فقط از شیر مادر تغذیه می کند، شیر آغوز و به دنبال آن شیر کامل که از نظر ترکیبات تا حد زیادی با احتیاج حیوان انطباق داشته و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در دومین دوره شیر مادر مکفی برای ادامه رشد و تامین احتیاجات بدن نبوده و بایستی مواد غذائی و علوفه تکمیلی به بره داده شود.
در سومین دوره که شیر قطع می شود و مواد غذائی مختلف تشکیل دهنده ترکیبات اصلی مورد نیاز بعنوان جیره روزانه با مشخصات ویژه هماهنگ با هدف نگهداری به بره داده می شود.
عوامل موثر بر سرعت رشد بره
عوامل موثر در سرعت رشد بره را پس از تولد باید به دو دسته تقسیم کرد.
الف – رشد اولیه بره مناسب با ظرفیت با استعداد شیردهی میش مادر است و بنابر این عامل اولیه رشد بدون در نظر گرفتن ظرفیتهای توارثی، (عامل تغذیه ای است) چنانچه قدرت رشد بره ها از نشر ارثی در نژادهای مختلف مساوی فرض شود سرعت رشد به کیفیت شیردادن بستگی خواهد داشت بنابراین تغذیه کامل بره ها بعد از شیر مادر باعث شناسایی استعداد و رشد آنها می گردد.
در نتیجه بره هایی که در ابتدا شیرخوارگی روزانه (300 گرم) اضافه وزن دارند در مقایسه با بره هایی که در ابتدا شیرخوارگی روزانه (200 گرم) اضافه وزن دارند، در ادامه زندگی وزن بالاتری را تولید خواهند نمود حتی اگر گروه دوم با علوفه ای با کیفیت و کمیت افزونتر تغذیه گردند قادر نخواهند بود هماهنگ با گروه اول رشد کنند.
ب- نمو بدن بره به وضع ژنتیکی (توارثی) والدین آن بستگی دارد. بنابر این عامل آن نژادی با ارثی است. پس از تولد، منحنی رشد روزانه یا بعبارت دیگر اضافه وزن روزانه بره تا چند ماه اول زندگی و شیرخوارگی سریع می باشد. بطور متوسط بره از یک ماهگی تا پنج ماهگی دارای بیشترین سرعت رشد است و رشد همچنان تا مرحله بلوغ جنسی با سرعت رشد کمتری ادامه دارد. مطالعه و بررسی های متعدد نشان داده است که بره تک سریعتر از دوقلو و دوقلو سریعتر از سه قلو رشد می کند
در حقیقت سرعت رشد بره های 10 تا 30 روزه با میزان شیردهی مادر رابطه مستقیمی وجود دارد. در صورتیکه اندازه رشد بره از 30 تا 90 روزه گی به تنهایی نمی تواند بیانگر مقدار شیر مادر بوده و عوامل دیگری نظیر وراثت در اندازه رشد بره موثر خواهد بود. بطور متوسط برای هر کیلو وزن بره ای که فقط از شیر مادر تغذیه می نمایند می توان ۵ تا ۶ لیتر شیر در نظر گرفته شود.
به طور اساسی اثر شیر به موازات استعداد ارثی رشد بره و جنس بره تغییر می نماید. معمولا بطور متوسط حدود 3.3 تا 5 لیتر شیر برای هر کیلوگرم اضافه وزن در بره های ماده در نژادهای مختلف گوسفند مورد نیاز است.
چه میزان غذا و خوراک برای رشد بره کافی است؟
برخلاف تصورات عموم دامداران، برای رشد بهتر گوسفندان (بره های پرواری) تنها نباید بر روی نوع خوراک و میزان آن تمرکز کرد بلکه با در نظر گرفتن اهمیت این دو مورد باید به سن بره، شرایط نگهداری و شیر مست بودن یا نبودن بره نیز توجه کرد. به طور میانگین ضریب تبدیل یک بره شیر مست 25
کیلویی به مراتب کمتر از یک بره با همان شرایط بدنی اما در وزن 40 کیلوگرم است. اگر بره های پرواری شما در سنین و وزن پایین تری قرار دارند، بهتر به جای افزایش حجم خوراک دهی به کیفیت خوراک توجه کنید.
