معرفی شغل گاوداری | پرورش گاو

امروز قصد داریم در مورد یکی از مشاغل مهم در مناطق روستایی و عشایری که افراد زیادی در این حرفه مشغول به فعالیت هستند توضیحاتی را ارائه نماییم. چنانچه قصد ورود به این شغل را دارید یا واحد گاوداری صنعتی یا سنتی دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما نکات اشاره شده در این بخش را مطالعه نمایید. اطلاع یافتن از  نکات مطرح شده به روند پیشرفت کسب و کار شما دامداران عزیز کمک قابل توجهی می‌کند.

تحقیق در مورد شغل گاوداری

شیر و فرآورده های لبنی در سراسر جهان متقاضی های زیادی دارد و امروزه بخش صنایع لبنی یکی از جذاب ترین و پر رونق ترین بخش ها کسب و کاری در سرتاسر جهان است.

در جهان هرگز تقاضا برای شیر کاهش نمی یابد و همواره این تقاضا مطابق با رشد جمعیت جهان افزایش خواهد یافت. علاوه بر شیر، نیاز بشر به تامین گوشت نیز با نرخ رشد صعودی همراه است پس کسانی که می خواهند وارد شغل پرورش گاو و گاوداری شوند لازم نیست نگران بازاریابی محصولات خود باشند. زیرا این شغل جزو مشاغلی است که به راحتی می‌توانید محصولات خود را به فروش برسانید.

شغل گاوداری

تنوع نژادی و وجود سیستم های مختلف پرورشی (متمرکز ، مراتع دائمی یا موقت ، مخلوط و …) می‌تواند جزو نقاط ضعف و یا قوت این صنعت به حساب آید.

نکات آموزشی پرورش گاو

همانطور که می دانید گاوها در دسته حیوانات نخشوار کننده بسیار مفیدی برای انسان ها هستند که به وسیله آنها می توان برخی از نیازهای اساسی بشر از جمله نیاز به گوشت و شیر را تامین کرد. پرورش این حیوانات علاوه بر برطرف کردن این مواد لبنی می تواند سودآوری ویژه ای را نیز برای پرورش دهندگان خود به وجود آورد.

پرورش گاو می تواند برای کسانی که  که قصد اشتغال زایی دارند و در مناطق روستایی و عشایری زندگی می کنند گزینه ی مناسبی باشد . علاوه بر تمام موارد فوق شغل گاوداری دوست دار طبیعت است و هیچگونه آلودگی خاصی تولید نمی‌کند.

شما می توانید با استفاده از نیرو کار خانوادگی نیز وارد این حرفه شوید. داشتن یک برنامه مناسب و استفاده از روش های نوین دامپروری سود شما را تضمین می کند.

پرورش گاو شیری به نسبت کاری سخت و پر زحمت می باشد که به دو صورت سنتی و صنعتی انجام می‌شود.

این حیوان از طریق تغذیه با مواد مغذی که متناسب با هر مرحله از پرورش آنها می باشد می توانند محصولات لبنی درجه یکی را به میزان قابل توجهی تولید کنند.

عوامل موفقیت آمیز در داشتن یک گاوداری پربازده و سود آورد به رعایت نکاتی از جمله مدیریت صحیح چه در بحث تغذیه ای و چه در بحث هزنیه های نگهداری و استفاده از تکنولوژی های نوین‌، رعایت بهداشت جایگاه نگهداری گاو ها و همچنین مدیریت روند تولید مثل در گله گاوها، نیازمند است.

نکته دیگری که صاحبان گاوداری ها باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند به کارگیری و پرورش نژادهای برتر گاوهای شیری می باشد. هر کدام از نژادهای موجود گاو شیری ویژگی هایی را دارا می باشند که سبب به وجود تفاوت هایی میان آنها می شود.

• برای اطلاع از بهترین نژادهای گاو شیری پیشنهاد میکنم حتما این مقاله را مطالعه نمایید.

یکی دیگر ازمهم در شغل گاوداری شناخت دلایل کاهش میزان آبستن بودن گاو و همچنین علل سقط جنین در آنها می باشد. یک دامدار برای هر یک از دام های خود هزنیه های زیادی مجبور است متقبل شود تا بتواند در ادامه از حیوانات خود بهره برداری کند. بدست آوردن شیر در گاوهای شیری نیازمند داشتن توانایی بالای گاو ها برای بارداری است. نازایی، زایمان زودتر از موعد و سقط جنین از مهم ترین علل وارد آمدن خسارات به مجمتع های گاوداری می‌باشد. کنترل این مشکل برای گاوداران بسیار حائز اهمیت است. برای کنترل و پیشگیری این موضوع باید عوامل مختلفی از جمله مشکلات محیطی، بیماری های عفونی، تغذیه، نقص های ژنتیکی را بررسی کرد.

• درباره سن مناسب برای زایمان گاو اینجا بخوانید.

توصیه می شود در گاوداری ها و مجتمع های دامپروری دام سبک مسائلی مانند میزان تولید شیر و خصوصیات آن، نوع نژاد و تیپ دام، چرخه بازده ای دام و همچنین شرایط تولید مثل هر کدام از حیوانات به صورت شناسنامه دار ثبت و رکورد گیری گردد انجام شود. تا زمانی بتوانید دام های پیر و غیر مقرون به صرفه گله خود را با نوع جوان تر و فعال تر آنان به سادگی جایگزین کنید. علاوه بر مزایای ذکر شده برای اینکار شما می توانید صرفه جویی خوبی با حفظ کیفیت علوفه برای دامداری خود داشته باشید و همچنین میزان کنترل شما برای مدیریت صحیح تر بیشتر می شود.

همچنین شناسایی دقیق رفتارها و خصوصیات گاو در هنگام فحل شدن به گاوداران کمک زیادی می کند تا بتوانند نرخ زاد و ولد را در گله خود افزایش دهند.
چنانچه گاوی در این مرحله قرار نداشته باشد انجام تلقیح اجباری می تواند خطرناک باشد و دچار عفونت نیز ممکن است شود.