مرحله پایان شیرخواره گی تا بلوغ بره
در این مرحله که شیر مادر و مواظبت های مادری قطع می شود به تدریج اثر آن نیز بر رشد بره کاهش یافته و جایگزین آن ارگانیزم جدیدی است که از مقابله اختصاصات ارثی و فردی در برابر محیط بوجود آمده است.
با توجه به یکسانی محیط در گله های تحت پرورش یک واحد به نظر می رسد که تفاوت رشد در حیوانات مختلف یک گله موضوعی ارثی باشد به عبارت دیگر یک حیوان ظرفیت رشد را تا اندازه معینی با در نظر گرفتن شرایط مناسب و مساعد از راه توارث بدست آورد. و بدین ترتیب تحت هیچگونه شرایطی بیش از ظرفیت رشد خود بزرگتر نخواهد شد و البته اگر شرایط در جمعیت منفی باشد بدون شک حیوان به رشد کامل نخواهد رسید. بدیهی است مجموعه های ارثی متفاوت تحت شرایط محیطی تظاهرات متفاوتی را نمودار خواهند ساخت.
رشد دام را باید در دو قسمت مورد مطالعه قرار داد.
- اول از جهت افزایش وزن: رشد دام از نظر وزن عبارت است از افزایش وزن که هم بسته و همراه با افزایش سن صورت می گیرد و این تحولی کمی است.
- دوم از جهت نمو قسمت های مختلف بدن: در صورتیکه رشد دام از نظر توسعه بدن عبارت است از یک سلسله تحولات تدریجی که برای رسیدن به مرحله بلوغ صورت می گیرد. در این مرحله عضلات شکل و حجم می گیرند و ترکیبات شیمیایی آن به مرحله نهائی می رسد این دگرگونی کیفی است.
به طور کلی با توضیحات فوق الذکر می توان بیان نمود که مرحله پایان شیرخوارگی تا بلوغ رشد گوسفند در دو عامل عمده و مهم می تواند شکل پذیری داشته باشد اول عوامل توارثی که از میش و قوچ یا مادر و پدر و اجداد خود به ارث برده و دوم عوامل محیطی که بسیاری آنرا از عوامل ارثی مهم تر می دانند و شامل کلیه شرایط و عوامل محیطی نظیر آب و هوا، ارتفاع محیط از سطح دریا، پیشگیری از بیماریها با رعایت بهداشت، آغل مناسب وسایل و تجهیزات مکفی، تغذیه و توازن آن با وزن و اهداف نگهداری و نحوه و زمان و دفعات تعليف و بطور کلی مدیریت بوده و نقش تعیین کننده در امر تامین رشد از مرحله شیرخوارگی تا بلوغ کامل را بعهده دارد.
نتیجه گیری:
در نهایت سالم نگه داشتن گوسفندان بهترین راه برای افزایش وزن آنها و آماده کردن بره ها برای عرضه بازار می‌باشد. به هر حال گوسفندی که با مشکلات سلامتی رو به رو باشد، به خوبی افزایش وزن نخواهد داشت و حتی ممکن است به کل گله آسیب وارد کند.
توصیه ما به شما دامداران عزیز این است که همواره به بهبود مهارت های دامپروری خود توجه داشته باشید. چنانچه این مسیر تکامل را طی کنید احتمالا خیلی زود از فواید بی نهایت این کسب مهارت و آگاهی به روز شده، استفاده خواهید کرد.
تهیه شده توسط مجموعه بازار گوسفند مرکز خرید انواع دام زنده در تهران ( گوسفند ، خروس و مرغ زنده )
خیلی خوب بود