• در این سایت بخوانید: آیا همه گاوها شاخ دارند؟

انجام واکسیناسیون برای گاو ها 

با وجود اینکه نظریه های مختلفی در مورد نحوه واکسیناسیون گوساله های تازه متولد شده وجود دارد از جمله این که بهتر است گوساله ها را در همان ابتدای تولد واکسینه نکرد و بعد گذشت مدتی این کار را انجام دارد اما به هرحال بهتر با مشورت دامپزشک حتما صورت گیرد.

گاوداری صنعتی

تا حدود چند قرن گذشته پرورش گاو در هر خانواده تنها برای رفع نیازهای همان خانواده مورد استفاده قرار می گرفت . اما این روش پس از سال ها نمی توانست پاسخگوی احتیاجات جامعه رو به رشد از لحاظ نرخ جمعیتی باشد. از این رو کم کم گاوداری هایی با عنوان صنعتی و نیمه صنعتی با ورود علم و تکنولوژی پا به عرصه ظهور گذاشته اند.
این مجتمع های دامپروری توانستند با بالا بردن نرخ بازده ای هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی تا حدود بسیار خوبی به نیازها را پاسخ دهند.
در این گاوداری های صنعتی بی شک مدیریت صحیح مهم ترین گام برای پیشبرد اهداف تولید می باشد. در گاوداری ها صنعتی میزان تعامل با کارشناسان و دامپزشکان نسبت به حالت سنتی چندین برابر است.

برای حفظ هرچه بیشتر رفاه گاو ها و افزایش بازدهی می توانید در مجتمع گاوداری خود از دستگاه برس اتوماتیک استفاده نمایید . این وسیله برای حفظ نظافت و تیمار نمودن گاو ها کاربرد دارد. گاو ها معمولا برای خاراندن بدن، خود را دیوارها، آبخوری ها، ستون ها و … می مالند، با به کارگیری این برس ها می توانید این نیاز گاو هایتان را برطرف نمایید.

نکاتی مفید در مورد چگونگی پرورش گاو در گاوداری ها 

1. نوع تغذیه و جیره بندی بر اساس شرایط دام ها تعیین می شود.
2. رعایت اصولی بهداشتی با قدرت پیگیری می شود.
3. بدون توجه به بالا بردن نرخ تولید مثل در گله گاوهای خود نمی توانید انتظار تولید شیر بالایی نیز داشته باشید از این رو گاوهایی که پیر شده اند و توانایی تولید شیر و تولید مثل خود را به مروز از دست داده اند را حتما با گوساله های جوان جایگزین کنید.
4. سعی کنید میزان بار میکروبی شیر تولید شده در مجتمع پرورشی خود کاهش دهید.
5. وجود میزان یونجه مناسب در جیره غذایی گاوهای شیری می تواند مقدار شیر و درصد چربی آن را افزایش دهد.
6. برای شروع کار پرورش گاو خرید گوساله های مرغوب و نژاد دار از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
7. از خریداری گوساله های بیمار اجتناب کنید.
8. در هنگام تولد گوساله ها موارد بهداشتی و تغذیه ای لازم مثل ضدعفونی نمودن بند ناف را حتما جدی بگیرید.
9. سلامتی گوساله ها و گاوهای شیری خود را مدام بررسی کنید چون به هر حال امروزه هزنیه پیشگیری بسیار کم تر از درمان بیماری ها می باشد.
10. گوساله های قدیمی گله خود را از گوساله های قدیمی جدا کنید.
11. جایگاه نگهداری دام های شما باید استاندارهای لازم را داشته باشد از جمله این استاندارها داشتن زهکشی مناسب برای تخیله آب در نظر گرفته شود.
12. آب که برای شستشو در مرحله شیردوشی استفاده می شود باید هیچگونه آلودگی خاصی نداشته باشد.
13. توجه نکردن به دما شیر مصرفی گوساله ها در فصل زمستان می توانید بیماری های مختلف را به وجود آورد . متعادل نمودن دمای این شیر با دمای بدن گوساله ها از طریق گرم کردن باید حتما صورت گیرد.
14. جداسازی گاوهایی که جدیدا سقط جنین داشته‌اند از سایر گاو ها و بلافاصله ضدعفونی نمودن محیطی که سقط در آنجا انجام شده است بسیار مهم است.
15. پاک سازی جایگاه گاو ها از حیوانات موذی و ولگرد که از یکی مهم ترین عوامل انتقال بیماری هستند.
16. بازرسی مکرر علوفه و خوراک مصرفی دام ها از لحاظ کیفیت و نداشتن هیچ گونه آلودگی
17. ایمن سازی گاو ها در برابر بیماری های عونی که منجر به سقط جنین می شوند.
18. شاخ های گوساله های خود را بهتر است با رعایت نکاتی از بین ببرید تا در آینده و هنگامی که این گوساله ها رشد کردند از طریق این شاخ ها به یک دیگر نتواند آسیب وارد کنند.
19. محیط گاوداری خود را به طور مداوم تمیز و ضدعفونی کنید.
20. برای کاهش هزینه ها سعی کنید علوفه مورد نیاز را خودتان تولید و کشت کنید و یا حداقل از دلالان و واسطه ها خریداری ننمایید.
21. گاوها نسبت به آب تمیز و سالم بسیار حساس هستند پس باید آب آشامیدنی آنان تمیز و گوارا باشد .
22. برای کار پرورشی خود گوساله هایی که با کیفیت هستند را مدنظر قرار دهید، این گوساله ها نباید بیمار باشند.
23. در هنگام جابجایی گوساله ها و گاوهای خود حتما از وسایل مناسب و جادار استفاده کنید.
24. برای هر گوساله خود حدود 5 متر مربع فضا در جایگاه نگهداری آنان آماده کنید.
25. هنگام ورود انواع ماشین آلات به محیط گاوداری چرخ های آنان را ضدعفونی کنید. برای اینکار می توانید در ابتدا ورودی یک حوضچه ای را تعبیه نمایید.
26. کف و بستر جایگاه نگهداری این حیوانات باید گرم و خشک باشد و همچنین این جایگاه باید دارای سقف ، پنجره برای تهویه مناسب باشد.
27. شیب بندی و زهشکی خوبی را بر کف جایگاه در نظر بگیرید.
28. گوساله در زمان تولد باید حدود 10 درصد وزن خودش را شیر بخورد و بعد کم کم به سراغ خوراک و استارتر باید رفت.
29. آب تمیز و گوارا را به صورت آزادانه در اختیار دام های خود قرار دهید.

در هر بار زایش گاو تعدادی هر چند اندک از گوساله های تازه متولد شده دچار تلفات می شوند و این باعث وارد آمدن خسارت هایی به مجمتع گاوداری و پرورش گاو خواهد شد برای کاهش نرخ مرگ و میر باید از روش های مناسبی استفاده کنید.

از جمله کارهای ضروری که باید انجام دهید توجه داشتن به بحث تغذیه و سلامت مادر در دوره بارداری می باشد.

جیره مصرفی گاو آبستن باید ترکیبی کامل از انواع ویتامین ها به خصوص ویتامین A مواد معدنی و سرشار انرژی باشد . اسپرم بعد از تولد گوساله سریعا مجرا های تنفسی حیوان را تخلیه کنید.

بند ناف را با محلول تنتورید ضدعفونی کنید. حتما توجه داشته باشید که دمای محیط بالاتر از 25 درجه سانتی گراد باشد زیرا گوساله توانایی تحمل محیط سرد را ندارد.

بعد از انجام این مراحل به میزان مناسب آغوز را با صبر به میزان اندک اندک به حیوان بخورانید . خوراندن آغوز به دلیل داشتن مواد مغذی برای ادامه حیات سالم گوساله نقش مهمی دارد.

• دستگاه شیردوشی چیست ؟

مشکلات تاسیس گاوداری

برخلاف تصورات اکثر مردم، ورود به این شغل چندان هم اسان نیست و برای رسیدن به سود زیاد شما باید صبر ، مهارت و سرمایه کافی داشته باشید و مراحل کار را قدم به قدم طی کنید. در اینجا ما به طور خلاصه مراحل اصلی نحوه مشغول شدن در این شغل را به شما معرفی می‌کنیم.

اولین مرحله انتخاب یک محل مناسب است که دارای شرایط محیطی مطلوب از قبیل تهویه مناسب، قابلیت تنظیم دما و نورگیری خوب باشد را باید انتخاب نمایید. سپس نوبت به انتخاب نژاد مناسب می‌رسد.

اگر سابقه فعالیت در این حرفه را ندارید حتما از افراد با تجربه کمک بخواهید و مجوز های لازم را دریافت کنید. استفاده از بهترین مواد مغذی نظیر کنسانتره را حتما جدی بگیرد.

به دلیل گرانی نهاده‌های دامی در صورت استفاده نکردن از یک جیره غذایی مناسب با ضررهای مالی هنگفتی مواجه خواهید شد.

یک گاو شیرده به حدود 5 لیتر آب برای تولید یک لیتر شیر نیاز دارد بنابراین گاوداری خود را در جایی تاسیس کنید که به آب کافی و تمیز دسترسی داشته باشید . نکته مهم دیگر دسترسی داشتن به یک مسیر حمل و نقل مناسب در محل گاوداری می باشد. همیشه از دکتر دامپزشک بخواهید تا گاوهایتان را مورد معاینه قرار دهند.

چند نکته مهم دیگر برای موفقیت در شغل گاوداری و پرورش گاو

در فصول گرم سال گوساله ها بازده رشدی کم تری دارند. میزان ایمنی بدن آنها پایین می‌آید و حساسیت به بیماری ها به دلیل کاهش خوراک مصرفی افزایش می یابد . نتیجه این فرایند ضرر اقتصادی می باشد که علاوه بر بیماری به کاهش وزن و افزایش مرگ و میر می انجامد . برای حل این مشکل می توانید از مکمل کروم استفاده کنید.

حتما محیط نگهداری گاو و گوساله های خود را تا حد امکان خشک و تمیز نگهدارید. برای این مورد می توانید در تابستان ها از خاک اره و در زمستان از کاه استفاده کنید.

اهمیت داشتن ارتباط مستمر با دامپزشکان در گاوداری ها

سالم بودن گوساله و نداشتن بیماری یک متغییر اساسی و کلیدی در روند نگهداری سودآور این حیوانات به شمار می‌رود. با وجود اینکه یک گاودار موفق و با تجربه باید نشانه‌های سلامت یا بیماری در گله گاو و گوساله‌های خود را بداند اما از آنجایی که بسیاری از علائم ممکن است به صورت پنهان یا پیچیده در بدن دام بروز پیدا کنند، حتما جهت اجرای درست پروتکل‌های مدیریتی گله به صورت مرتب از دامپزشکان بخواهید که گله شما را معاینه و ارزیابی کنند.

ارتباط مستمر با دامپزشکان این امکان را به شما پرورش دهندگان گاو می‌دهد که در صورت پدید آمدن یک بیماری نهفته یا کمتر پیشرفته با هزنیه های کم، بیماری را کنترل نمایید و در اکثر مواقع از شیوع بیماری های پیشگیری کنید. همچنین به خاطر اینکه آنها کاملاً از مسائل بهداشتی و بیماری های شایع شده در منطقه آگاهی دارند، خیلی بهتر قادر به کنترل و پیشگیری هستند.

مهم‌ترین نشانه های سلامت گوساله عبارتند از:

1. داشتن موهای براق و مرتب
2. عدم تورم و عفونت در ناحیه ناف
3. خشک بودن قسمت ناف در بدن گوساله ها
4. داشتن گوش های برافراشته
5. دم خشک و پر مو (آغشته بودن دم به مدفوع نشانه اسهال است)
6. خالی نبودن مثلث فلنک
7. آرام و منظم نفس کشیدن
8. درست راه رفتن بدون هیچگونه لنگش
9. داشتن حالت ارتجاعی پوست (اگر بدن گوساله دچار کم آبی یا بیماری شده باشد، با کشیدن پوست، آن ناحیه از پوست به سرعت حالت طبیعی خود باز نمی گردد)
10. نبود خلط، رطوبت یا هر گونه ترشح چرکی در ناحیه بینی (وجود ترشحات در ناحیه بینی نشان دهنده وجود یک بیماری معمولا ویروسی است)

قبل از خرید گوساله برای گله خود حتما تمامی قسمت های بدن دام را از بالای بینی تا نوک دم بررسی کنید.

تاثیر نامطلوب گرما بر روند تولید در صنعت پرورش گاو

تنش گرمایی و عدم کنترل آن نقش به سزایی در کاهش تولیدات محصولات دامی در گاوداری ها دارد. از آنجایی که راندمان کاری برای صنعت گاوداری بسیار با اهمیت است. دامدارانی که در این صنعت مشغول به فعالیت هستند همواره باید به دنبال رفع عوامل استرس زا برای دام های خود باشند. همانطور که گفته شد گرمای بیش از حد تاثیرات نامطلوبی بر میزان تولیدات گاو ها به وجود می‌آورد. از جمله این تاثیرات می توان به کاهش تولید شیر، کاهش روند وزن گیری، افزایش سقط جنین ،کم اشتهایی دام، کاهش تولید مثل و شیوع بیماری های مختلف اشاره کرد.

ایجاد سایه بان، استفاده از سیستم های گرمایشی و سرمایشی، به کارگیری فن و مه پاش، آزادانه قراردان آب خنک و خوراک دهی درست می تواند در مقابله با تنش گرمایی موثر واقع شوند.

ضرورت پیشگیری از عوامل استرس زا در گاوداری ها

همانطور که ممکن است اطلاع داشته باشید عوامل استرس آور و تنش زا به شدت بر عملکرد هایی مانند تولید شیر و تولد گوساله ها تاثیر گذار هستند . از لحاظ رفتارشناسی در گاوها، هنگامی که برای دفعات نخستین این حیوانات با عوامل استرسی روبه رو می شوند علائم شدیدی از خود نشان می دهند اما بعد از مدتی شدت این علائم کم تر می شود اما مشکلات ناشی از این عوامل همچنان خود را نشان می دهند و این به معنی است که گاو های شما نمی توانند خود را با این شرایط نامطلوب منطبق نمایند.

آیا گاوداری سود دهی دارد؟

هر شغلی مزایا و معایب خاص خود را دارد. صنعت گاوداری نیز از این قاعده مستنی نیست اما بدون شک با تلاش مناسب و مدیریت درست می توانید به موفقیت های خوبی برسید.

کنترل مداوم شرایط سلامتی گاوها، کنترل میزان تولید شیر به ازای هر گاو، جیره بندی مناسب، استفاده از تجیهزات به روز، به کارگیری کارگران با تجربه و با حوصله ، تعامل بیشتر با دامپروران موفق، تحلیل بازار و داشتن قدرت ریسک پذیری از نکاتی هستند که باعث می شود شما در این شغل به درآمدهای خوبی برسید.

فاکتور های موثر بر کیفیت و بازدهی لاشه گوشت گاو و گوسفند عبارتند از :

• نوع دام
• نژاد
• طریقه نگهداری و پرورش

راندمان لاشه گوشت برای گاو و گوساله پروار :

خوب :60 درصد
متوسط :53 درصد
ضعیف : 49 درصد
خیلی ضعیف : 45 درصد

راندمان لاشه گوشت چگونه محاسبه می شود؟ 

نسبت وزن گوشت لخم (بدون استخوان) به وزن دق شقه لاشه راندمان لاشه گوشت گوساله و گاو را تعیین می کند.

بیشترین میزان تولید گوشت گاو متعلق به کدام کشور است؟

کشور برزیل در طی چندین دهه گذشته سعی کرده است با سرمایه گذاری ویژه در بخش پرورش گاو گوشتی خود را به بزرگترین تولید کننده گوشت گاو جهان تبدیل نماید. این کشور توانسته است رتبه نخست را در بین صادرکنندگان گوشت گاوی جهان با حدود 2.5 میلیون تن به دست آورد. برزیل برای رسیدن به این هدف زیرساخت های ویژه ای را در کشور به وجود آورده، که این توسعه سبب ازبین رفتن بخش بزرگی از جنگل های آمازون در کشور شده است. رتبه بعدی بزرگترین تولید کنندگان گوشت گاو به کشورهای استرالیا، هند، آمریکا و آرژانتین تعلق دارد.

تغذیه گاو و گوساله گوشتی

معمولا گوساله‌های پرواری نسبت به گاوهای شیری نیاز کمتری به مکمل‌های ویتامینی دارند. بیش از حد کم یا زیاد استفاده کردن از مکمل‌ها برای پرورش هر نوع دام سبک و سنگین حتما با مضراتی همراه است.

نوع علوفه ای که گاودار می تواند برای تغذیه گاوهای گوشتی در نظر بگیرد می‌تواند کیفیت های متنوعی از لحاظ مواد مغذی داشته باشد.

این کیفیت علوفه مصرفی برای دام های گوشتی به طور مستقیم بر روند عملکردی کسب و کار دامداران اثر گذار است. با توجه به تنوع نژادی و اقلیمی موجود در کشور نمی توان فرمول خاصی را جهت تغذیه این گونه دام های زنده در نظر گرفت. برای همین توصیه می شود جهت کاهش هزنیه ها و افزایش بهره وری از افراد جیره نویسی که با سابقه نیز هستند کمک بگیرد تا در عوض هزنیه کم برای تهیه فرمول جیره خود، راندمان وزن گیری گوساله و گاوهای خود را افزایش دهید.

درباره نحوه صحیح تغذیه گاو شیری در این لینک نیز توضیح داده‌ایم. جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

چگونگی مصرف انواع کنسانتره و جیره غذایی برای گاوهای گوشتی و شیری

غالب افراد که در شغل پرورش گاو شیری مشغول به فعالیت هستند قادر به پرداخت هزنیه علوفه مصرفی دام های خود نیستند و برای رفع این مشکل از میزان مواد مغذی جیره این حیوانات می‌کاهند. اگرچه داشتن یک برنامه غذایی کامل به روند افزایشی شیردهی روزانه گله گاوهای شما کمک می کند اما نداشتن یک فرمول غذایی در صورت بازدهی ناکافی باعث ایجاد ضرر اقتصادی خواهد شد.

برخی نژاد به ذات توانایی بالایی برای تولید شیر ندارند. برای اینگونه نژادها دامداران هرچه قدر هزنیه اضافی جهت استفاده از کنسانتره و علوفه های گران قیمت کنند، نتیجه مطلوبی حاصل نمی شود. به این دسته از گاوداران توصیه می‌شود ابتدا نژادهای دامی خود را تعویض کرده و بعد هزنیه های زیاد تهیه علوفه را متقبل شوند. همانطور که می دانید برخی نژادها صنعتی تر هستند و می توان برای آنها از ترکیب کنسانتره و علوفه استفاده کرد.

کشتار گوساله های نر پروار برای تامین گوشت مورد نیاز جامعه

بدون شک یکی از اصلی‌ترین اهداف شغل پرورش گاو و گوساله از گذشته تا کنون تولید گوشت بوده است. گاوداران گوساله‌های نر متولد شده گله خود را تا یک زمان مشخص و رسیدن به وزن مطلوب نگهداری کرده و سپس آنها را روانه کشتارگاه ها می‌کنند. همانطور که احتمالا مطلع هستید، معمولاً برای یک دامداری غیر اقتصادی است که گوساله نر را مدت زمان بیشتر از حد نرمال پروار کند چرا که ضریب تبدیل آن غیر بهینه شده و گوشت گوساله نیز کیفیت و مشتری پسندی خود را از دست می‌دهد. بهتره گوساله های پروار شده در سن 9 تا 18 ماهگی یا وزن 400 الی 800 کیلوگرم نهایت کشتار شوند.

رفتار گوساله و گاو بیمار چگونه است؟

به صورت عمومی می توان گفت هر گوساله و گاوی که مبتلا به بیماری شده باشد نشانه های از خود بروز می دهد که دامدار می تواند با مشاهده و بررسی این علائم درصدد یافتن راه حلی برای این مشکل برآید. شناخت رفتار و علائم بیماری موردی مهمی است به این دلیل که دامداران می توانند با بررسی این نشانه ها خیلی زود به فکر درمان و منشا بیماری باشند و از دامپزشک کمک بگیرند.

تغییرات رفتاری می تواند بسیار آهسته صورت گیرد از این رو عموما افراد کم تجربه قادر به تشخیص این علائم نیستند.

برخی از مهم ترین علائم گاو بیمار عبارت است از :

• وجود زخم در قسمت های مختلف بدن
• کم اشتهایی
• کم تحرکی
• دراز کشیدن طولانی در جایگاه
• کاهش وزن
• آبریزش بینی و دهان
• اسهال
• لنگش
• نفخ
• سرفه

تلقیح مصنوعی در صنعت گاوداری

پیشرفت فناوری و تکنولوژی امروزه در تمامی زمینه ها از جمله گاوداری توانسته است میزان راندمان کاری را به شدت افزایش دهد . تلقیح مصنوعی روشی جید برای افزایش باروری و زایش در گله گاوهای شیری و گوشتی می باشد که استفاده از آن با استقبال دامداران روبه رو شده است. تلقیح مصنوعی روشی موثر جهت بهبود روند تولید مثل در گاوداری هایی می باشد که با این مشکل مواجه هستند. اساسا تلقیح مصنوعی به آبستن نمودن گاو های ماده بدون انجام عمل جفت گیری گاو نر و فقط با اسپرم گیری از جنس نر گفته می‌شود.

در هنگام استفاده از تلقیح مصنوعی برای گاو با شخصی که این عمل را انجام می دهد از وسایل و تجهیزات مناسب بهره ببرد. تلقیح مصنوعی همچنین در گاو ها می توانند باعث کنترل بیماری ها، کنترل تولید مثل و بارور کردن گاو ماده کمک می کند.

به هیچ وجه گوساله‌های جوان را با گاوهای مسن‌تر در یک مکان نگهداری نکنید:

با توجه به اینکه گوساله‌ها سرمایه نهایی واحدهای پرورش گاو شیری محسوب می‌شوند اما متاسفانه برخی دامداران اهمیت کمی برای حفظ سلامت گوساله‌های تازه متولد شده گله خود قائل هستند. بررسی مدام دمای بدن، دمای مناسب جایگاه و بسیاری از این قبیل موارد که در همین مقاله نیز به آنها اشاره کردیم از مهم‌ترین فعالیت‌هایی روزمره دامداران به شمار می‌آیند.

کارشناسان دلایل مختلفی را برای جداسازی گوساله‌های کم سن از گاوهای بالغ مطرح می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین این دلایل انتقال بیماری خطرناک ذات الریه یا پنومونی می‌باشد. از آنجایی که مبتلا شدن دام‌ها به این بیماری مشکلات تنفسی حادی را برای این حیوانات به وجود می‌آورد، بهتره دامداران با رعایت یکسری نکات ساده تا حد امکان از بروز آن جلوگیری کنند.
به دلیل اینکه گوساله‌های تازه متولد شده در چند ماه ابتدایی زندگی بسیار حساس هستند، امکان مبتلا شدن گوساله‌ها به بیماری ذات الریه در هفته دوم و سوم افزایش می‌یابد. عمده علائم این بیماری عبارتند از ترشحات بد بو بینی، سرفه‌های شدید و تب طولانی، کم اشتهایی و کسالت، ضعف بدنی و گوشه گیری.

برای درمان و پیشگیری انواع بیماری‌های دامی از جمله این بیماری دامداران باید خیلی دقیق و فوری یکسری نکات را رعایت کنند، چرا که اگر درگیری ریه گوساله به این بیماری ادامه پیدا کند، این دام تا آخرین مرحله پرورش دچار مشکل خواهد بود و پتانسیل تولیدی خود را تا حدود قابل توجهی از دست می‌‌دهد.

به دلیل مسری بودن بسیاری از بیماری‌های رایج بین گاوها عمل به دستورات زیر باید حتما انجام شود:

1. جدا نگهداشتن گوساله‌های جوان از گاوهای بالغ‌تر
2. تعبیه امکان تهویه مناسب در جایگاه و گوساله‌دانی
3. ضدعفونی کردن محیط نگهداری گوساله‌ها به صورت مرتب
4. عدم استفاده از شیر آلوده برای تغذیه گوساله
5. جلوگیری از تراکم بیش از حد گوساله‌ها در یک محیط
6. کنترل دمای گوساله دانی، انجام دقیق برنامه واکسیناسیون
7. استفاده از جیره متناسب با خصوصیات گاوها
8. دادن آغوز به مقدار کافی به گوساله تازه متولد شده برای کسب ایمنی بدنی لازم
9. استفاده از مکمل‌ها و مواد معدنی

درآمد و اصول پرورش گاو گوشتی

هر ساله به دلایل مختلف بخشی از نیاز پروتئینی کشور از طریق واردات تامین می‌شود. وجود چنین مسئله‌ای به خودی خود، نیاز بیشتر به تولید گوشت را نمایان می‌کند. همانطور که پرورش گاو شیری دارای مزایا و معایبی است، پرورش گاو گوشتی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با ریسک‌هایی همراه است.

در مقایسه با هزنیه نگهداری گاوهای شیری، گاو گوشتی به هزنیه نگهداری کمتری احتیاج دارد. علاوه بر هزنیه کم‌تر، دوران برگشت سرمایه و سوددهی پرورش گاو گوشتی کوتاه است. در ضمن معمولا دامدارانی که گاو گوشتی نگهداری می‌کنند نگرانی و استرس کم‌تری نیز تجربه می‌کنند.

اصلی ترین مزایای پرورش گاو گوشتی عبارتند از:

• بازده‌ای و صرفه اقتصادی بالا
• نیاز کمتر به خرید تجهیزات و تاسیسات خاص در محیط جایگاه
• امکان تهیه جیره غذایی ارزان‌تر و در دسترس‌تر
• سازگاری خوب به انواع شرایط آب و هوایی و مقاومت زیاد نسبت به بیماری‌های مختلف
• نیاز به نیروی کار کم‌تر در مقایسه با پرورش گاو شیری
• ضدعفونی ساده‌تر واحدهای نگهداری و پرورش گاوهای گوشتی
• امکان خرید یکجا و بدون دغدغه گوساله از مزارع بزرگ و پرواربندی همزمان تعداد زیادی گوساله تحت نظارت کارشناسان و افراد متخصص
• مهیا بودن شرایط برای فروش سریع از طریق مراجعه به بازارهای دام در سراسر کشور
• امکان انتخاب نژادهای پربازده‌ای همچون سمینتال، جرسی و هلشتاین

معایب پرورش گاو گوشتی

بر اساس تجربیات متخلف اصلی‌ترین مشکل واحدهای گاوداری هزنیه بالای تامین خوراک دام به شمار می‌رود. اکثر دامداران کم تجربه در آغاز کار بیشتر سرمایه خود را صرف خرید جایگاه و گوساله می‌کنند و به موضوع خرید علوفه و غلات توجهی ندارند و خیلی زود دچار مشکل کمبود نقدینگی جهت خرید خوراک می‌شوند. توصیه ما این است که از ابتدا خوراک لازم برای 4 تا 5 ماه پرواربندی را در فصول مناسب خریداری کنید و سپس به خرید گوساله اقدام نمایید.

همچنین همواره در مسیر افزایش دانش و مهارت خود به عنوان یک دامدار موفق تلاش کنید. شناخت جیره‌های متفاوت، داشتن اطلاعات لازم جهت مقابله و درمان انواع بیماری‌ها، طرز واکسیناسیون و تزریق یا خوراندن دارو و مهارت‌هایی از این قبیل برای کاهش هزنیه‌ها امری الزامی محسوب می‌شود.

آشنایی با زنجیره تامین گوشت گاوی

در صنعت پرورش گاو و گوساله گوشتی، زنجیره تولید، تامین و و توزیع گوشت گاو از چندین بازیگر مشخص در هر مرحله تشکیل شده است. نقش هر کدام از این عوامل با وجود نزدیکی بسیار به هم، اما قابل تفکیک است و عملکرد هر کدام از آنها بر کیفیت محصول نهایی که به دست مشتری می‌رسد تاثیر گذار است. یک زنجیره تامین یکپارچه گوشت گوساله برای مصرف عموم مردم شامل فعالیت کشاورزان برای تولید علوفه، گاوداران، کشتارگاه ها، واسطه های پخش همچون توزیع کنندگان عمده و خرده تشکیل می‌شود. البته در این میان عوامل نظارتی، مدیریتی، دولتی و دامپزشکان نیز نقش‌هایی ایفا می‌کنند.

در این بین برای افزایش سودآوری این صنعت و رفع نیاز مشتریان با مناسب ترین قیمت وجود یک رویکرد مشخص، یکپارچه و قابل اجرا از نظر اقتصادی و منابع برای مدیریت زنجیره می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد.

سن کشتار گوساله های پرواری

سن کشتار گوساله های پرواری به نژاد، جنس، وزن و طبع و سلیقه مردم نسبت به گوشت این حیوانات بستگی دارد اما با این حال برای گاوهای گوشتی میانگین سن کشتار بین 20 ماه تا 30 ماه متغیر است. با افزایش وزن با توجه به کاهش راندمان وزن گیری و افت کیفی گوشت، پیشنهاد می‌شود به سن مناسب کشتار گوساله های پرواری خود توجه داشته باشید.

متاسفانه در میان افرادی که در کار پرورش گاو و گوساله فعالیت می‌کنند، گاودارانی هستند که فکر می‌کنند با نگهداری بیشتر گوساله ها و جلوگیری از فرستادن این حیوانات به کشتارگاه ها، سود بیشتری بدست خواهند آورد، اما برخلاف باور این افراد باید بگوییم که این اتفاق نخواهد افتاد و تنها شما گاوداران مجبور به صرف هزنیه برای تامین علوفه خواهید شد و در عین حال سودآوری مناسب از نگهداری طولانی مدت گوساله های گوشتی بدست نخواهید آورد و حتی در اثر تولید گازهای گلخانه‌ای بیشتر به محیط زیست نیز آسیب می‌زنید.

نکات استفاده از جایگاه فری استال در پرورش گاو شیری

همانگونه که بارها اشاره کردیم، فراهم کردن شرایطی مناسب جهت نگهداری و مراقبت از گاوهای شیری از اهمیت بالایی جهت حفظ سلامت این حیوانات برخوردار است. جایگاه فری استایل به شیوه‌ای طراحی شده است که بستری آزادانه و انفرادی را برای افزایش رفاه هر راس گاو در واحدهای دامداری مهیا کند. این فضاها به واسطه میله‌هایی از یکدیگر جدا هستند.

جایگاه فری استال ویژگی‌های مثبت زیادی دارد که عبارتند از:

1. افزایش فضای مفید گاوداری
2. رکورد گیری آسان‌تر اعضای گله
3. جا به جایی و نصب آسان
4. افزایش کیفیت شیرتولیدی و کم شدن بارمیکروبی آن
5. بهبود روند تغذیه دام
6. کاهش خطر ابتلا گاوها به بیماری ورم پستان و لنگش به دلیل بهداشت بالاتر
7. رشد تولید محصولات دامی به خاطر از بین رفتن برخی مشکلات مهم از جمله استرس زیادی گله
8. کاهش نیاز به نیروی انسانی و هزنیه‌های اضافی
9. حفظ سلامت و بهداشت اعضای مختلف بدن گاو از طریق کاهش عفونت‌هایی همچون عفونت سم
10. جمع آوری راحت‌تر کود و فضولات دامی

اما با وجود مزایای بسیار، این نوع جایگاه‌های مخصوص پرورش گاو معایبی نیز دارند از جمله این معایب می‌توان به مواردی مانند ایجاد اختلال حرکتی در دام به دلیل نگهداری بیش از حد در یک محیط محدود، هزنیه بالای خرید و تهیه جایگاه فری استال و عادت پذیری دام به جایگاه اشاره کرد.

پرورش گوساله در مناطق روستایی

برخلاف تصور درصد بزرگی از واحدهای گاوداری فعال در ایران به صورت سنتی و در مناطق روستایی فعال هستند. باوجود اینکه در چنین واحدهایی، نرخ بهره وری پایین تری را شاهد هستیم، اما در صورت رعایت یکسری اصول مهم دامداران می توانند سودآوری بیشتری را بدست بیاورند. برای همین بایستی در مورد فضای موردنیاز برای نگهداری گوساله ها، میزان علوفه موردنیاز و مواردی از این قبیل نکات بیشتری را بیاموزند.

در گاوداری های سنتی، گوساله ها به چقدر فضا نیاز دارند؟

متاسفانه در سیستم گاوداری سنتی، دامداران برای چنین موضوعی اهمیت چندانی قائل نیستند. این را می توان از جایگاه هایی پر از گل و مدفوع بدون تهویه و نور کافی که در آن تعداد زیادی گوساله نگهداری می شوند، به راحتی متوجه شد. از آنجایی که در هر منطقه جغرافیایی، شرایط آب و هوایی متفاوت است، می توانید از کارشناسان مربوطه بخواهید که در خصوص پاسخ دقیق به این پرسش به شما کمک کنند اما با این حال جهت حفظ سلامتی و راحتی بیشتر گاوهای نر خود در مکان های مسقف بهتره به ازای هر راس 5 متر مربع را در نظر بگیرید.

حصارکشی برای پرورش گوساله های گوشتی:

در زمان تولد گوساله های گوشتی، این حیوانات باید حدود 6 تا 8 هفته اول زندگی در باکس های مخصوصی نگهداری شوند. در واحد های پرورش و نگهداری گاو روستایی معمولا از چنین باکس هایی استفاده نمی شود. با این حال توصیه ما این است که اگر انباری یا سوله کوچکی دارید، به جهت حفظ سلامتی گوساله تازه متولد شده، این دام زنده را جدا از گله نگهداری کنید. چنانچه از چنین فضایی نیز برخوردار نبودید، می توانید با حصارکشی در بخشی از دامداری خود (البته با ایجاد یک سرپناه) این تکنیک موثر را عملیاتی نمایید.

آشنایی با مهارت‌های مورد نیاز هر گاودار و پرورش دهنده گاو

مبارزه با استرس یا تنش گرمایی در گاوداری‌ها:

1. استفاده از تجهیزات سرمایشی به جهت کاهش دمای محیط نگهداری گاو ها
2. در نظر گرفتن سایه بان برای محل استراحت و آخور ها همراه با عیق بندی به جهت کاهش انتقال حرارت
3. آب پاش می‌بایست بر روی آخورها نصب گردد. هیچ موقع در محل استراحت گاو و گوسفند نباید آب پاش نصب شود.
4. تقسیم بندی خوراک باید به شکلی انجام شود که بیشترین مصرف خوراک در زمانی اتفاق بیافتد که دمای هوای محیط در پایین ترین حالت ممکن قرار دارد مثل صبح زود و طول شب. بهتره درصد کمتری از میزان خوراک مصرفی در زمان ظهر در اختیار دام قرار بگیرید.
5. ایجاد هوادهی مناسب به جهت جلوگیری از تجمع گاز آمونیاک و متان
6. مهیا کردن بستر خشک به جهت استراحت و نشخوار کردن بهتر دام‌ها (یکی دیگر از مزایای خشک و تمیز بودن بستر نگهداری دام ها جلوگیری از تجمع زیاد مگس است)

مراقبت و پیشگیری از شیوع بیماری در گاوداری ها

گوساله های جوان و تازه متولد شده، حیواناتی بسیار حساس در مقابل بیماری هستند. برای اطمینان یافتن از سلامت گله خود، توصیه می کنیم که همواره مباحث مرتبط با واکسیناسیون، ضدعفونی نمودن جایگاه، قرنطینه دام های جدید و بیمار، استفاده از جیره غذایی مناسب و معاینات مرتب را در دستور کار خود قرار دهید. با رعایت همین نکات ساده از بروز خسارات سنگین می توانید جلوگیری کنید.

حل مشکل نپذیرفتن گوساله تازه متولد شده توسط گاو پس از زایش

گاو آبستن شما از هر نژادی که باشد، احتمال دارد به دلایل مختلف پس از زایش گوساله خود، آن را نپذیرد. به طور کلی با اینکه این مشکل ممکن است پس از زایش پیش بیاید، اما یک گاودار باید به خوبی روش پیوند دادن رابطه گاو ماده و گوساله تازه متولد شده را بداند.

یکی از اصلی‌ترین دلایل اتفاق افتادن چنین حالتی به خصوص برای گاوهای جوانی که اولین بار است که زایش را تجربه کرده اند، این است که حسی به گوساله خود ندارند. برای چنین گاوی شیردادن به گوساله از طریق پستان خود، تجربه‌ای ناآشنا است به همین خاطر از گوساله دور می‌شود. به همین خاطر مهم است که در اسرع وقت پس از تولد گوساله، جفت گاو و گوساله را مشاده کنید، تا مشخص شود که گاو به گوساله‌ی خود شیر می‌دهد یا نه.

اگر شیردهی انجام نشد، باید گاو و گوساله را در یک آغل کوچک با هم نگهداری کنید. اگر گاو قابل کنترل است، بهتره این حیوانا را با طناب به یک ستون مهار کنید، و سپس سعی کنید که گوساله را به سمت سرپستانک های مادر هدایت نمایید. در همین حین می‌توانید کمی شیر را روی صورت گوساله بفشارید و دهان گوساله را به سمت سرپستانک ها قرار دهید.

ممکن است لازم باشد این کار را چندین بار به مدت 2 تا 3 روز انجام دهید. بسیار مهم است که گوساله پس از زایش در سریع‌ترین زمان ممکن از پستان مادر خود که حاوی آغوز آنتی بیوتیک و منابع غنی غذایی است، تغذیه شود.

گوساله بدون دریافت آغوز مقاومت بدنی زیادی در برابر عفونت ها و بیماری ها ندارد. اگر این روش موثر نبود می‌توانید از جایگزین های آغوز یا آغوز ذخیره شده سایر گاوهای گله خود با بطری نیز استفاده کنید.

نگهداری از گاو پیر

در هر واحد گاوداری آن دسته از گاوهایی که به دلیل بالارفتن سن و کاهش تولید محصولات دامی و همچنین از دست دادن توانایی آبستنی را به کشتارگاه ها می فرستند. در هر واحد گاوداری، معمولا آن دسته از گاوهایی که به دلیل بالارفتن سن و پیری توانایی مطلوبی در بحث تولید محصولات دامی مانند گوشت و شیر و همچنین آبستنی را ندارند، به کشتارگاه ها می‌فرستند. البته با اینکه گوشت اینگونه گاوها قابل مصرف است اما کیفیت خوبی ندارد و لاشه اینگونه گاوها بیشتر از حد نرمال حاوی چربی است.

به طور غالب در هر گاوداری صنعتی و نیمه صنعتی باید یک چهارم گله گاوهای شیری را در طول یک سال با گاوهای جوانتر جایگزین کرد. همین مسئله هم سبب شده، گوشت این حیوانات تا حدود زیادی در بازار همیشه یافت شود.

با اینکه کیفیت گوشت گاو پیر به مانند گوساله های جوان نخواهد شد اما برخی گاوداران قبل از فرستادن این قبیل گاوها به کشتارگاه ها، سعی می‌کنند تا حد امکان با یک تغذیه مناسب و کوتاه مدت تا حدودی به وزن آنها بیافزایند. البته این روش برای تمامی گاوهای پیر یک گاوداری روش موثری محسوب نمی‌شود چراکه برخی گاوها به دلیل گذشت عمر مفید دیگر قابلیت چندانی برای وزن گیری ندارند و صرف هزنیه برای تغذیه آنها مقرون به صرفه نیست.

کارخانه های تولید فرآورده های گوشتی مانند سوسیس، کالباس و گوشت های چرخ کرده بیشتر از این نوع گوشت ها استفاده می‌کنند.

به دلیل دیرپز بودن و سفت بودن باید همیشه بافت ماهیچه‌ای گوشت گاوهای پیر مورد بررسی قرار گیرد. رنگ گوشت گاوهای پیر به نسبت قرمز تیره و حتی مایل به سیاه است.

• این مطلب توسط سایت بازار گوسفند ارائه دهنده بهترین قیمت گوسفند زنده در سراسر تهران ، جهت افزایش آگاهی شما دامداران محترمی است که در زمینه پرورش گاو و گاوداری مشغول به فعالیت هستید تا بتوانید هرچه بیشتر با بهره بردن از نکات فنی و علمی ذکر شده سود و درآمد کسب و کارتان را افزایش داده و به رونق این بخش کمک کنید.